Η επόμενη «φούσκα» των Βαλκανίων ή πώς επενδύουν τα Αραβικά Εμιράτα στην καρδιά του Βελιγραδίου

Τον Ιούνιο του 2014, ο Αλεξάντερ Βούτσιτς, πρωθυπουργός της Σερβίας, ανακοίνωνε την απόφαση της κυβέρνησής του να συνάψει συμφωνία με την εταιρεία ιδιωτικών συμφερόντων των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων,  Eagle Hills, για μια – χωρίς προηγούμενο – επένδυση στην καρδιά του Βελιγραδίου.

Εννιά μήνες μετά (26/4), ανήμερα της υπογραφής του συμβολαίου για το έργο που πρόκειται να ξεκινήσει το καλοκαίρι, εκατοντάδες  κάτοικοι της σερβικής πρωτεύουσας συγκεντρώνονται για να διαμαρτυρηθούν ενάντια στην αμφιλεγόμενη ανάπλαση του παραλιακού μετώπου του ποταμού Σάβα, την οποία δεν αντιλαμβάνονται παρά ως «απάτη» και «λεηλασία». Λίγα μέτρα πιο πέρα, σε μια παράλληλη συγκέντρωση, κάποιοι άλλοι χειροκροτούν τον σέρβο πρωθυπουργό και τους ξένους επενδυτές.

b2ap3_thumbnail_454654600553de0fedafda961019414_v4big.jpg 

Το πλαίσιο

Ο Αλεξάντερ Βούτσις, υπουργός Πληροφοριών επί βομβαρδισμών ΝΑΤΟ και πρώην πρωτοπαλίκαρο του Σέσελι, έχει υλοποιήσει τα τελευταία χρόνια μια εντυπωσιακή φιλοευρωπαϊκή στροφή, διατηρώντας παράλληλα στενές οικονομικές σχέσεις με τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, από όπου η Σερβία έλαβε πρόσφατα και δάνειο, ύψους 1 δις δολαρίων.  

Στα Εμιράτα, μάλιστα, ο Βούτσιτς φέρεται πως ήρθε σε επαφή και με τον Τόνι Μπλερ, πρώην πρωθυπουργό της Μεγάλης Βρετανίας, ο οποίος αν και έπαιξε σημαντικό ρόλο στην απόφαση του ΝΑΤΟ να βομβαρδίσει τη Γιουγκοσλαβία, δέχτηκε, έπειτα από πρόσκληση, να γίνει σύμβουλος της σερβικής κυβέρνησης για ζητήματα ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης (μέσω της εταιρείας του, ΤΑΒ). Αξίζει να σημειωθεί ότι από το 2013, ο Τόνι Μπλερ απασχολείται και ως – άμισθος – σύμβουλος του αλβανού πρωθυπουργού, Έντι Ράμα.

Με το έλλειμμα στο 6% και το δημόσιο χρέος στο 63% του ΑΕΠ, η χώρα υπέγραψε το Νοέμβρη του 2014 συμφωνία προληπτικού χαρακτήρα, τριετούς διάρκειας και ύψους περίπου 1 δις ευρώ, με το ΔΝΤ,  η οποία περιλαμβάνει μέτρα, όπως αυξήσεις φόρων, μειώσεις μισθών, ελαστικοποίηση της αγοράς εργασίας και καταπολέμηση της παραοικονομίας, που υπολογίζεται σε 30% του ΑΕΠ. Είχε προηγηθεί, η πρόσληψη του γάλλου πρώην επικεφαλής του ΔΝΤ, Ντομινικ Στρος-Καν, ως συμβούλου επί οικονομικών θεμάτων.

 

Το έργο

«Το project αυτό θα σημάνει την αναγέννηση της Σερβίας. Το Βελιγράδι θα γίνει το κέντρο και η Σερβία μια χώρα που προσελκύει τον μεγαλύτερο αριθμό τουριστών και επενδυτών στην περιοχή. Θα χτίσουμε κάτι για το οποίο η Σερβία θα είναι περήφανη.»     /Α. Βούτσιτς

Το project “Beograd na vodi” (Belgrade Waterfront) πρόκειται να καλύψει μια έκταση 1 εκατομμυρίου τετραγωνικών μέτρων και περιλαμβάνει:

την ανέγερση του Kula Belgrade, ενός εμβληματικού πύργου, ύψους 200 μέτρων,
 την κατασκευή του μεγαλύτερου Mall των Βαλκανίων (έκτασης που ξεπερνά τα 140.000 τετραγωνικά μέτρα),
τη δημιουργία ενός επιχειρηματικού κόμβου, με περίπου 17.000 γραφεία και πολυτελείς κατοικίες,
καθώς και την κατασκευή 8 ξενοδοχείων, εκπαιδευτικών ιδρυμάτων, εγκαταστάσεων υγείας, εμπορικών καταστημάτων και χώρων ψυχαγωγίας.

b2ap3_thumbnail_belgrade_waterfront_overview_a-wave-of-new-life01.jpg

Η κατασκευάστρια εταιρεία Eagle Hills υπολογίζεται πως θα καταβάλλει 3,6 δισεκατομμύρια ευρώ , ενώ σύμφωνα με το συμβόλαιο θα κατέχει το πλειοψηφικό πακέτο(68%) της νέας «μητρόπολης» του Βελιγραδίου, μισθώνοντας τη γη για 99 χρόνια (!) Το έργο υπολογίζεται πως θα ολοκληρωθεί σε 30 χρόνια, ενώ ορίζεται πως σε βάθος 20ετίας θα έχει παραδοθεί το 50%.

Το Βελιγράδι συμφώνησε να παραχωρήσει το σύνολο των υπό εκμετάλλευση εκτάσεων, με μοναδική διευκόλυνση εκ μέρους της Eagle Hills την παροχή δανείου ύψους 90 εκατ. ευρώ για τη μετακίνηση σιδηροδρομικών εγκαταστάσεων και δανείου 40 εκατ. ευρώ για τις απαραίτητες απαλλοτριώσεις.  Παράλληλα, η πόλη θα κληθεί να καταβάλει και ένα σημαντικό χρηματικό ποσό για τις απαραίτητες υποδομές, το οποίο εν πολλοίς παραμένει άγνωστο, εξαιτίας της αδιαφάνειας που χαρακτηρίζει το σύνολο σχεδόν των διαδικασιών. Σύμφωνα με υπολογισμούς, το ποσό θα κυμανθεί μεταξύ 325 εκατ. και ενός δισεκατομμυρίου ευρώ.

Παρά το γεγονός ότι το έργο «υπόσχεται» περισσότερες από 13.000 νέες θέσεις εργασίας στην σερβική κοινωνία, που μαστίζεται από την ανεργία, μεγάλη μερίδα των πολιτών της αντιμετωπίζουν εχθρικά τη μεγαλειώδη(;) επένδυση.

 

Υψηλό ρίσκο και χαμηλά οφέλη

Η γη στα παράλια του Σάβα, που πλέον έχει παραχωρηθεί στην Εagle Hills, αποτελούσε μία από τις πλέον προνομιακές θέσεις του Βελιγραδίου, με αξία που, στην πραγματικότητα, δεν μπορεί να υπολογιστεί. Η παραχώρησή της με μοναδικό αντάλλαγμα το μειοψηφικό πακέτο (32%) σε μια αβέβαιη επένδυση, δημιουργεί εύλογα ερωτηματικά, την ώρα μάλιστα που το Βελιγράδι θα κληθεί να δαπανήσει και ένα σημαντικό χρηματικό ποσό για τις απαραίτητες υποδομές.

Παράλληλα, όμως, αυτό που ενισχύει σημαντικά το ρίσκο είναι το γεγονός ότι ολόκληρο το έργο έχει ανατεθεί σε μία και μόνο εταιρεία ιδιωτικών συμφερόντων, κάτι που σημαίνει πως οποιοδήποτε πρόβλημα ρευστότητας, εκ μέρους της κατασκευάστριας,  μπορεί να οδηγήσει στην εγκατάλειψη του εργοταξίου. Αξίζει να σημειωθεί πως πριν καν ξεκινήσουν οι εργασίες, το οικονομικό πλάνο της Eagle Hills φαντάζει αδύνατο να υποστηρίξει οτιδήποτε παραπάνω από την πρώτη φάση του project, δηλαδή την κατασκευή του πύργου, του mall, δύο πολυκατοικιών και δύο ξενοδοχείων.

b2ap3_thumbnail_belgrade_waterfront_phases_02.jpg

Το σημαντικότερο, ωστόσο, είναι πως μια τέτοια επένδυση, ακόμη και αν υλοποιηθεί, παραμένει εξαιρετικά απίθανο να καταστεί βιώσιμη. Οι πιθανότητες όλες αυτές οι οικοδομές να παραμείνουν απούλητες και ανεκμετάλλευτες, με δεδομένη την υψηλή ανεργία και το χαμηλό μέσο μηνιαίο μισθό (362 ευρώ) στη Σερβία, είναι πάρα πολλές για να δικαιολογήσουν μια τέτοια αναπτυξιακή προσέγγιση. Η επένδυση δείχνει να αγνοεί τα πραγματικά μεγέθη της αγοράς και το καταναλωτικό προφίλ των πολιτών του Βελιγραδίου, απαντώντας σε ανύπαρκτες ανάγκες ανύπαρκτων ξένων επιχειρηματιών.

 

Εύθραυστη οικολογική ισορροπία

Παρόμοιες απόπειρες ανάπλασης παραλιακών μετώπων έχουν, στο παρελθόν, επανειλημμένα αποβεί καταστροφικές για την τοπική οικολογία, ενώ παράλληλα έχουν εκτοπίσει τοπικούς πληθυσμούς, καθιστώντας απροσπέλαστους χώρους, που παραδοσιακά παρέμεναν ανοιχτοί και δημόσιοι. Στο συγκεκριμένο σχεδιασμό, η εύθραυστη οικολογική ισορροπία του ποταμού Σάβα δεν έχει ληφθεί σοβαρά υπόψη, παρά το γεγονός ότι η πόλη είναι επιρρεπής σε πλημμύρες.

b2ap3_thumbnail_2.-site-along-Sava.jpg

 

Αλλοίωση πολιτισμικής φυσιογνωμίας

Το Βελιγράδι είναι μία από τις ομορφότερες πόλεις των Βαλκανίων, καθώς κατορθώνει να διατηρεί την ταυτότητά του, εγγράφοντας στο δημόσιο χώρο την ιστορία του τόπου και των ανθρώπων του. Ένα μικρών διαστάσεων κακέκτυπο του Άμπου Ντάμπι, που αναπαράγει με το χειρότερο τρόπο μια στερεοτυπική, πλήρως αποκομμένη από τους ανθρώπους και το περιβάλλον τους, αισθητική, δείχνει να μην έχει καμία θέση στις όχθες του ποταμού Σάβα.

Στηρίξτε το omniatv:

Σχόλια

0 0 votes
Βαθμολογία άρθρου
Subscribe
Notify of
guest
0 Σχόλια
Inline Feedbacks
View all comments
Μετάβαση στο περιεχόμενο