Ο Σαίξπηρ και η Διανόηση της εποχής του

Ο Σαίξπηρ θα μπορούσαμε να πούμε πως –μεταξύ άλλων- συνεχίζει όλη την παράδοση της Αναγέννησης. Όμως, η γενίκευση αυτή δεν αρκεί για να αποδώσει, ούτε τις πολυπλοκότητες της Ελισαβετιανής εποχής, ούτε την ίδια την υφή του έργου του δραματικού ποιητή.

Από την Αναγέννηση κι έπειτα άλλαξε σημαντικά ο τρόπος, βάσει του οποίου γινόταν αντιληπτή η σχέση του ανθρώπου με το Θεό. Αυτή η αλλαγή διαμεσολαβήθηκε, εν πολλοίς, από τον τρόπο με τον οποίο επαναπροσλήφθηκαν έννοιες και εννοιακά συμπλέγματα, όπως η ψυχή, τα επίπεδα της ύπαρξης, ο ορισμός του μικρόκοσμου και του μακρόκοσμου, καθώς και η αντίληψη του ανθρώπου ως σημείο στο άπειρο σύμπαν. Όλες αυτές οι αλλαγές σχετικά με την αντίληψη του μεταφυσικού στοιχείου προκλήθηκαν τόσο από την Αναγέννηση, ως καλλιτεχνικό και πνευματικό κίνημα, και σινάμα κοινωνικό, οικονομικό, πολιτικό, πολιτισμικό, όσο και από τηθρησκευτική μεταρρύθμιση. Οι θεωρίες που διακινήθηκαν κατά αυτή την περίοδο και επανεξετάστηκαν αναφέρονταν σε μεγάλο βαθμό στην αρχαία διανόηση, συμπεριλαμβάνοντας μερικά από τα σπουδαιότερα πνευματικά ρεύματα, όπως αυτά των προσωκρατικών φιλοσόφων, των στωικών, των Επικούριων και άλλων. Ιδιαίτερο ρόλο τόσο στην καλλιτεχνική όσο και πνευματική παραγωγή της περιόδου της Αναγέννησης, αλλά και αργότερα, έπαιξε το κίνημα των Νέο– πλατωνιστών, που βασίστηκε στο έργο του Πλάτωνα, αλλά και του πλατωνιστή φιλοσόφου της Ύστερης αρχαιότητας, Πλωτίνου, ο οποίος συστηματικοποίησε το έργο του πρώτου.

Η πρόσληψη του θεού, ως του έχοντος την εξουσία του μακρόκοσμου, εμφανίζει συγγένεια με την άποψη που θέλει τη μοναρχία, τρόπο οργάνωση του πολιτικού κόσμου και εν μέρει παρουσιάζει σχέση με τον όρο «πολιτικό σώμα» του Αριστοτέλη στα Πολιτικά.

Ο τρόπος με τον οποίο ο Σαίξπηρ σκιαγραφεί το θεσμό της μοναρχίας σε πολλά έργα του, όπως στον Κοριολάνο, βρίσκεται σε αναλογία με τα παραπάνω.

Στο πλαίσιο μια πιο «μοντέρνας» ανάγνωσης του Σαιξπηρικού έργου, στις επιρροές και τις αναφορές του θα συμπεριλαμβάναμε σίγουρα και τους πρωτοπόρους της νεοτερικότητας στην επιστήμη και τη φιλοσοφία, όπως οΤ. Χομπς, ο Φ.Μπέικον και ο Γαλιλαίος. Η επιστημονική επανάσταση που έφερε ο Γαλιλαίος, μέσω της απόρριψης της «αριστοτελικής φυσικής» και της πρόταξης του «ατομικού μοντέλου», ως τρόπου κατανόησης του σύμπαντος έφερε σταδιακά την αποτίναξη του θεοκρατικού τρόπου σκέψης και του εξορθολογισμού, με κορύφωση τις ντετερμινιστικές διατυπώσεις του Καρτέσιου. Αύτη η επιστημονική επανάσταση που ακολουθεί και τον ίδιο το δραματικό ποιητή έρχεται να δώσει τέλος στις «αλχημείες» και τις προκαταλήψεις που χαρακτηρίζουν την Αναγέννηση. Στο προσκήνιο έρχεται το άτομο και όσον αφορά το σαιξπηρικό έργο, η προσωπικότητα, με χαρακτηριστικές περιπτώσεις, τον Άμλετ, τον Οθέλλο, τον Πολώνιο και άλλους.

Στηρίξτε το omniatv:

Σχόλια

0 0 votes
Βαθμολογία άρθρου
Subscribe
Notify of
guest
0 Σχόλια
Inline Feedbacks
View all comments
Μετάβαση στο περιεχόμενο