Οι Ζαπατίστας φιλοξενούν το παγκόσμιο φεστιβάλ Αντίστασης και Εξέγερσης
Του Λεωνίδα Οικονομάκη *
Αυτό το μήνα ( Δεκέμβριος 2014) , οι Ζαπατίστας διοργανώνουν μια σημαντική διεθνή συνάντηση στην Τσιάπας: το Παγκόσμιο Φεστιβάλ Αντίστασης και Εξέγερσης κατά του καπιταλισμού.
Caracol II, Oventik, Los Altos, Chiapas.
Δεν λένε «πώς είσαι;» Αντ’ αυτού, προτιμούν να ρωτήσουν “τι λέει η καρδιά σου;”Αν είσαι καλά, θα απαντήσεις «jun ko’on» (η καρδιά μου είναι ενωμένη). Αν όχι, θα πρέπει να απαντήσεις ότι η καρδιά σου είναι κομμάτια («chkat ko’on»). Και θα πρέπει να είσαι ειλικρινής.
Το ρήμα «αγωνίζομαι» δεν υπάρχει στη γλώσσα τους. Αντ’ αυτού, χρησιμοποιούν τη φράση «σχηματίζω τη λέξη.» Αν κάποιος θέλει να κατανοήσει τον αγώνα των Ζαπατίστας, είναι σημαντικό πρώτα να καταλάβει τη γλώσσα τους.
Αυτοί είναι οι tsotsiles Ζαπατίστας της περιοχής Los Altos και της Caracol II του Oventik, και ετοιμάζονται να φιλοξενήσουν το πρώτο Παγκόσμιο Φεστιβάλ Αντίστασης και Εξέγερσης Ενάντια στον Καπιταλισμό. Το φεστιβάλ θα πραγματοποιηθεί από 3 Δεκεμβρίου έως και 3 Ιανουαρίου, και η κεντρική εκδήλωση (η οποία θα είναι επίσης η επέτειος της εξέγερσης των Ζαπατίστας την 1η Ιανουαρίου 1994) θα φιλοξενηθεί εδώ στο Oventik στις 31 Δεκεμβρίου.
{"video":"https://www.youtube.com/watch?v=XRmJjXkyB1Q","width":"800","height":"450"}
Η Caracol ΙΙ του Oventik, η Caracol της «Αντίστασης και Εξέγερσης για την Ανθρωπότητα», όπως την αποκαλούν οι Ζαπατίστας , βρίσκεται στην ορεινή περιοχή του Los Altos. Η περιοχή κατοικείται από ιθαγενείς Μάγια – Tsotsiles ως επί το πλείστον, αλλά και από μια μειοψηφία Tseltales. Η Caracol Oventik είναι η πιο κοντινή στην πόλη του Σαν Κριστόμπαλ Ντε Λας Κάσας, και αυτό την καθιστά κατά πάσα πιθανότητα την Caracol που επισκέπτονται οι περισσότεροι από τους inernacionales, ανθρώπους από όλα τα μέρη της γης που τυχαίνει να επισκέπτονται τους Chiapas.
Είναι επίσης μια Caracol που είναι πολύ καλά οργανωμένη, όσον αφορά σε θέματα εκπαίδευσης. Κάθε Caracol και κάθε περιφέρεια έχει το δικό της αυτόνομο σύστημα εκπαίδευσης, που σχηματίζεται από τους ίδιους τους ανθρώπους της κάθε ζώνης, από τα κάτω, σύμφωνα με τις δικές τους ανάγκες και όνειρα. Το Ζαπατίστικο Εξεγερμένο Αυτόνομο Εκπαιδευτικό Σύστημα Εθνικής Απελευθέρωσης της Ορεινής Ζώνης των Τσιάπας (SERAZLN, ΖΑCH – Sistema Educativo Rebelde Autónomo Zapatista de Liberación Nacional, Zona de Los Altos de Chiapas) αποτελείται από τρεις αυτόνομες βαθμίδες:
Η EPRAZ (Escuelas Primarias Rebeldes Autónomas Zapatistas), τα Ζαπατίστικα Αυτόνομα Δημοτικά Σχολεία που υπάρχουν τώρα σε κάθε κοινότητα των Ζαπατίστας
Η ESRAZ (Escuela secundaria Rebelde Autónoma Zapatista), το Ζαπατίστικο Αυτόνομο Γυμνάσιο, ένα οικοτροφείο – το μόνο στην Τσιάπας – που βρίσκεται στην Caracol του Oventik
Η CELMRAZ (Centro de Español y lenguas Mayas Rebelde Autónomo Zapatista), το Ζαπατίστικο Αυτόνομο Κέντρο Ισπανικών και των γλωσσών των Μάγια.
Το τελευταίο κέντρο βρίσκεται μέσα στην Caracol, και μέσω των δραστηριοτήτων του δημιουργεί πόρους που είναι απαραίτητοι για τη βιωσιμότητα της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Εδώ, άνθρωποι από όλο τον κόσμο, οι οποίοι συμμερίζονται τις αρχές των Ζαπατίστας για τη δημοκρατία, την ελευθερία και τη δικαιοσύνη μπορούν να έρθουν να μάθουν ισπανικά ή Tsotsil, ζώντας μαζί με τους άλλους μαθητές Ζαπατίστας και τους promotores (υποστηρικτές), και να ανταλλάξουν εμπειρίες, ιστορίες και τραγούδια. Με άλλα λόγια, το κέντρο είναι ένα σημείο συνάντησης και πολιτισμικής ανταλλαγής για όλους τους ανθρώπους του κόσμου.
“En este caracol yo de ti me enamoré…”
«Σε αυτό το σαλιγκάρι που ερωτεύτηκε …»
Συμμετέχοντας ακόμη και για μικρό χρονικό διάστημα στο Ζαπατίστικο Εξεγερμένο Αυτόνομο Εκπαιδευτικό Σύστημα της περιοχής Los Altos, δεν μπορείς παρά να παρατηρήσεις «μια σιωπηλή επανάσταση» που έχει ήδη λάβει χώρα σε αυτά τα εδάφη από την εποχή της εξέγερσης των Ζαπατίστας το 1994: αυτό της χειραφέτησης των γυναικών.
Εδώ, οι συντρόφισσες σπουδάζουν, εργάζονται και μοιράζονται όλες τις ευθύνες με τους συντρόφους – που κυμαίνονται από το μαγείρεμα μέχρι τη συμμετοχή στα Συμβούλια Καλής Διακυβέρνησης. Επιπλέον, οι συντρόφισσες ζουν και σπουδάζουν στο δευτεροβάθμιο οικοτροφείο, μακριά από τις οικογένειές τους, μερικές φορές πολλά χιλιόμετρα μακριά από τις κοινότητές τους, και για μεγάλο χρονικό διάστημα.
Ζουν μαζί, μελετούν μαζί, παρακολουθούν ταινίες στο θρυλικό Cine Pirata, και μερικές φορές τραγουδούν μαζί, μοιράζονται τη μουσική και τον πολιτισμό τους με τους διεθνείς αποφοίτους του CELMRAZ. Όλα αυτά σε έναν τόπο όπου οι γυναίκες στο παρελθόν ανταλλάσσονταν για αγελάδες στις συμφωνίες γάμου, ή όπου οι γυναίκες δεν είχαν τη δυνατότητα να επιλέγουν τους συντρόφους τους – επιλέγονταν για αυτές από τα αρσενικά μέλη της οικογένειάς τους.
Πριν από μερικά χρόνια, ένας Βάσκος φίλος που ήταν σε αυτά τα εδάφη πίσω στο 1996, δύο χρόνια μετά την εξέγερση, μου είπε ότι αυτό που τον εξέπληξε τότε ήταν η θέση των γυναικών στην κοινωνία. Ο ίδιος αφηγήθηκε ότι οι γυναίκες, ακόμα και οι γυναίκες Ζαπατίστας, συνήθιζαν να περπατάνε εκατό μέτρα πίσω από τους συζύγους τους, και όταν οι άνδρες σταματούσαν για να μιλήσουν με κάποιον, οι γυναίκες έπρεπε κι εκείνες να σταματήσουν και να περιμένουν- διατηρώντας προσεκτικά την απόστασή τους.
Είκοσι χρόνια αργότερα, όταν επέστρεψε, αυτό που τον εξέπληξε περισσότερο ήταν ότι οι γυναίκες, όχι μόνο εργάζονται με τους άνδρες, ως ίσοι σε όλα τα επίπεδα, αλλά ότι τώρα θα του ζητούσαν ανοιχτά να χορέψουν μαζί σε τοπικές συναυλίες. Κατά πάσα πιθανότητα θα χόρευε στους ρυθμούς του Otros Amores, μια μπάντα Ζαπατίστας που πήρε το όνομά της προς τιμήν των κοινοτήτων LGBTQ (Lesbian, Gay, Bisexual, Transgendered, Questioning) σε όλο τον κόσμο, στις οποίες οι Ζαπατίστας αναφέρονται με τον όρο «άλλες αγάπες». Όλα τα παραπάνω έχουν επιτευχθεί εν μέρει χάρη στο Αυτόνομο Εκπαιδευτικό Σύστημα των Ζαπατίστας.
Πρώτο Παγκόσμιο Φεστιβάλ Αντίστασης και Εξέγερσης Ενάντια στον Καπιταλισμό
Έχει περάσει πολύς καιρός από τότε που οι Ζαπατίστας τελευταία διοργάνωσαν μια σημαντική διεθνή συνάντηση σαν αυτή.
Ωστόσο, σε μια εποχή που οι άνθρωποι σε όλο τον κόσμο – από τις πλατείες της Ισπανίας και της Ελλάδας ως το Πάρκο Zucotti (Σ.τ.Μ. το πάρκο που κατέλαβε το κίνημα Occupy Wall Streetστη Νέα Υόρκη το 2011), την Αίγυπτο, την Τυνησία, την Τουρκία, το Μεξικό και πέρα από αυτό – όλοι στρέφουν το βλέμμα τους προς την Τσιάπας ψάχνοντας για ένα αυτόνομο, αμεσοδημοκρατικό και οριζόντιο σύστημα αυτο-διακυβέρνησης (αυτοδιεύθυνσης )από τα κάτω, ενώ η μόνη εναλλακτική λύση που μας προσφέρεται πίσω στις χώρες μας είναι η ίδια παλιά κοινοβουλευτική δημοκρατία, οι Ζαπατίστας αποκρίνονται λέγοντας: «Ελάτε και θα βρούμε το δρόμο μας μαζί, χωρίς ηγέτες και ιεραρχικές δομές»
Ίσως τη στιγμή που τους χρειαζόμαστε περισσότερο, οι Ζαπατίστας (μαζί με το Εθνικό Συνέδριο Αυτόχθονων) να καλούν τους ανθρώπους του κόσμου στο Μεξικό για άλλη μια φορά – να συναντηθούμε, να συζητήσουμε, να οργανωθούμε και να αποφασίσουμε την περαιτέρω πορεία προς τη δική μας χειραφέτηση. Ακριβώς όπως οι γυναίκες και οι άνδρες της Τσιάπας κάνουν τα τελευταία είκοσι χρόνια.
Το πρόγραμμα του Φεστιβάλ μπορείτε να το βρείτε εδώ.
* Ο Λεωνίδας Οικονομάκης είναι διδάκτωρ ερευνητής στις σπουδές του Κοινωνικού Κινήματος και στο Ευρωπαϊκό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο, είναι ράπερ μέλος των Social Waste και συμβάλλοντας συντάκτης στο ROAR Magazine. Είναιεπίσηςαπόφοιτοςτου Centro de Español y Lenguas Mayas Rebelde Autónomo Zapatista — CELMRAZ.
Πηγές : http://roarmag.org/2014/12/zapatista-festival-resistance-rebellion/
