Αναδημοσίευση από Βαθύ Κόκκινο
Απόσπασμα από μια μεγαλύτερη συνέντευξη της Judith Butler, βασικής εκπροσώπου της σύγχρονης φεμινιστικής/κουίρ θεωρίας, στην οποία μιλάει για τις πολιτικές προϋποθέσεις μιας ζωής που αξίζει κανείς να τη ζει.
Η συνέντευξη δόθηκε το 2012 και έχει τίτλο “Αναλύοντας την Εξουσία”. Ανάμεσα στα διάφορα θέματα στα οποία αναφέρεται (επιτελεστικότητα του φύλου, Παλαιστίνη/Ισραήλ, επισφάλεια και καπιταλισμός, θρησκεία και δημόσια ζωή), μιλάει και για το θέμα του γάμου και της υιοθεσίας από ομοφυλόφιλα ζευγάρια.
Ερώτηση: Στις ΗΠΑ, ο Μπαράκ Ομπάμα ψήφισε πρόσφατα υπέρ του γάμου των ομοφυλόφιλων. Στη Γαλλία, ο νέος πρόεδρος Φρανσουά Ολάντ είπε ότι είναι υπέρ της διεύρυνσης του δικαιώματος γάμου και υιοθεσίας σε ομοφυλόφιλα ζευγάρια. Εδώ και πολύ καιρό γίνονται συζητήσεις για το θέμα της πολιτικής αναγνώρισης των ζευγαριών ίδιου φύλου, και κάποιοι το αντιμετωπίζουν ως κανονικοποίηση της ομοφυλοφιλίας. Επιπλέον, αυτές οι προτάσεις εμφανίζονται τη στιγμή που το θέμα ομοφυλοφιλία και εθνικισμός (1) -δηλαδή, η εργαλειακή χρήση της σεξουαλικότητας στις φυλετικές σχέσεις-, καθώς και η ρητορική για τη σύγκρουση των πολιτισμών, αποτελούν κρίσιμα ζητήματα τής πολιτικής των φύλων. Πώς βλέπετε αυτές τις θέσεις των αριστερόστροφων κυβερνήσεων στις ΗΠΑ και την Ευρώπη; Ποια πολιτικά θέματα προκύπτουν;
Τζούντιθ Μπάτλερ: Στις ΗΠΑ, η θέση υπέρ του γάμου των ομοφυλόφιλων επιχειρεί μια επιπλέον κανονικοποίηση της ζωής των ομοφυλόφιλων, ανταμείβοντας με δημόσια αναγνώριση εκείνους τους ομοφυλόφιλους και τις λεσβίες που επιθυμούν το γάμο, την ιδιοκτησία, και τις αστικές ελευθερίες. Πρέπει να είμαστε υπέρ του γάμου των ομοφυλόφιλων, κι εγώ είμαι υπέρ. Αυτό όμως που με απασχολεί είναι το ότι ο γάμος των ομοφυλόφιλων έχει γίνει ένα θέμα πιο σημαντικό από άλλους πολιτικούς στόχους – όπως, για παράδειγμα, το δικαίωμα των τρανσέξουαλ ατόμων να προστατεύονται ενάντια στη βία, συμπεριλαμβανομένης της αστυνομικής βίας, την επιμόρφωση όσον αφορά το AIDS, τη μετάδοση και τη θεραπεία του, τους κοινωνικούς θεσμούς για την προστασία των ηλικιωμένων LGBTQ ατόμων (λεσβιών, ομοφυλόφιλων, δισεξουαλικών, τρανσέξουαλ, κουίρ) που δεν έχουν μόνιμες σχέσεις.
Η ριζοσπαστική πολιτική των φύλων δεν ακολουθεί τις κυρίαρχες νόρμες όσον αφορά το γάμο. Βεβαίως, είναι καλό οι ομοφυλόφιλοι και οι λεσβίες να έχουν αυτό το δικαίωμα, σε περίπτωση που επιλέξουν να το ασκήσουν. Και, πέρα απ’ αυτό, είμαι αδιαπραγμάτευτα υπέρ του να έχουν όλοι πρόσβαση στην υιοθεσία και την αναπαραγωγική τεχνολογία, ανεξάρτητα από το αν έχουν συνάψει ή όχι γάμο, και ανεξάρτητα από το σεξουαλικό προσανατολισμό τους. Αυτά είναι βασικά όταν κανείς αντιτίθεται στις διακρίσεις, και επομένως τα υποστηρίζω.
Είναι αλήθεια ότι κάποιες κυβερνήσεις στηρίζουν αυτά τα δικαιώματα για λόγους τακτικής, την ίδια στιγμή που αρνούνται δικαιώματα στους μετανάστες, ή την ίδια στιγμή που εξαπολύουν πολιτισμικούς και πραγματικούς πολέμους ενάντια στους μουσουλμάνους. Κι αυτό έχει ως αποτέλεσμα να γίνονται πολύ σημαντικές συζητήσεις που αφορούν το θέμα του “ροζ ξεπλύματος” (pinkwashing) (2) και της εργαλειακής χρήσης της ομοφυλοφιλίας στον εθνικισμό. Το θέμα είναι να βεβαιωνόμαστε ότι ο αγώνας για τα δικαιώματα μιας μειονότητας δεν χρησιμοποιείται ώστε να στερήσει τα δικαιώματα κάποιας άλλης μειονότητας. Αυτό σημαίνει ότι όσο πρέπει να αγωνιζόμαστε για τα δικαιώματα των LGBTQ ατόμων, άλλο τόσο πρέπει αυτό να το κάνουμε στο πλαίσιο του αγώνα για κοινωνική και οικονομική δικαιοσύνη, κι αυτό σημαίνει ότι πρέπει να αναλογιστούμε με ποιους τρόπους οι πολιτικές διεκδικήσεις μας μπορεί να χρησιμοποιηθούν ενάντια στις ευρύτερες δεσμεύσεις μας για συμμαχίες και δικαιοσύνη.
1 Όταν κάποιες μορφές σεξουαλικότητας των ομοφυλόφιλων και των λεσβιών χρησιμοποιούνται για να προωθήσουν εθνικιστικά θέματα, κάτι που χρησιμοποιεί το Ισραήλ για να προβάλει την εικόνα ενός κράτους προοδευτικού, εκδυτικισμένου και δημοκρατικού, με σκοπό να δικαιολογηθεί έτσι η επιθετικότητα του Ισραήλ ενάντια στους Παλαιστίνιους ως προάσπιση της δημοκρατίας και της ελευθερίας.
2 «Στην περίπτωση του Ισραήλ -το οποίο ήταν ο αρχικός στόχος της δημιουργίας του νεολογισμού ‘ροζ ξέπλυμα’-, αυτή η στρατηγική συμπεριλαμβάνει την προώθηση μιας ακμάζουσας τουριστικής βιομηχανίας ομοφυλόφιλων, καθώς και την αντιπαραβολή των ‘προοδευτικών’ Ιουδοχριστιανικών αξιών της αποδοχής με τις ‘οπισθοδρομικές’ αντιλήψεις του βίαιου και γεμάτου μίσους Ισλάμ. […] …το ‘ροζ ξέπλυμα’ αποσιωπά τη συστημική κρατική/καπιταλιστική βία με τη μορφή των μέτρων λιτότητας, των επιθετικών στρατιωτικών επεμβάσεων, και των απροκάλυπτων ρατσιστικών διακρίσεων» (από άρθρο για το δικαίωμα γάμου των ομοφυλόφιλων).
