The Tank Man ή αλλιώς ο Άγνωστος Επαναστάτης, η φωτογραφία του ανθρώπου που μετά το 1989 έγινε σύμβολο της αντίστασης, της δύναμης και της ελευθερίας. Μια φωτογραφία που όλοι έχουμε δει, ποστάρει και έχουμε θαυμάσει το θάρρος ενός ανθρώπου που αψήφισε μια ολόκληρη πομπή από τανξ, ενώ το προηγούμενο βράδυ είχε προηγηθεί η εν ψυχρώ δολοφονία χιλιάδων διαδηλωτών κυρίως φοιτητών στην πλατεία Τiananmen. Μια εξέγερση που ξεκίνησε τον Απρίλιο του 1989 από το φοιτητικό κίνημα της Κίνας, απαιτώντας τον εκδημοκρατισμό της χώρας.
Οι φοιτητές που διαδήλωναν στην πλατεία Tiananmen της κινεζικής πρωτεύουσας από τις 18 Απριλίου, αποφάσισαν την έναρξη απεργίας πείνας, με αίτημα την απόσυρση των κυβερνητικών κατηγοριών κατά της αρχισυνταξίας της εφημερίδας Καθημερινή του Λαού και την έναρξη συνομιλιών με τους εκπροσώπους των φοιτητών. Η απεργία πείνας θορύβησε την ηγεσία του Κινεζικού Κομμουνιστικού κόμματος. Παρά την λαϊκή υποστήριξη και την μεγάλη συμμετοχή, το κίνημα καταπνίγηκε στο αίμα στις 4 Ιουνίου του 1989, όταν ο στρατός άνοιξε πυρ κατά των χιλιάδων διαδηλωτών στην πλατεία, σκοτώνοντας 2.400 άτομα σύμφωνα με τον Ερυθρό Σταυρό της Κίνας, ενώ σύμφωνα με τις Αρχές 241, στην ουσία ο αριθμός των νεκρών παραμένει μέχρι σήμερα άγνωστος.
Οι σκηνές της νύχτας της 4ης Ιουνίου του 1989 συγκλόνισαν την ανθρωπότητα. Την ανθρωπότητα όμως συγκλόνισε και η φωτογραφία του Άγνωστου επαναστάτη, που τραβήχτηκε την επόμενη μέρα το πρωί, όταν η κυβέρνηση κατέβασε τα τανξ για άλλη μια φορά για να εκδιώξει και τους τελευταίους διαδηλώτες από την πλατεία και τους γύρω χώρους. Μια φωτογραφία που οι φωτογράφοι της, (συνολικά τέσσερις κατάφεραν να αποθανατίσουν την στιγμή, ανάμεσα τους o Jeff Widener του Associated Press), την ώρα που την τραβούσαν, από τον 6ο όροφο του ξενοδοχείου “Πεκίνο”, καθώς και το βίντεο από την συγκλονιστική εκείνη σκηνή, πιθανότατα δεν περίμεναν, ότι θα χαράξουν με τέτοιο τρόπο την ανθρώπινη ιστορία.
Πόσοι από εμάς έχουμε άραγε, αναρωτηθεί ποιος είναι αυτός ο άνθρωπος, που στέκεται κρατώντας δυο σακούλες από ψώνια πιθανότατα πηγαίνοντας στο σπίτι του ή στην δουλειά του, μπροστά στα τανξ, χωρίς ίχνος φόβου, εμποδίζοντάς τα να προχωρήσουν;
Πριν δυο μέρες εντελώς τυχαία βρέθηκε μπροστά μου ένα υπέροχο βίντεο από την σκηνή εκείνου του πρωινού της 5η Ιουνίου του 1989. Ένα βίντεο χωρίς λόγια, που άλλωστε θα φάνταζαν μικρά μπροστα στην πράξη αυτού του ανθρώπου και τότε για πρώτη φορά αναρωτήθηκα, ποια είναι άραγε η ταυτότητα αυτού του άντρα, που η φιγούρα και η κίνησή του μου είναι τόσο γνώριμες, αλλά συνειδητοποίησα ότι δεν είχα αναρωτηθεί ποτέ, ποιος είναι, ποια ήταν η τύχη του μετά την παραδειγματική για την ανθρώπινη αξιοπρέπεια πράξη του; Ήταν φοιτητής, εργάτης, οικογενειάρχης;
Λίγο καιρό μετά την πράξη του, η Sunday Express ισχυρίστηκε πως το όνομά του είναι Wang Weilin και ήταν ένας 19χρονος φοιτητής. Αργότερα οι ισχυρισμοί αυτοί αναιρέθηκαν καθώς δεν επιβεβαιώθηκε από πουθενά το συγκεκριμένο όνομα.Το κέντρο πληροφοριών Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων με βάση το Χονγκ Κονγκ ανέφερε πως δεν μπορούν να τον βρουν πουθενά ούτε ανάμεσα στους νεκρούς, ούτε ανάμεσα σε εκείνους που μετά είχαν φυλακιστεί. Επιπλέον στη συνέχεια από αφιερώματα στις μέρες εκείνες καθώς και στην γενναία πράξη του άγνωστου άντρα, αυτόπτες μάρτυρες ανέφεραν πως ήταν αρκετά μεγαλύτερος και δεν έμοιαζε με φοιτητή.
Σε διεθνές επίπεδο, η εικόνα του μοναχικού αυτού ανθρώπου, που στέκεται μπροστά από την φάλαγγα των τανξ δεν συμβολίζει μόνο τα γεγονότα στην πλατεία Τιενανμέν το 1989, θεωρείται επίσης ευρέως ως μία από τις πιο εμβληματικές εικόνες του 20ου αιώνα, συμβολίζοντας την ανθρώπινη αντίσταση απέναντι στην καταστολή. Παρόλη την παγκόσμια αναγνώριση της πράξης του, η ταυτότητά του παραμένει μέχρι σήμερα άγνωστη.
Ο άνθρωπος της φωτογραφίας δεν εντοπίστηκε ποτέ.
Έχουν περάσει 23 χρόνια και ο κόσμος ακόμα δεν ξέρει το όνομά του.
Όταν ο αδύνατος άντρας με τους γυρτούς ώμους, το λευκό πουκάμισο και το μαύρο παντελόνι κρατώντας δύο πλαστικές σακούλες παντοπωλείου, βάδισε μπροστά στη φάλαγγα των τανκς της κυβέρνησης, στην ουσία έγινε μέρος της Ιστορίας.
Ο άνθρωπος μυστήριο έγινε αμέσως ο “Tank Man,” ένα ισχυρό σύμβολο της μη βίαιης αντίστασης.
Η φωτογραφία έγινε μια από τις πιο ζωντανές απεικονίσεις της ιστορίας ενός ατόμου που αντιστέκεται στην εξουσία του κράτους.
Το βίντεο του BBC δείχνει την ανδρεία του άνδρα, καθώς στέκεται μπροστά σε πάνω από μια ντουζίνα κινούμενα τανξ, τα οποία σταματούν απότομα καθώς εκείνος αρνείται να αποχωρήσει από μπροστά τους.
Η μικροσκοπική του φιγούρα μπροστά στα τεράστια τανκς προκαλεί ρίγος, καθώς ταλαντεύεται από τις τσάντες με τα ψώνια που κρατάει, σηκώνοντας μάλιστα το ένα του χέρι κάνοντας μια χειρονομία στον οδηγό του τανκ, που μοιάζει με “φύγε”.
Όταν ο οδηγός του τανκ προσπαθεί να πάει γύρω του κινώντας το τανκ δεξιά, ο άγνωστος επαναστάτης κινείται και εκείνος δεξιά, όταν πάει το τανκ αριστερά, κινείται και εκείνος αριστερά.
Μετά από μια σύντομη αντιπαράθεση, ο Άγνωστος επαναστάτης ανεβαίνει πάνω στο τανκ και φαίνεται να προσπαθεί να μιλήσει με τους άντρες που βρίσκονται μέσα.
Στη συνέχεια, δύο άνδρες έρχονται τρέχοντας και τον τραβούν μακριά.
Η συγκλονιστική αυτή φωτογραφία, βγήκε κρυφά από την Κίνα κάτω από τη μύτη των υπαλλήλων του κράτους που κατέστρεφαν όλο το υλικό που είχαν τραβήξει οι φωτογράφοι. Έκανε την εμφάνισή της στα πρωτοσέλιδα όλων των εφημερίδων του κόσμου, παντού, εκτός από την Κίνα όπου συνέβη.
Η μοίρα του Άγνωστου επαναστάτη, του Τank Man, ο οποίος πραγματοποίησε μια από τις πιο διάσημες πράξεις πολιτικής ανυπακοής στις 5 Ιουνίου του 1989, είναι άγνωστη.
Κάποιοι λένε ότι πήγε να κρυφτεί, άλλοι λένε ότι εκτελέστηκε. Δεν υπάρχει όμως καμία ξεκάθαρη πληροφορία για το ποια ήταν η τύχη του μετά το γεγονός αυτό, ποιος ήταν και τι του συνέβη.
Σε ντοκυμαντέρ που γυρίστηκε για τον Άγνωστο Επαναστάτη, στο οποίο μιλάνε συγγραφείς, κοινωνιολόγοι καθώς και δημοσιογράφοι που παραβρίσκονταν στο ξενοδοχείο “Πεκίνο” στην πλατεία Τιενανμέν και υπήρξαν μάρτυρες των γεγονότων την εποχή εκείνη. Όπως χαρακτηριστικά λέει ο συγγραφέας και καθηγητής Timothy Brook, θα μπορούσε κάποιος να χαρακτηρίσει τον άνθρωπο αυτόν,ως ασυνήθιστα θαρραλέο, όμως το πιθανότερο, όπως δείχνει και η εικόνα του, να ήταν ένας απλός καθημερινός άνθρωπος, που ένιωσε αηδία και αγανάκτηση με όσα είχαν συμβεί τις τελευταίες μέρες. Η Jan Wong, Κινέζα συγγραφέας που ήταν μπροστά στο συγκλονιστικό γεγονός, επισημαίνει και τονίζει, πως όλοι περίμεναν πως τα τανκς θα πατήσουν τον Άγνωστο Επαναστάτη, που επέμενε να μην τα αφήνει να περάσουν. Παρόλα αυτά, λέει, ο οδηγός του πρώτου τανκ, έσβησε την μηχανή και κάποια στιγμή της φάνηκε ότι όλα τα τανκς έσβησαν την μηχανή τους, γιατί επικράτησε απόλυτη ησυχία.
Ο φωτορεπόρτερ Charles Cole, περιγράφει στο ντοκιμαντέρ, πώς τράβηξε τις φωτογραφίες και πώς κατάφερε να τις διασώσει, ώστε να μην τις καταστρέψουν οι υπάλληλοι της κυβέρνησης. Βλέποντας όπως λέει τον άγνωστο άντρα να στέκεται μπροστά στα τανκς, σκέφτηκε πως όπου να ναι θα τον σκοτώσουν, ένιωσε πως είναι ευθύνη του να καταγράψει το γεγονός, καθότι ο άγνωστος αυτός άνθρωπος θυσίαζε την ζωή του εκείνη την ώρα για κάτι που θεωρούσε σωστό, μόνος του μπροστά από δεκάδες τανκς. Ήξερε πως θα υπάρξει έλεγχος από τους κυβερνητικούς υπαλλήλους, επομένως έβγαλε το φιλμ της κάμερας το έβαλε στην πλαστική του θήκη και το έκρυψε στο καζανάκι του μπάνιου, λίγα λεπτά μετά μπήκε η δημόσια ασφάλεια στο δωμάτιο, του κατάσχεσε φωτογραφίες και ένα φιλμ που είχε τραβήξει από το προηγούμενο βράδυ της επίθεσης των τανκς στην πλατεία, ένιωσαν όπως λέει ικανοποιημένοι ότι είχαν ελέγξει την κατάσταση, επομένως δεν έψαξαν περισσότερο, με αποτέλεσμα να διασωθεί το υλικό που είχε κρύψει.
Δείτε: Τhe Tank Man, Tiananmen Square documentary [PBS]
(πηγές: NY Daily News, Wikipedia)
…Να λες εγώ, εγώ μονάχος μου
θα σώσω τον κόσμο.
Αν χαθεί, εγώ θα φταίω… Ν. Καζαντζάκης.
