H Σετάρα, θύμα κακοποίησης στο Αφγανιστάν παλεύει για την ιδια και τα παιδιά της
Sunne Engel Rassmussen
Σχεδόν ενάμιση χρόνο μετά την ανεξέλεγκτη επίθεση με μαχαίρι που δέχτηκε από τον άνδρα της και έχει παραμορφώσει το πρόσωπό της, η Σετάρα περιμέμει ακόμα την έκδοση του διαζυγίου της. Το πρόβλημά της είναι πολύ κοινό στο Αφγανιστάν, όπου τα διαζύγια εξαρτώνται κυρίως από τους άνδρες.
Δεκαεφτα μήνες μετά τις μαχαιριές που δέχτηκε στο πρόσωπο και το στήθος από τον άνδρα της, που την έχουν παραμορφώσει για πάντα και που σχεδόν της κόστισαν τη ζωή, οι νόμοι στην πατρίδα της, το Αφγανιστάν, δεν της επιτρέπουν ακόμα να πάρει διαζύγιο.
Ο λόγος δεν είναι πως υπάρχουν αμφιβολίες γι’ αυτό που της συνέβη.
Κατά τη διάρκεια του γάμου τους, ο άνδρας της Σετάρα, που είναι τοξικομανής, απαιτούσε να του φέρνει 5,000 αφγανικά νομίσματα (£56) κάθε μέρα για να διατηρεί τη συνήθειά του.
”Από να βρει μια γυναίκα τόσα χρήματα;” ρώτησε η Σετάρα, που αναφέρεται εδώ με το μικρό της όνομα.
Εκείνη η βραδιά του Δεκεμβρη του 2013 όταν ο άνδρας της έχασε τον έλεγχο, είχε ξεκινήσει όπως όλα τα άλλα βράδυα. ”Γελούσε, του ετοίμαζα φαγητό και πήγαμε μαζί να κοιμηθούμε”, θυμάται η Σετάρα. Αλλά νωρίς το ξημέρωμα, σε μια κρίση οργής που πιθανώς να προκλήθηκε από συνδρομο στέρησης, ο άνδρας τη χτύπησε με μια πέτρα και την άφησε λιπόθυμη.
Η Σετάρα απέκτησε τις αισθήσεις της όταν αυτός προσπαθούσε να της κόψει τη μύτη με το μαχαιρι. Πάλεψε να ξεφύγει και τη μαχαίρωσε στο στήθος, της έκοψε τα χείλη και συνέχισε να τη χτυπά μέχρι που έχασε ξανά τις αισθήσεις της. Την επόμενη φορά που ξύπνησε, αιμορραγούσε, παλλόταν και σερνοταν στο έδαφος έξω από το σπίτι. Οι τέσσερις κότες της, που ανησύχησαν από το θόρυβο κατάφεραν να κυνηγήσουν τον άνδρα της και να τον διώξουν.
Αυτός έφυγε και ακούγεται πως συντάχθηκε στους εξεγερμένους στην περιοχή Shindand. Αλλά αφού ακόμα δεν έχει ακούσει νέα του, η ίδια δεν μπορεί να πάρει διαζύγιο.
Όπως κι άλλες γυναίκες στην Αφγανή επαρχία- που βρίσκεται το 80% του πλυθησμού της χώρας όπως και εσωτερικοί μετανάστες- η Σετάρα δεν έχει ταυτότητα ή tazkera, μια βασική προϋπόθεση για την έκδοση διαζυγίου. Για να πάρει tazkera, μια Αφγανή γυναίκα χρειάζεται τη συγκατάθεση του άνδρα ή του πατέρα της, γεγονός που μπορεί να αποβεί ιδιαίτερα προβληματικό στις περιπτώσεις ενδο-οικογενειακής βίας.
Η Σετάρα, είχε όμως καλή τύχη. Η υπόθεσή της έλαβε την προσοχή ενός ντόπιου γιατρού και του ισπανικού στρατού, που τη βοήθησαν να πάει στην Ισπανία και την Τουρκία για κάποια χειρουργία. Όταν επέστρεψε στη Χεράτ, το Συμβούλιο Προσφύγων Νορβηγίας (NRC) , ένας μη-κυβερνητικός οργανισμός, της προσέφερε νομικές συμβουλές και κατάφερε να εκδόσει την ταυτότητά της για να μπορέσει να ξεκινήσει διαδικασίες διαζυγίου. Ακόμα και τότε, ο πατέρας της, επίσης τοξικομανής, απαίτησε από εκείνη 500 Αφγανικά νομίσματα (£5.60) ως αντάλλαγμα για την πιστοποίηση της ταυτότητάς της.
Παρά αυτά που της συνέβησαν, η Σετάρα είπε πως ο πατέρας της δεν μετανοιώνει που την πούλησε στο σύζυγό της σε ηλικία εφτά ετών. ”Ο πατέρας μου είπε ”Ήταν το πεπρωμένο σου”. Ακόμα απειλή τη μάνα μου πως θα κάνει τα ίδια και χειρότερα σ’ εκείνη”, είπε.
Στο Αφγανιστάν, η πλειοψηφία των γυναικών που βιώνουν ενδοοικογενειακή βία δεν ζητούν νόμιμο διαζύγιο κυρίως λόγω της οικονομικής εξάρτησης στους συζύγους τους και λόγω μιας κουλτούρας που πιέζει να μένουν οι οικογένειες ενωμένες. Ως αποτέλεσμα, μόνο το 5% των υποθέσεων που αφορούν τη βία κατά των γυναικών είχαν πάρει την υπόθεση σε επίσημο δικαστήριο, σύμφωνα με στοιχεια του Ο.Η.Ε. που ερεύνησε την θέμα παίρνοντας συνεντεύξεις από θύματα.
Ακόμα και οι γυναίκες που κάνουν αίτηση διαζυγίου, αντιμετωπίζουν μια εξαντλητική διαδικασία.
”Το δικαίωμα διαζυγίου είναι με το μέρος του άνδρα” είπε η Gulsum Sediqi, μια ακτιβίστρια με την οργάνωση Civil Society Institution Network. ”Αυτός μπορει να πάρει διαζυγιο ανα πάσα στιγμή, χωρίς κανένα λόγο. Αλλά οι γυναίκα δεν μπορεί εκτός κι αν ο άνδρας της στερεί το φαγητό και τα ρούχα”.
”Αν μια γυναίκα κακοποιηθεί, αυτό πρέπει να αποδειχτει από δύο αυτόπτεις μάρτυρες και η διαδικασίες μπορεί να διαρκέσουν πάνω από ένα χρόνο”.
Το κάτω μέρος του προσώπου της Σετάρα είναι καλυμμένο με βαθιές ουλές σχηματίζοντας ένα ιστό που ξεκινά από τη μύτη της μέχρι εκεί που ήταν κάποτε τα χείλη της. Όταν συναντηθήκαμε το μαύρο ύφασμα που καλυπτε το κεφάλι της ήταν τραβηγμένο προς τα πίσω επιτρέποντας στα μαλλιά της καλύψουν μια ουλή στο μέτωπο. Το κάτω μέρος του προσώπου ήταν καλυμένο με ύφασμα. Πρέπει ακόμα να κάνει κι άλλες εγχειρήσεις, και ζητά να μην φωτογραφηθούν οι ουλές της, αλλά το πρόσωπό της θα παραμείνει για πάντα ένα σημάδι μιας νεότητας στη μιζέρια.
Όμως, σε αντίθεση με άλλους που βρίσκονται στην κατάσταση της, η Σετάρα έχει μια δευτερη ευκαιρία. Σε περίπου ένα μήνα η υπόθεσή της θα περάσει από το τρίτο και τελευταίο νομικό στάδιο στο Ανώτατο Δικαστήριο της Καμπούλ που θα ολοκληρώσει το διαζύγιό της.
Πολύ λίγες γυναίκες θα μπορέσουν να ακολουθήσουν το παράδειγμά της. Οι μη κυβερνητικοί οργανισμοί παρέχουν τη μικρή νομική βοήθεια και οι πόροι τους είναι περιορισμένοι. Ένα κυβερνητικό πρόγραμμα που έχει καθυστερήσει και αφορά στην καταγραφή των πολιτών της χώρας παραχωρώντας τους βιομετρικές ταυτότητες παραμένει ανεφάρμοστο, παρά τα εκατομμύρια δολλάρια που ξοδεύτηκαν.
Στην επαρχία, η έλλειψη κυβερνητικών γραφείων και η κουλτούρα της χώρας προκαλούν ακόμα μεγαλύτερα εμπόδια.
”Συνήθως, οι άνδρες δεν θέλουν να βγάλουν tazkera για τη γυναίκα τους. Λένε πως δεν είναι σωστό να μπει η γυναίκα τους σε κυβερνητικό κτίριο που θα της βγάλουν φωτογραφια και θα την τυπώσουν σε ένα κομμάτι χαρτί”, είπε ο Μοχάμεντ Αμπτόχ, νομικός σύμβουλος της NRC στη Χεράτ. ”Λένε πως αυτή είναι μία αισχρή πράξη”.
Η Σετάρα ζει μόνη με το μικρότερο παιδί της, ενώ τα τρία μεγαλύτερα παιδιά της βρίσκονται σε οργανοτροφία, μακριά από τον άνδρα της σε περίπτωση που αυτός εμφανιστεί και προσπαθήσει να διεκδικήσει την επιμέλεια, που είναι νόμιμο του δικαίωμα για αγόρια άνω των 7 ετών και κορίτσια άνω των 9.
Οικονομικά, ζει με μικρές εισφορές και οι γείτονες φοβούνται να της μιλήσουν, όπως είπε. Αλλά είναι ασφαλής και μπορεί να εξασφαλίσει ένα καλύτερο μέλλον για τα παιδιά της.
”Έχω κάνει αίτηση διαζυγίου για το καλό των κόρων μου”, είπε η Σετάρα. ”Δεν ήμουν ποτέ ευτυχισμένη στη ζωή μου, αλλά θέλω οι κόρες μου να είναι και θέλω να τις δω να καταφέρνουν πράγματα στη ζωή τους”.
Μετάφραση: BlackCat
Πηγή: Guardian
