της Καμίλα Σάμσι
”Να προσέχεις”, είχα πει στην παιδική μου φίλη Σαμπίν Μαχμούντ βλέποντας την στο Λονδίνο το 2013, όταν είχε δεχτεί απειλές κατά της ζωής της- που δεν ήταν οι πρώτες, ούτε οι τελευταίες. ”Κάποιος πρέπει να τους πολεμήσει”, μου απάντησε.
”Ο φόβος είναι μια γραμμή στο μυαλό σου”, είχε πει κάποτε σε μια συνέτευξη στο περιοδικό Wired- αυτή κι εγώ είχαμε επιλέξει να ζήσουμε στις αντίθετες όψεις αυτής της γράμμής. Το βράδυ της Παρασκευής, η Σαμπίν δολοφονήθηκε, την πυροβολησαν μέσα στο αυτοκίνητό της στην πόλη Καράτσι όταν κατευθυνόταν στο σπίτι με τη μητέρα της.
Δεν υπάρχουν πολλοί άνθρωποι στο Καράτσι με καθαρή συνείδηση. Είναι μια πόλη του φόβου, ενός φόβου που δυναμώνει από τα πολλά όπλα και κάνει τους ανθρώπους να ζουν σε μια σιωπή που γίνεται συνενοχή. Η Σαμπίν όμως ήταν μια γυναίκα φτιαγμένη από άλλο κράμα, χάρη στην τεράστια επιρροή που είχαν στη ζωή της η μητέρα της, Μαχνάζ (που πυροβολήθηκε δύο φορές στην επίθεση), από την οποία κληροδότησε τις σοσιαλιστικές της τάσεις και και τον φίλο και μέντορά της Zaheer Kidvai (Zak) που την εισήγαγε στην ιδέα της αντι-κουλτούρας, διαβάζοντας τα πάντα από Abbie Hoffman, μέχρι επαναστάτες ποιητές που έγραφαν στη γλώσσα urdu. Κι ενώ οι περισσότεροι από εμάς που φοιτούσαν στο ελίτ σχολείο μας, ζούσαμε σε μια απολίτικη σαπουνόφουσκα, η Σαμπίν ανέπτυσσε ταξική συνείδηση και ταυτιζόταν με πολιτικούς ήρωες. Μετά το πανεπιστήμιο, όταν όλοι οι φίλοι της από το σχολείο επέλεγαν να μην επιστρέψουν σε μια πόλη που είχε μετετραπεί σε πεδίο μάχης, αυτή αποφάσισε να ακολουθήσει μια άλλη προσέγγιση.
”Αναρωτιέμαι αν μπορώ να δημιουργήσω ένα μικρό μεταμονέρνο χίπι σημείο, ένα μέρος ασφαλές για καλλιτέχνες, μουσικούς, συγγραφείς, ποιητές, ακτιβιστές και ελεύθερα σκεπτόμενους ανθρώπους, ουσιαστικά για οποιονδήποτε θα ήθελε να δραπετεύσει απο την αδιάκοπη τυρανεία της πόλης, έστω για λίγο”, είχε γράψει στο περιοδικο Innovations. Η απάντηση ήταν πως ναι, μπορούσε- με το να εξαντλήσει τις πιστωτικές της κάρτες, να πάρει δάνεια και φτάσει στα όρια της υπερκόπωσης.
Το 2007, γεννήθηκε ο κοινωνικός χώρος T2F, που αρχικά ονομάστηκε ”Ο Δευτερος Όροφος” λόγω της τοποθεσίας του. Πολύ γρήγορα έγινε η κύρια τοποθεσία στην πόλη για συναυλίες, ανάγνωση βιβλίων, καφέ, σεμινάρια επιστημών, καλλιτεχνικές εκθέσεις, το πρώτο πολιτικό Hackathon στο Πακιστάν και φυσικά πολιτικό ακτιβισμό. Ό,τι συνέβαινε στο T2F, αντιπροσώπευε μια ξεχωριστη πτυχή της προσωπικότητάς της, αφού είχε πολλά και διαφορετικά ενδιαφέροντα. Κι ενώ ήταν πολύ μακριά από το να γίνει εθνικό σύμβολο της χώρας, χρόνο με το χρόνο, αυτή και το T2F αποκτούσαν μια εξέχουσα θέση και μια εγκυρότητα στους αγωνες για την ανάδειξη κοινωνικών ζητημάτων- είτε αυτά αφορούσαν τα δικαιώματα μειονοτήτων είτε την αντίθεση με το θρησκευτικό φανατισμό και την ελευθερία της έκφρασης- έφερνε αυτά τα θέματα στο T2F, τα αναρτούσε στο ίνερνετ και έβγαινε στους δρόμους για να διαδηλώσει και να δείξει αλληλεγγύη.
Στο T2F συχνά φιλοξενούσε ανθρώπους και ενδιαφέροντα που θεωρούνταν υψηλού ρίσκου. Το τελευταίο από αυτά ήταν το ”Να σπάσουμε τη σιωπή για το Balochistan”, όπου ένα πάνελ ομιλητών την Παρασκευή έθεσε στο επίκεντρο τους ”εξαφανισμένους” της πολιτείας Balochistan. Στο Πακιστάν δεν υπαρχει πιο απαγορευμένη συζήτηση από το Balochistan- οι ακτιβιστές Baloch συνεχίζουν να ψάχνουν ένα βήμα που θα τους επιτρέψει να μιλήσουν για τους χιλιάδες ανθρώπους που το κράτος απήγαγε και σκότωσε – μα κανένα μέσο ενημέρωσης δεν θα αναφέρει το θέμα, ιδιαίτερα μετά την απόπειρα δολοφονίας ενός παρουσιαστή ειδήσεων με πολλή ισχύ, του Hamid Mir, που τόλμησε να θίξει το θέμα. Νωρίτερα αυτό το μήνα, ένα πανεπιστήμιο στην πόλη Lahore, ακύρωσε μια ομιλία για το Balochistan που θα έδινε ο διακεκριμμένος ακτιβιστής Mama Qadeer και δημοσίευεσε μια δήλωση που ανέφερε πως αυτό διετάχθη από την κυβέρνηση. Τότε φυσικά, η Σαμπίν, κάλεσε η ίδια τον Mama Qadeer να έρθει να μιλήσει στο T2F. Η εκδήλωση ήταν γεμάτη κόσμο, είχε αναρτήσει μια φωτογραφία σε πολλά μέσα κοινωνικής δικτύωσης και σύμφωνα με τη δημοσιογράφο Saba Imtiaz ”γελούσε δυνατά, ήταν χαμογελαστή, μετά είπε στον κόσμο να κάνει σιωπή και μίλησε για πράγματα που είχαν πραγματική σημασία”. Φεύγοντας από την εκδήλωση, δύο ένοπλοι άνδρες την πυροβόλησαν μέχρι θανάτου.
Αυτή η γυναίκα περνούσε χρόνο στο σπίτι συγκολλώντας καλώδια, ενώ παράλληλα συζητούσε για ποίηση κι έπαιζε κρίκετ, πήγαινε σε όλες τις προοδευτικές πολιτικές διαδηλώσεις στο Καράτσι, τραγουδούσε Pink Floyd και ήταν η δική μου παντοτινή geek squad. Το 2013 αντιμετώπισε τους θρησκευτικούς φονταμενταλιστές απαντώντας στο δικό τους ”πέστε όχι στη μέρα του Αγίου Βαλεντίνου” με προπαγανδιστικά πόστερ που έλεγαν “Pyaar hone dein” (Αφήστε την αγάπη να υπάρχει). Αργότερα εκείνη τη χρονιά, δημιούργησε μια ανθρώπινη αλυσίδα γύρω από μια εκκλησία, σε αλληλεγγύη με τη χριστιανική κοινότητα της πολης μετά από επίθεση.
Εμείς, που αγαπούσαμε και θαυμάζαμε την Σαμπίν ρωτάμε τώρα: γιατί; Δεν ζητούσε πολιτική δύναμη, ούτε είχε την εμβέλεια που έχουν τα τηλεοπτικά πρόσωπα. Ίσως απλά να έφταιγε πως απλά δεν φοβόταν αυτούς που ήθελαν να την ελέγξουν με το φόβο. Ο θανατός της είναι ο τελευταιος σε μια σειρά πολύ γνωστών δολοφονιών γυναικών στο Πακιστάν, γυναικών που άφοβα αντιμετωπίζουν αντιπάλους που προσπαθούν να τις κάνουν να σιωπήσουν μέσω του φόβου. Είναι καλυτερα, με συμβούλευσε μια φίλη, να βρεις το νόημα σε μια γεμάτη ζωή κι όχι στο θάνατο.
Δεν μπορώ να την φανταστώ άψυχη. Αντι γι’ αυτό τη βλέπω συνεχώς ως έφηβη, μια σκούρα σιλουέτα με φοντο τον μπλε ουρανό στο Καράτσι. Τεντώνει το χέρι και μια μπάλα εκτινάσσεται με αξιέπαινη ταχύτητα πολύ μακριά, πέρα απ’ την αυλή του σχολείου. Στέκομαι εκεί, την βλέπω και απορώ: από που ήρθε τόση δύναμη;
{"video":"https://www.youtube.com/watch?v=5C_ooqcxlyw","width":"800","height":"450"}
Translation: BlackCat
Source: Guardian
