Κατά τις πρώτες ημέρες του “Πολέμου κατά της Τρομοκρατίας,” ο Αμερικανός στρατηγός Tommy Franks δήλωσε, “Δεν μετράμε πτώματα”. Αναφερόταν, βέβαια, στους νεκρούς του Αφγανιστάν. Ότι τα ονόματα των θυμάτων της 9/11 έχουν καταλλήλως γραφτεί πάνω σε μαρμάρινη πλάκα, καθιστά διπλά εντυπωσιακό το γεγονός ότι ο πόλεμος που έγινε στο όνομά τους, προκαλεί ελάχιστο ενδιαφέρον για τον θάνατο αμάχων που δεν είναι πολίτες των ΗΠΑ ή του ΝΑΤΟ.
Στην πραγματικότητα, ο πόλεμος που βρίσκεται πλέον στο 11ο έτος του και περιλαμβάνει την εισβολή και την κατοχή δύο χωρών, καθώς και τη συνεχιζόμενη επίθεση σε τουλάχιστον άλλες τρεις, δεν έχει παρουσιάσει καμία συνολική μελέτη για τις άμεσες και έμμεσες απώλειές του. Ότι ένας παγκόσμιος πόλεμος μπορεί να μαίνεται για τόσο πολύ καιρό χωρίς καμιά επίσημη διάθεση για να εξακριβωθεί ο αριθμός των «άλλων» που σκοτώθηκαν είναι ενδεικτικό του τρόπου με τον οποίο το κόστος του πολέμου υπολογίζεται από αυτά τα κράτη που τον προωθούν. Οι νεκροί που δεν ανήκουν στις ΗΠΑ και στο ΝΑΤΟ, οι ακρωτηριασμένοι, όσοι εξαφανίστηκαν ή εκτοπίστηκαν από τις χώρες τους, δεν μπορεί να είναι μέρος της εξίσωσης, εάν η επίσημη πολιτική δεν τους υπολογίσει.
Φαίνεται μια μικρή διεθνής διάθεση να αλλάξει αυτή η πολιτική και εκφράζεται μια ευρύτερη ανησυχία για την στάση απέναντι στους «άλλους», ιδιαίτερα τους μουσουλμάνους. Ο ΟΗΕ και ορισμένες ΜΚΟ προσπαθούν να μετράνε, όμως, κυρίως στην ποικιλία των τοπικών πλαισίων υπάρχει διαμάχη. Παρά τα εμπόδια από την επίσημη σύγχυση και τη δημόσια αδιαφορία, ένας κατάλογος για τις θανατηφόρες συνέπειες έχει αρχίσει να αναδύεται.
Αφγανιστάν
Ξεκινώντας από το Αφγανιστάν, οι πιο συχνά αναφερθείσες μελέτες σχετικά με την εισβολή το 2001 διαπιστώνουν, ότι περίπου 4.000 έως 8.000 Αφγανοί πολίτες έχασαν τη ζωή τους, ως άμεσο αποτέλεσμα των στρατιωτικών επιχειρήσεων.
Δεν υπάρχουν στοιχεία για το 2003-05, αλλά το 2006 η Human Rights Watch κατέγραψε πως περίπου 1.000 άμαχοι σκοτώθηκαν στις μάχες. Από το 2007 έως τον Ιούλιο του 2011, η αποστολή των Ηνωμένων Εθνών βοήθειας στο Αφγανιστάν (UNAMA) αναφέρει ότι τουλάχιστον 10.292 άμαχοι σκοτώθηκαν. Τα στοιχεία αυτά, θα πρέπει να τονιστεί, πως δεν περιλαμβάνουν τους έμμεσους θανάτους ή τους τραυματισμούς.
Μια ιδέα για τον αριθμό των έμμεσων θανάτων μπορεί να συναχθεί από το άρθρο της Guardian – η πιο ενδελεχής δημοσιογραφική έρευνα επί του θέματος – που υπολογίζει ότι τουλάχιστον 20.000 άνθρωποι, πέθαναν ως αποτέλεσμα της μετατόπισης και της πείνας λόγω της διακοπής του εφοδιασμού σε τρόφιμα κατά το πρώτο έτος του πολέμου και μόνο.
Επίσης, σύμφωνα με τη Διεθνή Αμνηστία, περίπου 250.000 άτομα κατέφυγαν σε άλλες χώρες το 2001 και τουλάχιστον 500.000 περισσότεροι έχουν εκτοπιστεί εσωτερικά από τότε.
Ιράκ
Προχωρώντας προς το Ιράκ, από το ερευνητικό του κέντρο καταγράφεται ότι περίπου 115.000 άμαχοι, σκοτώθηκαν εξαιτίας διασταυρούμενων πυρών από το 2003 έως τον Αύγουστο του 2011.
Ωστόσο, η έρευνα της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας για την Οικογενειακή Υγεία στο Ιράκ, αναφέρει το ποσό των περίπου 150.000 νεκρών, στα πρώτα κιόλας τρία χρόνια της κατοχής.
Με την πρόσθεση των έμμεσων θανάτων, η μελέτη Lancet τοποθέτησε την εκτίμηση σε περίπου 600.000 κατά την ίδια περίοδο. Επιπλέον, μια έρευνα της Opinion Research Business εκτιμά πως 1.000.000 βίαιοι θάνατοι έχουν συμβεί από τα μέσα του 2007.
Επιπλέον, η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες ανέφερε ότι περίπου 2.000.000 Ιρακινοί έχουν εκτοπιστεί σε άλλες χώρες και 2.000.000 είναι εσωτερικά εκτοπισμένοι από το 2007.
Δεν υπάρχει αξιόπιστη πληροφόρηση σχετικά με τον αριθμό των έμμεσων θανάτων ή των τραυματισμών, αλλά η τεκμηριωμένη κατάρρευση του ιρακινού συστήματος υγείας και των υποδομών γενικότερα (κυρίως στην περιοχή πριν από 1991) δεν αποκαλύπτει τίποτα λιγότερο από άλλη μια θηριωδία.
Πακιστάν, Υεμένη και Σομαλία
Πέρα από τα παραπάνω δύο κράτη που είναι υπό κατοχή, ο «πόλεμος κατά της τρομοκρατίας» “διαρρέει” και σε διάφορες γειτονικές χώρες όπως το Πακιστάν, την Υεμένη και τη Σομαλία. Οι χώρες αυτές λειτουργούν ως “κηφήνες” των ΗΠΑ, όπου αναπτύσσονται ισχυρά όπλα, αμερικανικές ειδικές ομάδες στρατιωτικών επιχειρήσεων, πράκτορες και οι ένοπλες δυνάμεις των χωρών που συμμετέχουν.
Δεδομένης της συγκεκαλυμμένης φύσης των παραπάνω ενεργειών, στις χώρες αυτές, ο υπολογισμός των απωλειών παρεμποδίζεται από την ουσιαστική ανυπαρξία των ανεξάρτητων δεδομένων. Το γεγονός αυτό αποτελεί πρόβλημα και στο Αφγανιστάν και στο Ιράκ, αλλά ακόμα κι έτσι, λαμβάνοντας υπόψη το ρόλο αυτών των χωρών υπάρχει συμφωνία ότι υφίσταται αύξηση των βομβαρδισμών. Μέχρι σήμερα, το Προεδρείο της Ερευνητικής Δημοσιογραφίας αναφέρει ότι τουλάχιστον 357 βομβαρδισμοί και γενικότερα χτυπήματα έχουν συμβεί στο Πακιστάν μεταξύ του 2004 και τον Ιούνιο του 2012 (περισσότεροι από 300 σύμφωνα με την κυβέρνηση Ομπάμα). Τουλάχιστον 2.464 άνθρωποι σκοτώθηκαν, συμπεριλαμβανομένων τουλάχιστον 484 αμάχων (ανάμεσά τους 168 παιδιά). Η Washington Post προσθέτει 38 βομβαρδισμούς με αποτέλεσμα 241 θανάτους (56 αμάχων ) στην Υεμένη. Δεν υπάρχουν στοιχεία για τη Σομαλία, αλλά οι New York Times επιβεβαιώνουν, ότι οι επιχειρήσεις συνεχίζονται από το 2007 τουλάχιστον.
«Μαχητές του εχθρού»
Οι υποστηρικτές του πολέμου, επίσημα και δημόσια, θα σπεύσουν να ανταπαντήσουν, ότι πολλοί από τους θανάτους των αμάχων που αναφέρονται σε αυτόν τον κατάλογο του άρθρου προέρχονται από τους “μαχητές του εχθρού”. Αλλά πώς μπορεί κανείς να το επιβεβαιώσει αυτό, όταν υπάρχει μια τέτοια ελλιπής μελέτη;
Και όπως τονίζεται καλύτερα από αυτούς που υποστηρίζουν την εκστρατεία, πώς μπορεί κανείς να διακρίνει ξεκάθαρα τους άμαχους από τους μαχητές, όταν οι δολοφόνοι τους είναι επίσης και οι κριτές τους, εκείνοι δηλαδή που τους χαρακτηρίζουν άμαχους ή όχι.
Επιπλέον, όπως ένας εκπρόσωπος της UMANA σχολίασε στη μελέτη του, “αν ο προσδιορισμός ενός ή περισσοτέρων θυμάτων, ως άμαχοι παραμένει υπό σημαντική αμφισβήτηση, αυτοί οι θάνατοι δεν περιλαμβάνονται στον συνολικό αριθμό θυμάτων μεταξύ των αμάχων. Έτσι, υπάρχει σημαντική πιθανότητα ότι η UNAMA αναφέρει μειωμένο συγκριτικά αριθμό σκοτωμένων αμάχων.” Στην πραγματικότητα, τέτοιου είδους προβλήματα έχουν επισημανθεί από όλους τους δημιουργούς κάθε τέτοιας μελέτης.
Συνοψίζοντας συνολικά τα αποσπάσματα των στατιστικών αυτών, ο κατώτερος αριθμός του συνόλου των νεκρών που δεν ανήκουν στις ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ υπερβαίνει τους 140.000. Ο υψηλότερος αριθμός φτάνει εύκολα τους 1.100.000. Δηλαδή 14.000 έως 110.000 θύματα ετησίως
Για να βάλετε τα στοιχεία αυτά σε κάποιο πλαίσιο, αξίζει να υπενθυμίσουμε ότι 40.000 άμαχοι σκοτώθηκαν από τους Ναζί “Blitz” στη Βρετανία κατά τη διάρκεια του Β ‘Παγκοσμίου Πολέμου. Όπως επίσης, πρέπει να επισημανθεί, ότι στην προσέγγιση για τον κατώτερο ή υψηλότερο αριθμό θυμάτων, τα στοιχεία για τους άμεσους θανάτους στο Αφγανιστάν για την περίοδο 2003-5, και τους έμμεσους θανάτους από το 2003 μέχρι σήμερα, δεν είναι διαθέσιμα.
Επιπλέον, για τους θανάτους αμάχων που προκαλούνται από άλλα μέσα, όπως από μη επανδρωμένα αεροσκάφη, ή ακόμα και οι εξαφανίσεις, δεν υπολογίζονται από καμία οργάνωση, και τα θύματα που προέρχονται από τις στρατιωτικές εκστρατείες των πληρεξουσίων (π.χ., από τις κυβερνήσεις του Πακιστάν και της Υεμένης), δεν έχουν συνυπολογιστεί.
Ο αριθμός των ζωντανών αλλά τραυματισμένων και των ορφανών, δεν συμπεριλαμβάνεται στις μετρήσεις. Παράλληλα ο αριθμός εκείνων που βασανίζονται σε δημόσιες και ιδιωτικές φυλακές σε όλο τον κόσμο, δεν είναι επίσης υπολογίσιμος. Και τέλος, η ταλαιπωρία των εκατομμυρίων εκτοπισμένων ανθρώπων από το Αφγανιστάν, το Ιράκ, το Πακιστάν και αλλού παραμένει ανυπολόγιστη.
Οι μετρήσεις που έχουν δοθεί εδώ, παρόλο που είναι τραγικά ελλιπείς, φωτίζουν τον λόγο που οι αξιωματούχοι των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ έχουν δείξει απροθυμία να δώσουν δημόσια ανάλογες μετρήσεις. Το ενδεχόμενο να εξετάσουν την κλιμάκωση σε ανθρώπινο κόστος του «Πολέμου κατά της Τρομοκρατίας» θα οδηγούσε αυτόματα στην παραδοχή ότι η «τρομοκρατία» είναι ένας δρόμος διπλής κατεύθυνσης και πως τα κράτη, και όχι οι πολιτοφυλακές, χρησιμοποιούν τα πιο θανατηφόρα όπλα. Η δήλωση του Στρατηγού Franks ότι “δεν μετράμε πτώματα”, είναι μεν προκλητική και σκανδαλώδης, αλλά είναι αναμενόμενη και δεν δημιουργεί έκπληξη.
Αυτή η έλλειψη του ενδιαφέροντος αντανακλάται στις τυφλές επιθέσεις που κάνουν οι χώρες του ΝΑΤΟ και οι ΗΠΑ, και αποκαλύπτει την πιο εκπληκτική συναίνεση στην δολοφονία ανθρώπων, τουλάχιστον στην περίπτωση των μουσουλμάνων θυμάτων.Τίποτα λιγότερο από αυτή την επίσημη και δημόσια αδιαφορία δεν εξηγεί την απουσία μελέτης για τον υπολογισμό των αμάχων θυμάτων, ιδιαίτερα μάλιστα όταν πενθούν τους περίπου 3.000 άμαχους που σκοτώθηκαν στις 9/11 και στο όνομα των οποίων ο «Πόλεμος κατά της Τρομοκρατίας» εξακολουθεί να μαίνεται.
