Στις 6 Αυγούστου του 1945 – σαν σήμερα 67 χρόνια πριν – ένας υπεύθυνος ελέγχου στην Ιαπωνική Ραδιοφωνία παρατήρησε ότι δεν υπάρχει σήμα από το Ράδιο Χιροσίμα. Είχε βγει όπως φαινόταν εκτός αέρα. Οι τηλεφωνικές κλήσεις στο κέντρο της πόλης ήταν αδύνατες. Ο λόγος ήταν απλός το κέντρο της πόλης δεν υπήρχε πια..
Στη 8.15 π.μ. ένα αμερικανικό Β-29 βομβαρδιστικό αεροπλάνο είχε ρίξει μια ατομική βόμβα στη Χιροσίμα. Οι άνθρωποι κυριολεκτικά εξατμίζονταν από ένα φως “φωτεινότερο και από χίλιους ήλιους”. Μια θύελλα από απίστευτα δυνατούς ανέμους απορρόφησε τον υπόλοιπο αέρα από το κέντρο της πόλης. Σύντομα ένα σύννεφο μανιταριού εκτοξεύθηκε στην στρατόσφαιρα και κάτω από αυτό 140.000 πολίτες ήταν νεκροί.
Καθώς η Ιαπωνία εξέταζε τι ακριβώς είχε συμβεί και οι κυβερνήτες της εκπόνησαν μια επίσημη διαμαρτυρία για την ρίψη του νέου όπλου, ένα δεύτερο χτύπημα προετοιμαζόταν. Ο στόχος ήταν η πόλη Kokura, αλλά στις 9 Αυγούστου, την πόλη είχε καλύψει ομίχλη, επομένως τα σχέδια άλλαξαν και χτυπήθηκε το Ναγκασάκι. Ο απολογισμός των νεκρών ήταν 70.000. Στις 12 Αυγούστου ο αυτοκράτορας της Ιαπωνίας, Χιροχίτο, δήλωσε πως η υποχώρηση ήταν αναπόφευκτη. Ο πόλεμος είχε τελειώσει, αλλά η διαμάχη για την βόμβα είχε μόλις αρχίσει.
Όσοι προσπαθούν να απολογηθούν για τα γεγονότα αυτά, χρησιμοποιούν δύο επιχειρήματα : – Αυτές οι επιθέσεις ήταν αναγκαίες επειδή η Ιαπωνία δεν θα παραδιδόταν χωρίς αυτές και επειδή μια επιδρομή και σύγκρουση ενάντια στα πειθαρχημένα στρατεύματα της Ιαπωνίας θα είχε ως αποτέλεσμα 300.000 θύματα των ΗΠΑ ή και περισσότερα. Ο βομβαρδισμός επίσης κράτησε τους Σοβιετικούς έξω από την Ιαπωνία και βοήθησε στο να επιταχυνθεί το τέλος του πολέμου. Αυτά τα δεδομένα κυριαρχούν ως άποψη σήμερα – όποιος διαφωνεί είναι αδαής. Κανείς δεν είχε τότε αντίρρηση για τη χρήση της Α-βόμβα το 1945, μας λένε, κανείς απ’όσους γνώριζαν το μέγεθος του αριθμού των νεκρών που θα υπήρχε από τις στρατιωτικές επιχειρήσεις. Δεν υπήρχε εναλλακτική λύση.
Αλλά το επιχείρημα ότι κανένας που γνώριζε τις τότε συνθήκες δεν έφερε αντίρρηση είναι μια πλάνη. Ο Αϊζενχάουερ αντιτάχθηκε, “Η Ιαπωνία είχε ήδη ηττηθεί … η ρίψη της βόμβας ήταν εντελώς περιττή”. Ο διοικητής του στόλου του Ειρηνικού ναύαρχος Νίμιτς συμφώνησε: «Οι Ιάπωνες, στην πραγματικότητα, ήδη διαπραγματεύονταν για την ειρήνη. Η ατομική βόμβα δεν έπαιξε καθοριστικό ρόλο, από καθαρά στρατιωτική άποψη, στην ήττα τους.». Ο Ναύαρχος Leahy, Αρχηγός του προσωπικού του Προέδρου Τρούμαν, συμφώνησε: οι επιθέσεις με τις ατομικές βόμβες « δεν παρείχαν καμιά υλική βοήθεια στον πόλεμό μας κατά της Ιαπωνίας. Η Ιαπωνία ήταν ήδη έτοιμη να παραδοθεί …”.
Μέχρι την άνοιξη του 1945 η Ιαπωνία ήταν αδύναμη. Η Γερμανία παραδόθηκε το Μάιο και μέχρι τον Απρίλιο, αεροσκάφη των ΗΠΑ πετούσαν σχεδόν κατά βούληση πάνω από την Ιαπωνία. Οι συνεχόμενοι βομβαρδισμοί με δεκάδες Β-29 αντιμετώπισαν μια αδύναμη αντίσταση, το ίδιο και οι βομβαρδισμοί εναντίον του Τόκιο. Ο ναυτικός αποκλεισμός της Ιαπωνίας είχε αποδεκατίσει τις εισαγωγές.
Κατά την περίοδο αυτή η Ιαπωνία έκανε προσπάθειες για συμφωνία ειρήνης : στις 25 Ιουλίου η Ιαπωνία προσπάθησε να στείλει απεσταλμένους στη Ρωσία, μεταφέροντας επιστολές που εν μέρει ανέφεραν : ” Η Αυτού Μεγαλειότητα … έχοντας επίγνωση του γεγονότος ότι ο σημερινός πόλεμος επιφέρει καθημερινά μεγαλύτερο κακό και θυσίες στους λαούς … επιθυμεί από καρδιάς να παύσει γρήγορα. Αλλά όσο η Αγγλία και οι ΗΠΑ επιμένουν στην άνευ όρων παράδοση της Ιαπωνικής Αυτοκρατορίας εκείνη δεν έχει καμία εναλλακτική λύση παρά να συνεχίσει να αντιστέκεται … για την τιμή και την ύπαρξη της πατρίδας … “
Οι προσεγγίσεις αυτές απορρίφθηκαν καθώς οι ΗΠΑ ζητούσαν την άνευ όρων παράδοση της Ιαπωνίας. Αλλά η Ιαπωνία δεν δεχόταν, καθώς αυτό θα μπορούσε να σημαίνει ότι ο Χιροχίτο – τον οποίον σέβονταν οι Ιάπωνες σαν ημίθεο – θα μπορούσε να τεθεί σε δίκη. Στα μέσα του 1945, η Washington Post ρωτούσε διαρκώς, γιατί ο Τρούμαν ζητούσε την άνευ όρων παράδοση, ενώ η προσπάθεια για έναν συμβιβασμό θα μπορούσε άμεσα να τερματίσει τις εχθροπραξίες. Τον Ιούλιο, οι Times αναρωτήθηκαν μήπως η απάντηση σε αυτό το ερώτημα ήταν κάποιο “περίεργο μυστικό , ενώ η United States News λίγες μέρες μετά την Χιροσίμα επιβεβαίωναν πως “οι μαρτυρίες από αρμόδιους αποδείκνυαν ότι η Ιαπωνία είχε σκοπό να παραδοθεί πολλές βδομάδες πριν την ρίψη της ατομικής βόμβας. “
Και, φυσικά, μετά το Ναγκασάκι, οι ΗΠΑ δεσμεύτηκαν πως ο αυτοκράτορας δεν πρόκειται να πάθει τίποτα. Έτσι, εφόσον η Αμερική συμφώνησε σε κάτι τέτοιο τον Αύγουστο, γιατί δεν το έκανε τον Ιούλιο, ή ακόμη και τον Ιούνιο; Γιατί να μην τελειώσει ο πόλεμος νωρίτερα; Το πείσμα των ΗΠΑ αποκτά νόημα μόνο αν το δει κανείς γι’αυτό που πραγματικά είναι : μια δικαιολογία για να καθυστερήσει την ειρήνη αρκετό καιρό, ώστε να δοκιμάσει την ατομική βόμβα σε πραγματικές πόλεις. Αυτός είναι και ο λόγος, που προηγούμενοι έντονοι βομβαρδισμοί είχαν αποφύγει να χτυπήσουν τις πόλεις που είχαν υπολογιστεί ως στόχοι για την ρίψη της ατομικής βόμβας : Χιροσίμα, Kokura, Νιιγκάτα και Κιότο.
Τα κέντρα αυτά είχαν μείνει ουσιαστικά χωρίς σφοδρούς βομβαρδισμούς για ακριβώς αυτόν τον σκοπό, ώστε οι επιπτώσεις της ατομικής καταστροφής να μπορεί να εξεταστούν πάνω σε “παρθένους στόχους”. Δεν υπάρχει κανένας άλλος λόγος για τον οποίο στρατιωτικές και βιομηχανικές πόλεις όπως η Kokura, η Χιροσίμα και η Νιιγκάτα αγνοήθηκαν. Το Ναγκασάκι δεν ήταν στην “λίστα του θανάτου” – που χτυπήθηκε από μια μικρή επιδρομή την 1η Αυγούστου – αλλά αντικατέστησε το Κιότο, όταν αποφασίστηκε ότι λόγω καιρικών συνθηκών δεν μπορούσε να γίνει η ρίψη εκεί. Το 1958 η Εθνική επιθεώρηση παραδέχθηκε ότι ” ο κύριος σκοπός της χρήσης των ατομικών βομβών στην Ιαπωνία δεν ήταν στρατιωτικός, αλλά διπλωματικός, αλλά και ότι ο πραγματικός στόχος δεν ήταν η Ιαπωνία, αλλά η Ρωσία …”
Πού μας οδηγούν λοιπόν όλα αυτά; Η απαίτηση των ΗΠΑ για άνευ όρων παράδοση της Ιαπωνίας ήταν πάντα μη ρεαλιστική – και είχε απώτερο σκοπό. Αυτό παρέτεινε σκόπιμα τον πόλεμο με αποκλειστικό σκοπό την δοκιμή της ατομικής βόμβας στις πραγματικές πόλεις. Αυτές οι επιθέσεις σκότωσαν χιλιάδες ανθρώπους, όπως έκανε και η καθυστέρηση της επίτευξης της ειρήνης.
Ο πεθερός μου – ένας γιαπωνέζος θεραπευτής που ονομάζεται Kiekazu Higashikawa – ήταν κοντά στην Kokura στις 9 Αυγούστου 1945. Ήταν τότε 15, ένας ντροπαλός έφηβος Ιάπωνας που περίμενε με αγωνία τον πατέρα του. Ένα “ανάχωμα” από νέφος τον έσωσε από το να εξατμιστεί. Επίσης, έμμεσα, έσωσε τη μέλλουσα σύζυγό μου – και τα παιδιά μας. Τα παιδιά του επόμενου στόχου, στο Ναγκασάκι, δεν ήταν τόσο τυχερά και έγιναν τα πρώτα θύματα του εγκληματικού Ψυχρού Πολέμου κατά της ανθρωπότητας. Γιατί είναι τόσο δύσκολο για μερικούς ανθρώπους, ακόμα και τώρα, να παραδεχτούν αυτό το γεγονός;
