Toy Geoffrey McDonald
(μετάφραση, επιμέλεια: Σύλβια Βαρνάβα)
Οι πρόσφυγες καλωσορίζονται επίσημα σε ορισμένες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες – μερικές φορές μάλιστα από τους ίδιους τους πολιτικούς, που απελαύνουν μαζικά πρόσφυγες. Οι σχολιαστές μιλούν για την ευθύνη «μας» ως προς την κατάσταση των προσφύγων, αλλά ποτέ δεν εννοούν, ότι «εμείς» αρχικά συμβάλλαμε στη δημιουργία της καταστροφής. Το αντιμετωπίζουν, σα να υπάρχει απλά, αρκετός πόλεμος στον κόσμο με αποτέλεσμα οι άνθρωποι τρέπονται σε φυγή και η Ευρώπη τυχγάνει να είναι κοντά. Σε αυτή την «τραγωδία», τα ευρωπαϊκά κράτη παίζουν το ρόλο των σωτήρων των πονεμένων και καταπιεσμένων του κόσμου. Είτε δεχτούν 12.000, είτε 60.000 πρόσφυγες από τη Συρία, η συντριπτική πλειοψηφία θα παραμείνει στην Τουρκία, το Ιράκ, την Ιορδανία και το Λίβανο, επομένως είναι απλά μια συμβολική χειρονομία – αλλά μια χειρονομία, που παρέχει άφθονη προπαγάνδα για την ανθρωπιστική φύση της δυτικής κοινωνίας.
Μια φιγούρα του σύγχρονου κόσμου: ο πρόσφυγας
Μετά τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο, ο ΟΗΕ δημιούργησε τη Διεθνή Σύμβαση για το Καθεστώς των Προσφύγων, επειδή γνώριζε εκ των προτέρων, ότι η παγκόσμια τάξη, που διαμόρφθωνε, επρόκειτο να είναι μια πραγματική κόλαση για πολλούς ανθρώπους. Το δικαίωμα ασύλου σημαίνει, ότι κάθε έθνος που υπογράφει την παρούσα σύμβαση λέει: εντάξει, αν με κάποιο τρόπο καταφέρεις, να προσγειωθείς στη χώρα μας, εμείς θα σε ταϊσουμε, θα σου δώσουμε ιατρική περίθαλψη και ίσως μερικά άλλα πράγματα. Η ηθική αρχή είναι, ότι κάποιος που προσπαθεί να ξεφύγει από πολέμους ή διώξεις θα πρέπει να κρατηθεί ζωντανός. Τίποτα περισσότερο από αυτό. Οι πρόσφυγες υποτίθεται, ότι δεν έχουν καμία άλλη επιθυμία παρά μόνο την απλή επιβίωση. Τα όσα άφησαν πίσω τους, πλέον δεν μετράνε.
Εκτός από ένα πράγμα: όλοι οι πρόσφυγες εξακολουθούν να έχουν μια εθνικότητα, που τους συνδέει με αυτά. Η Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες δεν δίνει σε κανέναν το δικαίωμα να αλλάξει την εθνικότητά του. Δεν μπορούν απλά να την εξαφανίσουν και να πουν: όχι, δεν είμαι Σύρος ή Αφγανός. Έχουν κρατηθεί στη ζωή ως πολίτες και η προσδοκία είναι, ότι αν οι συνθήκες ποτέ γίνουν καλύτερες στη χώρα καταγωγής τους, ίσως μπορέσουν να πάνε πίσω. Αλλά ένα πράγμα είναι σίγουρο: ότι ανήκουν στη χώρα τους. Πρόκειται για μια σύγχρονη μορφή δουλοπαροικίας: ακριβώς όπως ένας δουλοπάροικος δεν κατείχε τις εκτάσεις γης, αλλά οι εκτάσεις κατείχαν τον δουλοπάροικο, οι Παλαιστινίοι προσφύγες στη Λωρίδα της Γάζας, την Ιορδανία, τον Λίβανο, οι οποίοι ζουν σε καταυλισμούς για σχεδόν 60 χρόνια είναι συνδεδεμένοι με το έθνος απ’όπου ήρθαν, άσχετα με το αν οποιοδήποτε έθνος τους θέλει ή όχι. Είναι σκληρό πράγμα, ν’αντιμετωπίζεσαι ως υπήκοος μιας χώρας, στην οποία δεν μπορείς να ζήσεις.
Τώρα υπάρχουν σχεδόν 50 εκατομμύρια πρόσφυγες στον κόσμο, οι οποίοι διατηρούνται ζωντανοί σε στρατόπεδα, που διοικούνται από ένα συνδυασμό του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες και των ιδιωτικών φιλανθρωπικών οργανισμών, όπως ο Ερυθρός Σταυρός. Η παγκόσμια κλίμακα των προσφύγων λέγεται ότι είναι συγκλονιστική, αλλά κανείς δεν δίνει σημασία, δεν το σκέφτεται δύο φορές, όταν ένα εκατομμύριο πρόσφυγες εγκαταλείπουν τη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό και πηγαίνουν στη Ρουάντα. Μόνο όταν καταλήγουν στην καρδιά του δυτικού πολιτισμού, τότε κάτι δεν πάει καλά.
Κράτος εισαγωγής
Οι πρόσφυγες δεν μπορούν απλά να ζήσουν σ΄ένα άλλο μέρος του κόσμου, γιατί ο κόσμος είναι χωρισμένος σε κράτη, τα οποία βασίζονται στην ενσωμάτωση και στον αποκλεισμό. Τα κράτη αναγνωρίζουν τα άτομα είτε ως δικά τους, π.χ. πολίτες, είτε ως αλλοδαπούς. Τα σύνορα δεν είναι στοιχεία της φύσης, αλλά φτιάχνονται από τα κράτη, που ασκούν το μονοπώλιο της δύναμης πάνω στη γη και τους ανθρώπους, που βρίσκονται εντός των συνόρων τους. Πολλοί πολίτες είναι περήφανοι που ανήκουν στη χώρα “τους”, αλλά αυτό δεν είναι δική τους απόφαση, το κράτος καθορίζει ποιος είναι ο πολίτης και ποιος δεν είναι.Ούτε είναι μια καλοπροαίρετη χειρονομία: το κρατός απαιτεί οι πολίτες του, να είναι αφοσιωμένα άτομα, που συμβάλλουν στην ευημερία του έθνους μέσω της οικονομικής – και εάν είναι απαραίτητο στρατιωτικής – υπηρεσίας. Οι άνθρωποι που γεννήθηκαν εκτός των συνόρων του, θεωρούνται προκαταβολικά ύποπτοι ως προς αυτή την αφοσίωση, η οποία πιστεύεται ότι ανήκει σ’ένα άλλο κράτος.
Οι πολιτικές σχετικά με το άσυλο αποτελούν μέρος της αξίωσης του κράτους να κυριαρχεί εντός των συνόρων του. Τα κράτη προβαίνουν σε διάκριση μεταξύ οικονομικά χρήσιμων μεταναστών και αιτούντων πολιτικό άσυλο. Οι μετανάστες είναι ευπρόσδεκτοι, όταν πιστεύεται ότι θα προσφέρουν οικονομικά οφέλη για τη χώρα, ενώ τα κριτήρια για χορήγηση ασύλου αγνοούν την οικονομική πλευρά: υποτίθεται ότι βασίζονται σε καθαρά ανθρωπιστικούς λόγους. Ωστόσο, δεν είναι κάθε είδος ανθρωπιστικής έκτακτης ανάγκης λόγος για να δοθεί άσυλο – π.χ., οι φυσικές καταστροφές, οι λιμοί, οι επιδημίες. «Η επιθυμία για μια καλύτερη ζωή» δεν είναι επίσης νόμιμος λόγο για μετανάστευση. Ούτε όλες οι μορφές πολιτικής δίωξης αναγνωρίζονται, για να πληροί κάποιος τις προϋποθέσεις για άσυλο, πρέπει να χει φύγει από ένα εχθρικό κράτος ή έναν πόλεμο για να απαλλαγεί από ένα εχθρικό κράτος, όπως η Συρία.
Η κατάσταση του αιτούντος άσυλο δεν είναι εκείνη που οδήγεί στην απόφαση αν θα δοθεί ή θα απορριφθεί το αίτημα, αντίθετα η απόφαση παίρνεται με βάση το εθνικό συμφέρον του κράτους υποδοχής. Το κύριο ενδιαφέρον είναι διπλωματικό. Η χώρα υποδοχής αποφασίζει να δεχτεί έναν αιτούντα άσυλο, όταν αυτός ή αυτή είναι χρήσιμος, για να δηλωθεί η δυσαρέσκεια προς τις πολιτικές και οικονομικές συνθήκες της χώρας από όπου προέρχεται. Όταν ένα κράτος καταδεικνύει τις ελλείψεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων μιας άλλης χώρας, αυτοπαρουσιάζεται ως θεματοφύλακας αυτών των δικαιωμάτων και επιδιώκει να κερδίσει πόντους στις διεθνείς διαπραγματεύσεις. Σε αυτό το δράμα, ο πρόσφυγας παίζει το ρόλο του επιπλέον.
Αλαζονική και υπεροπτική στάση
Η Ευρώπη δεν ήθελε τους πρόσφυγες που τώρα διαρκώς εισρέουν, αλλά δεδομένου ότι δεν μπορεί να τους σταματήσει εντελώς, επιδιώκει να κερδίσει μια προπαγάνδα προς κατανάλωση για τη βασική καλοσύνη του ευρωπαϊκού τρόπου ζωής. Αυτό μπορεί να γίνει εύκολα. Κάποιοι αγνοούν, το πώς οι ιμπεριαλιστικές δραστηριότητες της Ευρώπης στον κόσμο, παράγουν αναπόφευκτα τις άθλιες συνθήκες διαβίωσης, που οδηγούν στο να γίνουν οι άνθρωποι πρόσφυγες, ενώ άλλοι παίρνουν σοβαρά την βιτρίνα, ότι αυτή η στάση έχει να κάνει με τις «δυτικές αξίες» – σαν την πεποίθηση, ότι το ΝΑΤΟ πηγαίνει σε όλο τον κόσμο προσπαθώντας να σταθεροποιήσει ασταθείς καταστάσεις.
Αρθρογράφοι στα αμερικανικά μέσα ενημέρωσης, που έχουν χειροκροτήσει τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις για την ανθρωπιστική ανταπόκριση τους στην κρίση των προσφύγων, δείχνουν πόσο απρόοπτος είναι αυτός ο ανθρωπισμός, ειδικά όταν επιχειρηματολογούν με επιχείρηματα προερχόμενα από την αυξανόμενη αντιδραστική στάση του τύπου : «εάν οι πρόσφυγες δεν ταιριάζουν με εμάς, θα πρέπει να τους δεχόμαστε;» Ο Michael Ignatieff στις 5 Σεπτεμβρίου στη New York Times («Η προσφυγική κρίση δεν είναι ένα« ευρωπαϊκό πρόβλημα ») επιδιώκει να αποκρούσει το επιχείρημα αυτό, επισημαίνοντας πόσο καλοί πολίτες έγιναν οι Βιετναμέζοι και Ούγγροι πρόσφυγες, πριν από 40 χρόνια. Ψάχνει για κάτι θετικό, προσπαθώντας να κάνει έναν παραλληλισμό, χωρίς να υπάρχει μια παράλληλη κατάσταση. Υποθέτει πως αυτοί οι άνθρωποι, που θα έρθουν, δεν θα είναι σαν εμάς, θα είναι διαφορετικοί.
Με τη χορήγηση νομιμότητας σε τέτοιες αντιρρήσεις, τελικά υπονομεύει τη δική του θέση, λόγω του ότι στηρίζεται σε κάποιο φόβο, ότι μπορεί να κάνει λάθος : “εμείς” θα πρέπει να τα τους δεχτούμε γιατί “αυτοί” θα συμβάλουν στο έθνος “μας”. Από τη στιγμή που τονίζεται η «χρησιμότητα», το ηθικό έρεισμα πηγαίνει στην κόλαση. Αυτό δεν γίνεται αντιληπτό, επειδή τα μέσα μαζικής ενημέρωσης επιχειρηματολογούν πάντα από τη σκοπιά του έθνους και τις ανάγκες του. Το μόνο ερώτημα είναι η ποσότητα των προσφύγων, που η Ευρώπη ή οι ΗΠΑ μπορούν να δεχθούν. Αν δεχτούμε πρόσφυγες, δεν θα έρθουν περισσότεροι; Είναι πραγματικά μια λύση ή το κουτί της Πανδώρας; Πώς “εμείς” θα λύσουμε αυτό το πρόβλημα; Με άλλα λόγια: δεν είναι οι πρόσφυγες, που έχουν προβλήματα, αλλά το κράτος που έχει πρόβλημα με τους πρόσφυγες.
Η ευρωπαϊκή αριστερά δεν είναι πολύ διαφορετική. Ο Gregor Gysi, αρχηγός του γερμανικού κόμματος Die Linke, χρησιμοποιεί την κρίση των προσφύγων, για να επικρίνει την κυβέρνηση Μέρκελ, λέγοντας ότι κάνει λάθος στην τακτική της. Προκειμένου να σωθεί κάθε πρόσωπο μέσα στη βάρκα, “εμείς”θα πρέπει να αλλάξουμε κάτι στη Συρία και την Αφρική. Τι σημαίνει ακριβώς για τη Γερμανία, το να λύσει την κατάσταση της Συρίας ή της Αφρικής; Δεν σημαίνει τίποτε περισσότερο ή λιγότερο, από το να καλέσει τις ΗΠΑ, να κατακτήσουν τη Συρία και οποιονδήποτε αντιτίθεται στη δύση.
Τεστ ασφάλειας της Ευρώπης
Εκτός από την διπλωματική λειτουργία της, η πολιτική ασύλου στην Ευρώπη έχει μία εσωτερική πλευρά: με φόντο την ευρωπαϊκή ενιαία αγορά, η ΕΕ έχει αναλάβει τη δημιουργία Κοινού Ευρωπαϊκού Συστήματος Ασύλου. Κατά συνέπεια, η ΕΕ μπορεί να χρησιμοποιήσει την πολιτική ασύλου της, όχι μόνο ως διπλωματικό μέσο εναντίον άλλων χωρών, αλλά – κατά τον ίδιο τρόπο, που τα μεμονωμένα κράτη μέλη ανταγωνίζονται μεταξύ τους στο εσωτερικό της ΕΕ – και ως διπλωματικό εργαλείο εντός της ΕΕ.
Η προσφυγική κρίση λέγεται, ότι θα δημιουργήσει την επόμενη κρίση αλληλεγγύης μεταξύ των ευρωπαϊκών κρατών. Το τεστ για τη Γερμανία είναι το κατά πόσον μπορεί να επιβάλει και στο θέμα αυτό, την δίκη της εκδοχή ως προς τη μορφή της ευρωπαϊκή ενότητας. Παρόλες τις περικοπές που ανάγκασε την ελληνική κυβέρνηση να κάνει, δεν θα υπάρξει περικοπή στρατιωτικών δαπανών στην Ελλάδα, οι οποίες είναι αναγκαίες για τον σκοπό αυτό. Ανάμεσα στα κράτη της Ανατολικής Ευρώπης, που λένε όχι στις ποσοστώσεις των προσφύγων, που προσπαθεί η Γερμανία να προωθήσει σε ολόκληρη την Ευρώπη, η προσοχή στρέφεται κυρίως προς την Ουγγαρία και την ηγεσία της, η οποία ήρθε στην εξουσία ως μια αντίσταση στο να είναι ένα υποτελές κράτος της Γερμανίας με το σύνθημα «η Ουγγαρία για Ούγγρους» (όποιοι και αν είναι αυτοί).
Μακροπρόθεσμος στόχος της Ευρώπης είναι μια ενιαία εξωτερική πολιτική που προωθεί το σχέδιο της ευρωπαϊκής δύναμης. Στο πλαίσιο αυτό, η προσφυγική κρίση αντιμετωπίζεται, ως μια δοκιμασία για το, αν η Ευρώπη μπορεί, να σφυρηλατήσει μια ενιαία πολιτική γύρω από το θέμα των προσφύγων. Όλα τα ευρωπαϊκά κράτη έχουν συμφωνήσει σε μια στρατιωτική πολιτική κατά της Λιβύης, με τη μορφή της ευρωπαϊκής ναυτικής δύναμης, ώστε να γυρίζουν πίσω τις βάρκες στη Μεσόγειο. Αυτό δεν είναι ακριβώς μια εκδοχή του «καλωσορίσατε, πρόσφυγες». Οι πρόσφυγες είναι το υλικό πάνω στο οποίο το ευρωπαϊκό σχέδιο σφυρηλατείται αυτή τη στιγμή. Με αυτόν τον τρόπο η Ευρώπη ασχολείται με την “ντροπή” για το γεγονός ότι χιλιάδες πρόσφυγες πεθαίνουν στις ακτές της.
Αποκαθιστώντας την τάξη
Η Γερμανία τώρα κλείνει τα σύνορά της με την Αυστρία, διότι θέλει μια ομαλή διαδικασία. Ο υπουργός Εσωτερικών ανησυχεί για τις προκλήσεις ως προς την ασφάλεια. Η Γερμανία επισημαίνει, ότι δεν έχει ανοικτά σύνορα, δεν μπορεί ο καθένας που θέλει να μπει μέσα, να μπαίνει. Η Γερμανία δεν είναι η γη με το μέλι και το γάλα! Θέλει να κάνει μια διαλογή και να διαχωρίσει τους ανθρώπους, που προσπαθούν να γλιτώσουν από μια φρικτή κατάσταση, απ’όσους “θέλουν μόνο μια καλύτερη ζωή.”
Έτσι, το όριο για την ανθρωπιστική προσφορά αγγίζεται γρήγορα. Η Γερμανία μπορεί να επεξεργαστεί εύκολα 10.000 πρόσφυγες σ’ ένα χρόνο και τώρα μιλάει για 100.000 το χρόνο. Σίγουρα θα είναι δύσκολο να τους απορροφήσει, αλλά το νομικό σύστημα και οι γραφειοκράτες θα ανταποκριθούν στις επίσημες ευθύνες τους. Ένα πράγμα είναι σίγουρο: ο καθένας πλέον που αντιμετωπίζεται ως πρόσφυγας δεν είναι ένας πιθανός μελλοντικός πολίτης της Ευρώπης. Δεν μπορεί άλλωστε ο καθένας, να έχει το δικαίωμα να ζει στη Γερμανία ή την Αυστρία και τη Σουηδία. Όσοι γίνονται δεκτοί στεγάζονται σε ενδεικτικές εγκαταστάσεις, όπως τα χιλιάδες στρατόπεδα προσφύγων σε όλο τον κόσμο. Τώρα θα υπάρχουν πόλεις με σκηνές στο Μόναχο, αντί στην Τουρκία. Ο τόσο αξιέπαινος και πολυσυζητημένος ανθρωπισμός της Ευρώπης είναι τελικά απλώς ένας ακόμη περίβολος προσφύγων.
(πηγή :http://www.counterpunch.org/2015/09/17/europes-propaganda-coup-welcome-refugees/)
