«Η πνευματική ιδιοκτησία είναι από τους κυριότερους δημιουργούς θέσεων εργασίας στην Αμερική και ανταγωνιστικό πλεονέκτημα στις παγκόσμιες αγορές, παρ’ όλ’ αυτά, οι Αμερικανοί εφευρέτες, δημιουργοί κι επιχειρηματίες αναγκάζονται να κάθονται και να κοιτούν καθώς τα έργα τους κλέβονται από ξένους παραβάτες που δεν μπορεί να αγγίξει η τρέχουσα αμερικανική νομοθεσία.»
Bob Goodlatte, ρεπουμπλικανός, βουλή των αντιπροσώπων
«Εκατομμύρια αμερικανικών θέσεων εργασίας κρέμονται από μια κλωστή, και οι προσπάθειές μας να προστατεύσουμε την πνευματική ιδιοκτησία της Αμερικής είναι κρίσιμες για τη μακροπρόθεσμη επιτυχία της οικονομίας μας. Ο Νόμος Κατά της Διαδικτυακής Πειρατείας (SOPA) σταματάει τη ροή εσόδων προς παραβατικούς ιστοτόπους κι εξασφαλίζει ότι τα κέρδη από τις αμερικανικές εφευρέσεις πηγαίνουν στους Αμερικανούς εφευρέτες.»
John Conyers, δημοκρατικός, βουλή των αντιπροσώπων
Οι δύο ως άνω επίσημες τοποθετήσεις έγιναν αναφορικά με το νομοσχέδιο που προκάλεσε το μεγαλύτερο ίσως σάλο και αντίλογο ως σήμερα στην ιστορία του διαδικτύου: Τον Νόμο Κατά της Διαδικτυακής Πειρατείας, αγγλιστί: “Stop Online Piracy Act”, γνωστό με τα αρχικά “SOPA”.
Ο πλήρης τίτλος του νομοσχεδίου είναι: «Περί προώθησης της ευημερίας, δημιουργικότητας, επιχειρηματικότητας και καινοτομίας, μέσω της καταπολέμησης της κλοπής ιδιοκτησίας των ΗΠΑ και λοιπές διατάξεις», ήτοι Νόμος 3261 της Βουλής των Αντιπροσώπων.
Σκοπός του νομοσχεδίου είναι να επεκτείνει τις δυνατότητες επιβολής ποινών σε νομικά ή φυσικά πρόσωπα που βρίσκονται εκτός εδάφους ΗΠΑ και, άρα, εκτός νομικής τους δικαιοδοσίας. Αυτό το επιτυγχάνει δίνοντας τη δυνατότητα στις δικαστικές αρχές των ΗΠΑ να παρεμβαίνουν όχι σε επίπεδο φυσικού κόσμου, δηλαδή συλλαμβάνοντας και φυλακίζοντας ξένους υπηκόους (προς το παρόν κάτι τέτοιο συμβαίνει μόνο για λόγους εθνικής ασφάλειας), αλλά επιβάλλοντας ποινές μέσα στο διαδίκτυο.
Το νομοσχέδιο προβλέπει ποινικές ευθύνες σε ιστοτόπους για περιεχόμενο που δημιουργούν οι χρήστες ή και σε οποιονδήποτε άλλο, πρόσωπο ή υπηρεσία κρίνεται ότι «βοηθά» αυτόν που αναρτά περιεχόμενο που παραβιάζει την πνευματική ιδιοκτησία. Γι’ αυτές τις παραβιάσεις, προβλέπεται διακοπή της πρόσβασης (μέσω DNS) προς τους ιστοτόπους, μετά από απλή εντολή δικαστηρίου. Παράλληλα, προβλέπεται και αφαίρεση («μπλοκάρισμα») των ιστοτόπων αυτών από τα αποτελέσματα μηχανών αναζήτησης.
Οι αντιπρόσωποι που συνέταξαν το νομοσχέδιο και ανέλαβαν την προώθησή του (οι περισσότεροι ηλικίας άνω των 60 ετών) διατείνονται ότι σκοπός τους είναι μόνον η προστασία της επιχειρηματικότητας, ωστόσο είναι σαφές ότι δεν τάσσεται όλος ο επιχειρηματικός κόσμος με το μέρος τους: όλοι σχεδόν οι μεγάλοι πάροχοι υπηρεσιών στο διαδίκτυο, όπως το Facebook και η Google, έχουν ταχθεί εναντίον του SOPA.
Οι υποστηρικτές του νομοσχεδίου, αλλά και το ίδιο το κείμενο, χρησιμοποιούν οξείς όρους, όπως «ληστεία», «κλοπή», «απειλή», «απατεώνες», «καταπατητές» και άλλα, προκειμένου για την λεγόμενη πειρατεία και όσους διαδίδουν «πειρατικό» υλικό. Παράλληλα, φορτισμένοι όροι χρησιμοποιούνται για τους θιγόμενους, όπως «εφευρέτες» και «καινοτόμοι επιχειρηματίες», ενώ δε λείπει ο έντονος πατριωτικός χαρακτήρας: «αμερικανική πνευματική ιδιοκτησία», «αμερικανικές θέσεις εργασίας» και «επιτυχία της αμερικανικής οικονομίας».
Η «υγιής επιχειρηματικότητα» που επιχειρείται λοιπόν να προστατευτεί – και μάλιστα με τον μπαμπούλα της ανεργίας που ήδη μαστίζει ολόκληρες τις ΗΠΑ – δεν είναι άλλη από το λόμπι των εταιρειών «παραγωγής περιεχομένου», δηλαδή των δισκογραφικών, των εταιρειών λογισμικού, των κινηματογραφικών στούντιο και των εκδοτικών οίκων.
Χρόνια μετά την επιχείρηση που είχε εξαπολύσει η μουσική βιομηχανία των ΗΠΑ εναντίον των πρωτοπόρων του Internet, όπως το Napster, η KaZaa και τα υπόλοιπα πρωτόλεια Peer to Peer (χρήστη προς χρήστη) δίκτυα, η ανταλλαγή αρχείων ζει και βασιλεύει. Οι αρχές των ΗΠΑ και οι μεγάλες βιομηχανίες της πνευματικής ιδιοκτησίας (Sony, Disney, Apple, Microsoft, Warner, Universal κλπ) είχαν βάλει για μεγάλο χρονικό διάστημα στο στόχαστρο τα torrents και τα sites που τα διανέμουν, όπως το The Pirate Bay.
Ωστόσο το SOPA καλύπτει κι άλλη μια πτυχή των υποθετικών διαφευγόντων εσόδων των αμερικανικών εταιρειών: τα προϊόντα-μαϊμού. Οι προβλέψεις του νομοσχεδίου δεν καλύπτουν μόνο περιπτώσεις μη εξουσιοδοτημένης αναπαραγωγής άυλων προϊόντων, αλλά και ιστοτόπους ή υπηρεσίες μέσω των οποίων πωλούνται απομιμήσεις προϊόντων. Γι’ αυτό και στη λίστα των εταιρειών που υποστηρίζουν το SOPA θα βρει κανείς μεγάλες φαρμακοβιομηχανίες, όπως η Pfizer, ή εταιρείες όπως η Rolex, η Phillip Morris, η Reebok και η Zippo.
Οι προβλέψεις του νομοσχεδίου, όπως συμβαίνει με κάθε νομοσχέδιο, είναι τέτοιες και οι νομικές διαδικασίες επιβολής κυρώσεων τόσο αδιαφανείς, που θα μπορούσε οποιαδήποτε ιστοσελίδα να κατηγορηθεί για οποιουδήποτε είδους παραβίαση πνευματικών δικαιωμάτων. Ακόμα χειρότερα, οι ποινές που προβλέπονται, δίνουν στο δικαστικό και πολιτικό σύστημα των ΗΠΑ τη δυνατότητα να παρέμβουν στο διαδίκτυο με τρόπο – ως τώρα – αδιανόητο.
Δε θα ήταν υπερβολή να ειπωθεί, ότι το SOPA – και το αδελφό του νομοσχέδιο της γερουσίας, PIPA – μετατρέπει το διαδίκτυο σε γήπεδο της κυβέρνησης των ΗΠΑ.
