«Αποκαλύψεις – ΣΟΚ»: ο πόλεμος της πληροφορίας επί «ουκρανικού» εδάφους

Η προσφιλέστερη τακτική προσέλκυσης της προσοχής του θεατή/αναγνώστη είναι, δεκαετίες τώρα για τα ΜΜΕ, η δημοσιογραφική εκδοχή του «πού να στα λέω, κυρα-Κούλα μου» τότε, όταν τηλεόραση και σόσιαλ μήντια ήταν το άπλωμα της μπουγάδας στην κοινή εσωτερική αυλή. Τίτλοι σε εφημερίδες και τηλεπαράθυρα που περιλαμβάνουν τις λέξεις «αποκάλυψη», «σοκ», «συγκλονιστικό», «αποκλειστικό», «έκτακτο» και άλλες παρόμοιες, συνοδεία θαυμαστικών, κεφαλαιογράμματης γραφής, έντονων χρωμάτων και τσιριχτής φωνής των τηλεπαρουσιαστών.

Η κοινή γνώμη

Η κοινή γνώμη, σταθερά προσηλωμένη στην αιώνια αρχή της αντιμετώπισης κάθε κατάστασης με το πρακτικό εργαλείο «εσύ με ποιόν είσαι;», τάσσεται είτε με τον ουκρανικό ακροδεξιό συνασπισμό που κατέλαβε την εξουσία, είτε με τη ρωσική ακροδεξιά κυβέρνηση που προστατεύει τα συμφέροντά της εισβάλλοντας στις ρωσόφωνες περιοχές της Ουκρανίας. Όσον αφορά στους ελληνόφωνους σχολιαστές, μπορεί κανείς εύκολα να διακρίνει την αδυναμία που τρέφουν οι αριστεροί, κομμουνιστές και οι όμοιοι προς την Ρωσία, της οποίας η επέμβαση προκαλεί απανωτές κοκκινοστρατιωτικές ονειρώξεις. Στην ίδια πλευρά τάσσονται και οι του εθνικιστικού φάσματος, από πατριώτες μέχρι νεοναζί, για άλλους λόγους όμως: βλέπουν εκπλήρωση των προφητειών για επέμβαση του χριστιανορθόδοξου «Ξανθού Γένους», ανάκτηση της Κωνσταντινούπολης και ανασύσταση της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας.

Οι πιό «υπεύθυνοι» ευρωπαϊστές και φιλοδυτικοί τάσσονται προσχηματικά με τα δημοκρατικά δικαιώματα του ουκρανικού λαού, εντάσσοντας σ’ αυτά την υφαρπαγή της εξουσίας με, μπολσεβικικού τύπου, πραξικόπημα από τον συνασπισμό φασιστών/νεοναζί.

Ιδεολογικές μονταζιέρες

Η σοκαριστική εικόνα, οι ψευδείς ειδήσεις και τα κατασκευασμένα ντοκουμέντα παίζουν μείζονα ρόλο στις αντίστοιχες προπαγάνδες των ιδεολόγων. Άλλωστε, η ιδεολογία καλεί τους πιστούς της σε συνέπεια, έστω κι αν αυτή πρέπει να κατασκευαστεί με την ίδια θρησκευτική ευλάβεια που οι χριστιανοί καταγγέλλουν μόνο τις σφαγές από μουσουλμάνους και οι μουσουλμάνοι μόνο από χριστιανούς.

Έτσι, οι φιλορώσοι κάθε απόχρωσης θα κυκλοφορήσουν ένα στοπ-καρέ από βίντεο όπου ο Αρσένι Γιάτσενιουκ, αρχηγός του ακροδεξιού κόμματος «Πατρίδα», χαιρετά τα πλήθη ως νέος πρωθυπουργός, παρουσιάζοντάς το ως ναζιστικό χαιρετισμό. Ο αριστερός ιστότοπος «Ίσκρα» θα γράψει άρθρο χωρίς πηγές στις 25 Φεβρουαρίου στο οποίο παρουσιάζονται ως «τα πρώτα μέτρα της νέας κυβέρνησης» δήθεν αποφάσεις και νόμοι για απαγόρευση του Κομμουνιστικού Κόμματος Ουκρανίας, νομιμοποίηση της ναζιστικής ιδεολογίας, απαγόρευση χρήσης μειονοτικών γλωσσών, κ.ά. Οι «αποφάσεις» αυτές δεν υπήρξαν ή ήταν προτάσεις νομοσχεδίων από μειοψηφικά νεοναζιστικά κόμματα, που δεν ψηφίστηκαν ποτέ. Το άρθρο αυτό όμως μετέφρασε στα γαλλικά ο ΣΥΡΙΖΑ Γαλλίας και μετά το παρουσίαζαν ως «διεθνή πηγή» διάφοροι διαδικτυακοί απολογητές της μπούρδας.

Οι φιλοδυτικοί απολογητές του ουκρανικού ακροδεξιού συνασπισμού, από την άλλη, δεν έχασαν την ευκαιρία να χρησιμοποιήσουν όλες αυτές τις κραυγές μηντιακών ασυναρτησιών των φιλορώσων για να αντιστρέψουν τελείως την εικόνα: δεν υπάρχουν νεοναζί στην Ουκρανία, ο Δεξιός Τομέας με τους ενόπλους του είναι μάλλον φιλελεύθεροι ακτιβιστές, όλα είναι ρωσική προπαγάνδα.

Ούτε, βέβαια, απασχολεί κανένα φιλοδυτικό το πώς εξοπλίστηκε ο Δεξιός Τομέας, το ότι επιτέθηκε από την πρώτη στιγμή σε γραφεία και μέλη του Κομμουνιστικού Κόμματος Ουκρανίας, ενώ προέβη και σε βεβήλωση πρόσοψης εβραϊκής συναγωγής με ναζιστικά σύμβολα.

Δεν συμφέρει

Στις πραγματικότητες που χτίζουν οι πάσης φύσεως ιδεολογικές μονταζιέρες, δεν έχουν θέση τα λίγο πιό άβολα στοιχεία, όπως ότι οι διαδηλώσεις εναντίον του Γιανουκόβιτς δεν έλαβαν χώρα μόνο στο Κίεβο όπου πρωταγωνίστησαν οι ένοπλες φάλαγγες του Δεξιού Τομέα και, ακόμα και στην ουκρανική πρωτεύουσα, πάλι δεν ήταν όλοι οι διαδηλωτές ακροδεξιοί.

Δεν χωράνε επίσης ματιές στην ιστορία της Ουκρανίας, η οποία, από τον 16ο αιώνα ακόμα, εκτυλίχθηκε ως διελκυστίνδα μεταξύ των συγκρουόμενων συμφερόντων των δύο κυριοτέρων εθνοτικών ομάδων, αυτής που έχει εμπεδωμένη ρωσική εθνική συνείδηση κι αυτής με ουκρανική. Η μία θεωρούσε την Ουκρανία αναπόσπαστο κομμάτι της Ρωσίας, η άλλη ξεχωριστή χώρα, με ξεχωριστό έθνος και συμφέρον την απόσπαση από την επιρροή τής Μόσχας.

Ούτε χωράει η κατανόηση του πώς ενσωματώθηκε η νοσταλγία για τα σοβιετικά μεγαλεία στην πουτινική εθνική αφήγηση, με αποτέλεσμα εθνοτικές αντιπαλότητες να αντιμετωπίζονται επιδερμικά, ως ιδεολογικές διαφορές.

Και κάποιοι που δεν ενσωματώνονται στη σύγκρουση

Οι πιό σοβαρές αναλύσεις για την περίπλοκη κατάσταση στην Ουκρανία έχουν προέλθει από αναρχικούς και ελευθεριακούς κομμουνιστές.

Ενδεικτικά, για την περιπλοκότητα της κατάστασης και τις αστείες υπεραπλουστεύσεις των μήντια και των καλοθελητών:

19 Φεβρουαρίου: «Ο Γιανουκόβιτς επιδιώκει να γίνει ισόβιος δικτάτορας, ενώ η ‘αντιπολίτευση’ δεν είναι παρά συνονθύλευμα αντιπάλων παρατάξεων».

1 Μαρτίου: «το Μαϊντάν ασκεί πίεση στους ηγέτες της ενωμένης αντιπολίτευσης και ουσιαστικά τους απειλεί όλους με την παρουσία του (μπορείς να βρεις τέτοιες δηλώσεις αρκετές, και γιουχαΐσματα). Είναι κοινός τόπος στο Μαϊντάν ότι πάλεψαν και μάτωσαν για κάτι τέτοιο, “όχι για να αλλάξει η εξουσία αλλά για μια γενικότερη αλλαγή και αν αυτό δεν αρέσει στην νεα εξουσία τότε να πάει να γαμηθεί”».

2 Μαρτίου: «Τα τελευταία γεγονότα δείχνουν ότι ο Πούτιν δεν πρόκειται να περιοριστεί στην προσάρτηση της Κριμαίας. Στόχος του είναι να επεκτείνει τις Ρωσικές πρακτικές σε όλη την επικράτεια της Ουκρανίας. Με αυτόν τον τρόπο το Ρωσικό καθεστώς αποδείχθηκε ότι είναι η κύρια απειλή για τα συμφέροντα του προλεταριάτου στο μετα-Σοβιετικό χώρο».

Φυσικά, οι εύπεπτες και συνεπείς «αλήθειες» είναι ευκολότερα καταναλώσιμες από τους καταναλωτές ιδεολογιών. Και οδηγούν στην επικράτηση του – επιτυχούς μέχρι σήμερα, αλήθεια – μοντέλου της χειραγώγησης διά της πόλωσης.

Στηρίξτε το omniatv:

Σχόλια

0 0 votes
Βαθμολογία άρθρου
Subscribe
Notify of
guest
0 Σχόλια
Inline Feedbacks
View all comments
Μετάβαση στο περιεχόμενο