Τί είναι τα υπαίθρια εστιατόρια;
Εν συντομία μπορούμε να πούμε ότι είναι μια γιορτή της γεύσης, της παγκοσμιοποίησης και της κοινωνικοποίησης σε αστικά κέντρα.
Τη συγκεκριμένη ημέρα ο κάθε πολίτης μπορεί να βγει στο δρόμο, στα πάρκα ή όπου αλλού επιλέξει και να διαθέσει προς πώληση φαγητό το οποίο έχει παρασκευάσει ο ίδιος. Χωρίς την παραμικρή γραφειοκρατία, χωρίς παρέμβαση του υγειονομικού, χωρίς ανάμιξη της εφορίας, της δημοτικής αρχής ή οποιουδήποτε άλλου κρατικού θεσμού.
Αποφάσισες να φτιάξεις εκείνη τη συνταγή με τα κουλουράκια της γιαγιάς σου που τόσο σου άρεσαν όταν ήσουνα παιδί; Μπορείς να βγεις έξω από το σπίτι σου, να στρώσεις ένα κασόνι στο πεζοδρόμιο και να βάλεις μια ταμπελίτσα “κουλουράκια με σουσάμι, βούτυρο και αγάπη, 1 ευρώ τα δύο”. Ανάρπαστα θα γίνουν με τέτοια τιμή. Ειδικά αν έχεις δίπλα κι ένα θερμός με ζεστό καφέ.
Μπορεί να ακούγεται κλισέ από αμερικάνικη ταινία του ’70, αλλά την ημέρα του υπαίθριου εστιατορίου δεν λείπουν ποτέ οι έφηβοι που πουλάνε παγωμένη σπιτική λεμονάδα σε ποτηράκια μίας χρήσης.
θεσμός που αγαπήθηκε
Πρόκειται για μία ιδέα που ξεκίνησε το 2011 στη Φιλλανδία, αλλά έχει επεκταθεί σε 70 χώρες με ιδιαίτερη επιτυχία στην Κεντρική Ευρώπη. Μια ματιά στον χάρτη όπου διοργανώνονται ημέρες υπαίθριου εστιατορίου αρκεί για να πείσει και τον πιο δύσπιστο για την επιτυχία του θεσμού και τη θέρμη με την οποία τον αγκάλιασαν οι πολίτες.
Ενδεχομένως, το σημαντικότερο στοιχείο της ημέρας υπαίθριου εστιατορίου είναι η άρνηση της τυποποίησης και της εμπορευματοποίησης. Μπορείς να διασκεδάσεις και να τραφείς έξω από τα θεσμοθετημένα και αδειοδοτημένα μαγαζάκια. Ο καθένας μπορεί να λάβει μέρος σε αυτή τη γιορτή, είτε ως πωλητής είτε ως πελάτης, χωρίς να έχει ανάγκη καμίας διαπίστευσης.
Σύμφωνα με τον δήμαρχο του Ελσίνκι (2012), η ημέρα υπαίθριου εστιατορίου “έχει εμπνεύσει τους πολίτες να αμφισβητήσουν τη διαχείριση των πραγμάτων και να πειραματιστούν, να παρουσιάσουν νέες ιδέες σχετικά με το πως η καθημερινή ζωή μπορεί να βελτιωθεί μελλοντικά”.
Ο θεσμός έχει λάβει πολλά βραβεία ως πολιτιστικό, τουριστικό και καταναλωτικό γεγονός καθώς φέρνει κοντά τους πολίτες που συμμετέχουν σε μία θετική και εξωστρεφή δράση. Μεταμορφώνει το αστικό τοπίο σε ένα είδος κοινότητας και το κάνει οριζόντια, με χρήση των κοινωνικών δικτύων (social media).
Καθώς η διάδοση της ιδέας ήταν τόσο γρήγορη, η διοργάνωση της ημέρας άρχισε να γίνεται περισσότερες φορές μέσα στον ίδιο χρόνο, επιλέγοντας πάντα Σάββατο ή Κυριακή ώστε ο κόσμος να έχει την ελευθερία κίνησης που επιβάλλεται. Οικογένειες με παιδιά βολτάρουν ανάμεσα στους πάγκους και επιλέγουν εάν θα δοκιμάσουν πολύχρωμο ρύζι από τη Γκάνα, διάφανα noodles από την Ταϊλάνδη, τυρί από την Ολλανδία ή πικάντικο χοιρινό από την Κίνα.
Εξωτικές μυρωδιές και γεύσεις πλημμυρίζουν την πόλη και δίνουν ζωή στις γειτονιές. Σημαίες από όλο τον κόσμο, αυτοσχέδιες ταμπελίτσες, πλαστικά φαγητοδοχεία για ατομικές μερίδες, χαμογελαστοί μετανάστες ή αλλοδαποί φοιτητές, πολίτες που βολτάρουν και πάνε από πάγκο σε πάγκο, συνθέτουν μια εικόνα λαϊκού πανηγυριού που απολαμβάνουν μικροί και μεγάλοι.
Εάν μάλιστα είσαι λίγο πιο οργανωμένος και καταφέρεις με την παρέα σου να στήσεις μία τέντα, πάγκους, συσκευή μαγειρέματος με γκάζι, ψυγεία για τη διατήρηση των ευπαθών προϊόντων κλπ, εκεί μπορεί να βγάλεις μια μικρή περιουσία και να γίνεις θέμα στις Κυριακάτικες εφημερίδες.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα ο 28χρονος Στράτος Σταμπουλής, ένας Ελληνοφιλλανδός ο οποίος έστησε ένα περίπτερο για να πουλήσει πιτόγυρα και σάμαλι στη χθεσινή ημέρα υπαίθριου εστιατορίου. Η αναμονή στην ουρά ήταν από 20 λεπτά εώς και μισή ώρα ήδη από τις 11 το πρωί, παρόλο που η παρέα των 5 νεαρών εργαζόταν όσο πιο γρήγορα μπορούσε για να εξυπηρετήσει τη ζήτηση.
Μία σύγκριση με τους υπόλοιπους πάγκους που βρίσκονταν στο ίδιο πάρκο έπειθε και τον πιο δύσπιστο για τη δημοφιλία του πιτόγυρου (με ντομάτα, κόκκινο κρεμμύδι και τζατζίκι), το οποίο προσφερόταν προς 5 ευρώ το ένα. Έτσι έφτασε να γίνει θέμα στο Κυριακάτικο φύλλο της μεγαλύτερης εφημερίδας, ενώ ξεπούλησαν από πολύ νωρίς.
Η επόμενη ημέρα υπαίθριου εστιατορίου είναι την Κυριακή, 16 Αυγούστου. Θα μπορούσε άραγε να διοργανωθεί και σε κάποιον Ελληνικό Δήμο, ή οι γραφειοκρατικές αγκυλώσεις το καθιστούν απαγορευτικό;
Συλλογή από φωτογραφίες:
https://www.flickr.com/photos/restaurantday/sets/72157628111804428/
Χάρτης με τις τοποθεσίες όπου διοργανώνεται “ημέρα εστιατορίου”:
http://www.maplantis.com/map?event-map=54f32496ec7d8b4cc634272a
Περισσότερα στοιχεία: http://www.restaurantday.org/en
