Μετά από μια τραυματική γενοκτονία, οι γυναίκες Γιαζίντι στο όρος Σινζάρ προχώρησαν στην αυτόνομη ένοπλη αντίσταση σύμφωνα με τη φιλοσοφία του ΡΚΚ.
της Ντιλάρ Ντιρίκ* (μετάφραση Άντζελα Ζ. Ιωαννίδου)
Το παλιό κουρδικό ρητό, “δεν έχουμε φίλους εκτός από τα βουνά” έγινε πιο επίκαιρο από ποτέ όταν, στις 3 Αυγούστου 2014, η δολοφονική ομάδα Ισλαμικό Κράτος διέπραξε αυτό που αναφέρεται ως η 73η σφαγή των Γιαζίντις στην επίθεση κατά της πόλης Σινζάρ (ή Σενγκάλ στην κουρδική γλώσσα), σφάζοντας χιλιάδες ανθρώπους, βιάζοντας, και απαγάγοντας γυναίκες για να τις πουλήσουν ως σκλάβες του σεξ.
Περίπου 10.000 Γιαζίντις κατέφυγαν στα βουνά σε μια πορεία θανάτου στην οποία πολλοί, ιδιαίτερα τα παιδιά, πέθαναν από την πείνα, τη δίψα και την εξάντληση. Φέτος, την ίδια ημέρα, οι Γιαζίντις ανέβηκαν πάλι στα βουνά. Αλλά αυτή τη φορά, ορκίστηκαν ότι τίποτα δεν θα είναι ποτέ ξανά το ίδιο.
Πέρυσι, οι ιρακινοί κούρδοι πεσμεργκά του Δημοκρατικού Κόμματος του Κουρδιστάν (KDP) υποσχέθηκανε στο λαό ότι εγγυούνται την ασφάλειά του, όμως, όταν το ισλαμικό κράτος επιτέθηκε, έφυγαν χωρίς προειδοποίηση, χωρίς καν να αφήσουν όπλα για να υπερασπιστούν οι ανθρώποι τον εαυτό τους. Αντ ‘αυτού, ήταν οι αντάρτες του Κουρδικού Εργατικού Κόμματος (ΡΚΚ), καθώς και οι Κουρδικές Μονάδες Λαϊκής Άμυνας (YPG) και η ταξιαρχία των γυναικών (YPJ) από τη Ροχάβα, που άνοιξαν δίοδο για τη Ροχάβα – αν και ήταν μόνο μια χούφτα μαχητές και κρατούσαν μόνο καλάσνικοφ – σώζοντας 10.000 άτομα.
Για έναν ολόκληρο χρόνο, οι γυναίκες Γιαζίντι έχουν παρουσιαστεί από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης ως αβοήθητα θύματα βιασμού. Σε αμέτρητες συνεντεύξεις τούς έχει επανειλημμένα ζητηθεί να μιλήσουν για το πόσο συχνά βιάστηκαν κάνοντάς τες να ξαναζήσουν το τραύμα για χάρη εντυπωσιασμού των ειδήσεων. Οι γυναίκες Γιαζίντι παρουσιάστηκαν ως η ενσάρκωση του θρήνου και της παθητικά παραδομένης γυναίκας, το απόλυτο θύμα της ομάδας του Ισλαμικού Κράτους, τη θηλυκή λευκή σημαία στην πατριαρχία.
Λίγοι γνωρίζουν ότι οι γυναίκες Γιαζίντι πήραν τα όπλα και κινούνται ιδεολογικά, κοινωνικά, πολιτικά και στρατιωτικά σύμφωνα με το πλαίσιο που καθορίζεται από τον Οτσαλάν, ηγέτη του PKK. Το Συμβούλιο της Σενγκάλ, που εγκαθιδρύθηκε τον Ιανουάριο με εκπροσώπους από το βουνό και τα στρατόπεδα προσφύγων, απαίτησε ένα σύστημα αυτονομίας ανεξάρτητο από την κεντρική κυβέρνηση του Ιράκ ή της Περιφερειακής Κυβέρνησης του Κουρδιστάν.
Αρκετές επιτροπές για την εκπαίδευση, τον πολιτισμό, την υγεία, την άμυνα, τις γυναίκες, τη νεολαία, την οικονομία άρχισαν να οργανώνουν τα καθημερινά θέματα. Το Συμβούλιο βασίζεται στην δημοκρατική αυτονομία, όπως διατυπώθηκε από τον Οτσαλάν, και έχει αντιμετωπιστεί με σκληρή αντιπολίτευση από το KDP, το ίδιο κόμμα που άφησε τη Σενγκάλ αβοήθητη στη μάχη. Η νεοσύστατες MIS (Μονάδες Αντίστασης της Σενγκάλ), ο γυναικείος στρατός YPJ-Shengal και το PKK χτίζουν εδώ την πρώτη γραμμή κατά της ομάδας του Ισλαμικού Κράτους χωρίς να έχουν μερίδιο από τα όπλα που παρέχονται στους πεσμεργκά από διεθνείς συμμαχικές δυνάμεις . Αρκετά μέλη του συμβουλίου έχουν συλληφθεί στο ιρακινό Κουρδιστάν.
Στις 29 Ιουλίου, γυναίκες όλων των ηλικιών έγραψαν ιστορία με την ίδρυση του αυτόνομου Συμβουλίου Γυναικών της Σενγκάλ, με την υπόσχεση ότι “η οργάνωση των γυναικών Γιαζίντι θα εκδικηθεί για όλες τις σφαγές.” Οι γυναίκες αποφάσισαν ότι οι οικογένειες δεν πρέπει να παρεμβαίνουν όταν οι κοπέλες θέλουν να αγωνιστούν και να συμμετάσχουν στον εκδημοκρατισμό και τη μετατροπή της κοινότητάς τους. Δεν θέλουν απλά να «πάρουν πίσω» τις απαχθείσες γυναίκες, αλλά θέλουν να τις απελευθερώσουν μέσα από την ενεργή κινητοποίηση, καθιερώνοντας μια, όχι μόνο σωματική, αλλά και φιλοσοφική αυτοάμυνα ενάντια σε όλες τις μορφές βίας.
Το διεθνές σύστημα πολιτικοποιεί ύπουλα ανθρώπους που πλήττονται από τον πόλεμο, κυρίως πρόσφυγες, χαράζοντας ένα πλαίσιο που τους καθιστά χωρίς βούληση, γνώση, συνείδηση και πολιτική σκέψη. Ωστόσο, οι πρόσφυγες Γιαζίντι, στο βουνό και στο στρατόπεδο προσφύγων στο Νεβρόζ (al-Malikiyah), το οποίο ιδρύθηκε στη Ροχάβα αμέσως μετά τη σφαγή, επιμένουν στον στόχο τους. Παρότι ορισμένοι διεθνείς οργανισμοί παρέχουν περιορισμένη βοήθεια τώρα, σχεδόν καμία βοήθεια δεν ήταν σε θέση να περάσει στη Ροχάβα για χρόνια, ως αποτέλεσμα του εμπάργκο που είχε επιβληθεί από την Περιφερειακή Κυβέρνηση του Κουρδιστάν.
Οι άνθρωποι στο στρατόπεδο Νεβρόζ μου είπαν ότι παρά τις προσπάθειες του Γραφείου του Ύπατου Αρμοστή των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες, να διαμορφώσει το στρατόπεδο και το εκπαιδευτικό σύστημα σύμφωνα με το όραμά του, η συνέλευση του στρατοπέδου αντιστάθηκε, αναγκάζοντας ένα από τα μεγαλύτερα διεθνή θεσμικά όργανα να σεβαστεί το δικό της αυτόνομο σύστημα. Τώρα, η εκπαίδευση στην παιδεία, την τέχνη, το θέατρο, τον πολιτισμό, τη γλώσσα, την ιστορία και την ιδεολογία που διδάσκεται σε κάθε ηλικία, ενώ μονάδες με τη μορφή κομμούνας οργανώνουν τις καθημερινές ανάγκες και τα ζητήματα που προκύπτουν στο Ντερίκ και τη Σενγκάλ.
“Με όλα αυτά τα συμβούλια, τις διαμαρτυρίες και τις συναντήσεις, η αντίσταση μπορεί να φαίνεται φυσιολογική. Αλλά όλα αυτά εμφανίστηκαν μόνο μέσα σε ένα χρόνο στη Σενγκάλ. Αυτό είναι μια επανάσταση “, δήλωσε ένας Γιαζίντι αγωνιστής του ΡΚΚ. “Η ατμόσφαιρα της Ροχάβα έφτασε στη Σενγκάλ”.
Η Χένταρ Ρεσί, διοικήτρια του ΡΚΚ από τη Ροχάβα η οποία διδάσκει κοινωνιολογία στη Σενγκάλ πριν και μετά την πρόσφατη γενοκτονία, ήταν μια από τους επτά ανθρώπους που πολέμησαν την ομάδα Ισλαμικό Κράτος, κατά την έναρξη της σφαγής, και τραυματίστηκε ανοίγοντας τη δίοδο στη Ροχάβα. Η παρουσία των γυναικών σαν κι αυτήν έχει μεγάλη επίδραση στην κοινωνία της Σενγκάλ.
“Για πρώτη φορά στην ιστορία μας θα πάρουμε τα όπλα, γιατί μετά τη μεγάλη σφαγή καταλάβαμε ότι κανείς δεν θα μας προστατεύσει. Πρέπει να το κάνουμε μόνες μας”, μου είπε μια νεαρή μαχήτρια του YPJ-Shengal, που μετονόμασε τον εαυτό της σε Αρίν Μιρκάν, μια μαρτυρική ηρωίδα της αντίστασης του Κομπάνι.
Εξήγησε πως τα κορίτσια, όπως η ίδια, ποτέ δεν τολμούσαν να έχουν όνειρα και έμεναν στο σπίτι μέχρι να παντρευτούν. Αλλά τώρα εκατοντάδες έχουν πλέον προσχωρήσει στον αγώνα, όπως η νεαρή γυναίκα που έκοψε τα μαλλιά της, κρέμασε την πλεξούδα της στον τάφο του συζύγου της και έγινε μέλος της αντίστασης.
Η γενοκτονία μπορεί να έχει σταματήσει αλλά οι γυναίκες έχουν επίγνωση της «λευκής» ή αναίμακτης γενοκτονίας, καθώς οι κυβερνήσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης – ιδίως στη Γερμανία – προσπαθούν να παρασύρουν τις γυναίκες Γιαζίντι στο εξωτερικό, να τις ξεριζώσουν από τα σπίτια τους και να τις εντάξουν στις δικές τους ατζέντες.
Η Μητέρα Ξενσέ, μέλος του συμβουλίου των γυναικών, φιλάει την εγγονή της και εξηγεί: «Έχουμε εκπαιδευτεί στο ένοπλο, αλλά η ιδεολογική εκπαίδευση είναι πολύ πιο σημαντική για μας, για να κατανοήσουμε γιατί συνέβη αυτή η σφαγή και ποιες εκτιμήσεις κάνουν οι άνθρωποι εις βάρος μας. Αυτή είναι η πραγματική αυτοάμυνα μας. Τώρα ξέρουμε ότι ήμασταν τόσο ευάλωτοι, διότι δεν ήμασταν οργανωμένοι. Αλλά η Σενγκάλ δεν θα είναι ποτέ ξανά η ίδια. Χάρη στον Apo [Αμπντουλάχ Οτσαλάν].”
Η Γιαζίντι Σοζντάρ Αβέστα, μέλος του προεδρείου του Συμβουλίου της Ένωσης Κοινοτήτων Κουρδιστάν (KCK) και διοικήτρια του ΡΚΚ, αναφέρει:
Δεν είναι τυχαίο που η ομάδα Ισλαμικό Κράτος επιτέθηκε μία από τις αρχαιότερες κοινότητες στον κόσμο. Στόχος τους είναι να καταστρέψουν όλες τις ηθικές αξίες και τους πολιτισμούς της Μέσης Ανατολής. Με την επίθεση εναντίον των Γιαζίντις προσπάθησαν να εξαφανίσουν την ιστορία. Η ομάδα Ισλαμικό Κράτος είναι ρητά κατά της φιλοσοφίας του Οτσαλάν, κατά της απελευθέρωσης της γυναίκας, κατά της ενότητας όλων των κοινοτήτων. Έτσι, για να νικηθεί το Ισλαμικό Κράτος απαιτείται η σωστή κοινωνιολογική και ιστορική μελέτη. Πέρα από τη φυσική καταστροφή τους, θα πρέπει επίσης να εξαφανίσουμε την ιδεολογία του Ισλαμικού Κράτους, η οποία επίσης επιμένει στην τρέχουσα παγκόσμια τάξη.
Πριν από ένα χρόνο, ο κόσμος παρακολουθούσε την αλησμόνητη γενοκτονία των Γιαζίντις. Σήμερα, οι ίδιοι άνθρωποι που – ενώ όλοι οι υπόλοιποι τράπηκαν σε φυγή – έσωσαν τους Γιαζίντις, βομβαρδίζονται τώρα από το τουρκικό κράτος με την έγκριση του ΝΑΤΟ. Όταν τα κράτη που συνέβαλαν στην ενδυνάμωση του Ισλαμικού Κράτου υπόσχονται να το νικήσουν καταστρέφοντας στην πορεία τον κοινωνικό ιστό της Μέσης Ανατολής, η μόνη επιλογή επιβίωσης είναι η δημιουργία αυτόνομης αυτο-αμυντικής δημοκρατίας από τα κάτω.
Αν οδηγείς στα βουνά της Σενγκάλ, η πιο όμορφη απόδειξη της αλλαγής σ’αυτή την πληγωμένη χώρα, μέσα σε ένα χρόνο, είναι τα παιδιά στους δρόμους που κάθε φορά που βλέπουν “συντρόφους”, τραγουδάνε: «Ζήτω η αντίσταση της Σενγκάλ! Ζήτω το PKK! Ζήτω ο Apo! “
Χάρη στη δημοκρατική αυτονομία, τα παιδιά που κάποτε άνοιγαν τα μικροσκοπικά χέρια τους και ζητούσαν χρήματα όταν οι πεσμεργκά μαχητές περνούσαν δίπλα τους, τώρα σηκώνουν τα χέρια σε γροθιές και κάνουν το σήμα της νίκης.
φωτογραφίες Ντιλάρ Ντιρίκ
*Η Ντιλάρ Ντιρίκ είναι μέλος του Γυναικείου Κουρδικού Κινήματος. Είναι συγγραφέας και υποψήφια διδάκτορας στο Τμήμα Κοινωνιολογίας του Πανεπιστημίου του Cambridge.
