Η Επικοινωνία ως όπλο του Αναρχικού Κινήματος

Ένα ζήτημα με το οποίο ο αναρχικός χώρος δείχνει να μην ενδιαφέρεται ιδιαίτερα ή τουλάχιστον να μην τα καταφέρνει και πολύ καλά, είναι η διαχείριση της εικόνας που παρουσιάζει προς τα έξω. Βεβαίως δε θα μπορούσα να φανταστώ ένα αναρχικό κίνημα πλαισιωμένο από marketeers, opinion ή image makers και λοιπούς παρείσακτους συμβούλους επικοινωνίας, αλλά σίγουρα θα προτιμούσα να μην αφορίζεται εκ προοιμίου η χρήση νομίμων όπλων με τα οποία μάλιστα βάλλεται ο χώρος.

Η επικοινωνία για τον αναρχικό χώρο αποτελεί βασικό εργαλείο οργάνωσης και ταυτόχρονα ενδυνάμωσης των δεσμών αλληλεγγύης μεταξύ των μελών του. Βεβαίως η οργάνωση αποτελεί ένα πολύ σημαντικό κεφάλαιο, όχι μόνο για το αναρχικό, αλλά και για οποιοδήποτε άλλο κίνημα, ενώ η επικοινωνία είναι το όχημα της αμφίδρομης μεταβίβασης πληροφοριών-ιδεών, χωρίς το οποίο κανένα κίνημα δε θα μπορούσε να νοηθεί.

Από την άλλη, η αλληλεγγύη μεταξύ ομοϊδεατών ναι μεν ενδυναμώνεται μέσω της καλής επικοινωνίας μεταξύ τους, αλλά αυτό δε σημαίνει και πως υφίσταται εξαιτίας της. Στην πραγματικότητα η επικοινωνία και η αλληλεγγύη γεννιούνται σχεδόν ταυτόχρονα κι έτσι θα μπορούσαμε να πούμε πως αποτελούν τις δύο όψεις του ίδιου νομίσματος. Η καλή επικοινωνία συνεπάγεται και δυνατούς δεσμούς αλληλεγγύης και αντιστρόφως, οι δυνατοί δεσμοί αλληλεγγύης οδηγούν σε καλύτερη επικοινωνία.

Επομένως, ο προσανατολισμός της επικοινωνιακής τακτικής προς την ενδυνάμωση των δεσμών αλληλεγγύης μεταξύ των μελών δεν αποτελεί σκόπιμη τάση, αλλά εξ ορισμού συνθήκη. Θα μπορούσαμε λοιπόν να ισχυριστούμε πως, στο πλαίσιο της σύσφιξης των σχέσεων, η επικοινωνία αποτελεί περισσότερο μία πράξη αυτοϊκανοποίησης που συντελείται σχεδόν αποκλειστικά εντός του κινήματος και ως εκ τούτου δεν έχει καμία σοβαρή επίδραση στον έξω κόσμο, αλλά αντιθέτως μένει εγκλωβισμένη στον εαυτό της ως ένας «κινηματικός μονόλογος» που οδηγεί αναπόφευκτα στην οικοδόμηση ενός στερεοτύπου σεχταρισμού και γραφικότητας, άσχετα με το αν όσα επικοινωνούνται είναι σωστά ή λανθασμένα (πληθώρα τέτοιων παραδειγμάτων θα μπορούσαμε να εντοπίσουμε  στη ρητορική πολλών αριστερών κομμάτων και λοιπών οργανώσεων).

Η αδυναμία αυτή του αναρχικού κινήματος να χρησιμοποιήσει την επικοινωνία ΚΑΙ ως όπλο και όχι απλώς ως εργαλείο αυτοοργάνωσης, σύσφιξης  των σχέσεων μεταξύ των μελών του και αντιπληροφόρησης, είναι ίσως και ένας από τους λόγους που δημιουργούν το πρόσφορο έδαφος για την καλλιέργεια στερεοτύπων και αστικών μύθων που μπορεί να μη βλάπτουν πάντα το κίνημα, αλλά σε καμία περίπτωση δεν το ωφελούν. Έτσι δυστυχώς η προπαγανδιστική πρωτοβουλία θεωρείται συχνά ως κάτι στο οποίο ο αναρχικός χώρος οφείλει να υπεραμύνεται, αλλά χωρίς να γίνεται από πλευράς του κάποια σοβαρή σκέψη για επιθετική επικοινωνιακή τακτική και ανάληψη της πρωτοβουλίας των κινήσεων.

Η προπαγάνδα και οι επεμβάσεις εις βάρος ελεύθερων κοινωνικών χώρων δεν είναι κάτι καινούριο, ούτε αποτελεί έκπληξη. Σε πολλές περιπτώσεις μάλιστα ο κυβερνητικός μηχανισμός προπαγάνδας παρουσιάζει πολλούς από αυτούς τους χώρους λίγο-πολύ ως γιάφκες, στέκια ναρκομανών κ.α. Η επικοινωνιακή απάντηση των αναρχικών σε αυτό, αν και αποτελεί κίνηση προς τη σωστή κατεύθυνση, δυστυχώς έρχεται τις περισσότερες φορές εκ των υστέρων ή επισκιάζεται από πράξεις βίας. Μία τέτοια επικοινωνιακή κίνηση θα ήταν περισσότερο χρήσιμη αν γινόταν εκ των προτέρων, γεγονός που θα επέτρεπε έναν πιο εξωστρεφή τρόπο επικοινωνίας αφού αυτή δε θα πραγματοποιούταν ως απολογία, αλλά ως ένας τρόπος που θα επέτρεπε στον αναρχικό χώρο να συστηθεί σε ένα πιο ευρύ κοινό και να κάνει γνωστές τις πραγματικές του θέσεις, γεγονός που θα κατέρριπτε πολλές από τις εξωφρενικά στρεβλές υποθέσεις σχετικά με το Κίνημα.

Το ζητούμενο της κρατικής προπαγάνδας δεν είναι υποχρεωτικά η καθολική αποδοχή της δικής της εκδοχής, αλλά μπορεί να αρκεστεί και στην απαξίωση των μελλοντικών πληροφοριών απ’ όπου κι αν προέρχονται αυτές, καταδικάζοντας κάθε μελλοντική απόπειρα  αντιπληροφόρησης να περνάει στα ψιλά ή ειδωμένη με μεγαλύτερη καχυποψία. Εφόσον λοιπόν τα μεγαλύτερα μέσα διανομής πληροφοριών ελέγχονται από την Κυβέρνηση, ζητούμενο για τους αναρχικούς θα έπρεπε να αποτελεί η πρωτοβουλία των επικοινωνιακών κινήσεων και ως εκ τούτου είναι χρήσιμο να μελετηθεί μία τέτοια μελλοντική τακτική από την πλευρά του αναρχικού χώρου.

Μία αποτελεσματική τακτική για το αναρχικό κίνημα θα μπορούσε να είναι η επένδυση σε θετικούς συνειρμούς όχι τόσο ως προς το ίδιο, αλλά περισσότερο προς αυτά που πρεσβεύει και πάντα χρησιμοποιώντας έννοιες απλές και σημαντικές για κάθε άνθρωπο και όχι μόνο για όσους συμπίπτουν ιδεολογικά με αυτό. Εδώ όμως έχουμε να κάνουμε με την συχνά αναπόφευκτη πόλωση που δημιουργείται όταν μία τοποθέτηση έρχεται σε ρήξη με μία άλλη. Αν λοιπόν ζητούσαμε από μερικούς ανθρώπους να μας απαντήσουν στο δίλλημα «ισότητα ή αξιοκρατία;», κάποιοι θα απαντούσαν το ένα και κάποιοι το άλλο, γεγονός που θα δημιουργούσε τις προϋποθέσεις για εκατέρωθεν προσπάθεια ιδεολογικής κυριαρχίας. Αν όμως επενδύαμε σε μία εναλλακτική λογική όπως το «Η ισότητα είναι περισσότερο αξιοκρατική», τότε η μόνη μας δουλειά θα ήταν να το αποδείξουμε στην πράξη και να κάνουμε τον κόσμο να μάθει, να απομνημονεύσει και να αναπαράξει το παραπάνω σκεπτικό. Έτσι, με τρόπο έμμεσο, θα μπορούσαμε να καταφέρουμε την εκτόνωση της επίδρασης του παραπάνω πολιτικάντικου ψευδοδιλλήματος, αποσπώντας την πρωτοβουλία των κινήσεων και εγκαταλείποντας την αμυντική επικοινωνιακή τακτική με όλα τα μειονεκτήματα που αυτή συνεπάγεται.

Αν η Εξουσία χάσει αυτό το μονοπώλιο των πρωτοβουλιών, τότε είναι περισσότερο πιθανό να χάσει σταδιακά και το πλεονέκτημα άσκησης σοβαρής πίεσης επάνω στην κοινή γνώμη και κατ’ επέκταση επάνω στο αναρχικό κίνημα μέσω της καταστολής που βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στην κοινή αποδοχή της χρήσης κρατικής βίας. Με αυτόν τον τρόπο, το αναρχικό κίνημα, χρησιμοποιώντας κατάλληλα το όπλο της επικοινωνίας, μπορεί είτε να αποδυναμώσει το εξουσιαστικό καθεστώς «αφοπλίζοντάς» το, είτε να το αναγκάσει να δείξει το πραγματικό του πρόσωπο, κίνηση όμως η οποία θα στρέψει κι άλλες δυνάμεις εναντίον του και θα επισπεύσει τις εξελίξεις. Σε κάθε περίπτωση όμως το πεδίο της μάχης θα έχει μετατοπιστεί (και) σε ένα πεδίο όπου η Εξουσία δεν κατέχει το νόμιμο μονοπώλιο, γεγονός που θα επιτρέψει πολύ περισσότερο κόσμο να συνταχθεί – έστω και με κάποιες πιο ήπιες μορφές αγώνα – ενάντια στο Κράτος. 

Arkan

Πηγή: The Arkan Project / Photo: Banksy

Στηρίξτε το omniatv:

Σχόλια

0 0 votes
Βαθμολογία άρθρου
Subscribe
Notify of
guest
0 Σχόλια
Inline Feedbacks
View all comments
Μετάβαση στο περιεχόμενο