ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ
22 Ιανουαρίου: Διεθνής Ημέρα Δράσης και Αλληλεγγύης προς τους Τρανς Φυλακισμένους
Η 22α Ιανουαρίου, Διεθνής Ημέρα Δράσης και Αλληλεγγύης προς τους Τρανς Φυλακισμένους, αποτελεί διεθνώς μία ημέρα ευαισθητοποίησης και αλληλεγγύης προς τα τρανς πρόσωπα που αντιμετωπίζουν το πιο σκληρό πρόσωπο των έμφυλων διακρίσεων και βίας στις φυλακές ή όταν βρίσκονται σε θέση κράτησης.
Για τα τρανς πρόσωπα που δεν αναγνωρίζεται η πραγματική τους ταυτότητα ή κακοποιείται βάναυσα όταν βρίσκονται σε φυλακές που δεν συνάδουν με την ταυτότητα φύλου τους, που υφίστανται βάρβαρες παραβιάσεις της ιδιωτικής ζωής, παρενοχλήσεις ή βία, που φτάνουν έως τον βιασμό στις φυλακές ή όταν βρίσκονται σε θέση κράτησης.
Το Σωματείο Υποστήριξης Διεμφυλικών (ΣΥΔ), εγείρει με την ευκαιρία της ημέρας αυτής, τα πολύ σοβαρά προβλήματα μισαλλοδοξίας, διακρίσεων ή και βίας, που αντιμετωπίζουν οι τρανς φυλακισμένες ή φυλακισμένοι, ή τρανς που βρίσκονται σε θέση κράτησης, και αναδεικνύει μέσω των προτάσεών του τις αλλαγές που είναι απαραίτητο να γίνουν στον Σωφρονιστικό Κώδικα, όπως τις έχει διατυπώσει από τον Ιανουάριο του 2013 σε δελτίο τύπου μας (περισσότερα εδώ). Συγκεκριμένα προτείνουμε τις ακόλουθες αλλαγές:
– Άρθρο 3, 1. «Απαγορεύεται κάθε δυσμενής διακριτική μεταχείριση των κρατουμένων, ιδίως εκείνη που βασίζεται….», πρέπει να προστεθούν ο σεξουαλικός προσανατολισμός και (κυρίως) η ταυτότητα φύλου και τα χαρακτηριστικά φύλου.
– Άρθρο 3, 2. «…και κρατουμένων με ιδιαιτερότητες γενετησίου προσανατολισμού…» είναι λάθος η έκφραση – αφενός μεν ο προσδιορισμός «ιδιαιτερότητες» αποδίδει από μόνος του χαρακτηριστικά διάκρισης, αφετέρου ο όρος «γενετήσιος προσανατολισμός» είναι αδόκιμος. Προτείνουμε την αλλαγή όλης της παραγράφου ως εξής: «Ειδική μεταχείριση των κρατουμένων επιφυλάσσεται, όταν δικαιολογείται από την νομική ή πραγματική κατάστασή τους, όπως υπόδικων και κατάδικων, εγγάμων και αγάμων ή των εχόντων υπογράψει σύμφωνο συμβίωσης, ασθενών η κατάσταση υγείας των οποίων προκύπτει από βεβαίωση δημοσίου νοσηλευτικού ιδρύματος, ανηλίκων και ενηλίκων, ανδρών γυναικών και ανεξαρτήτως φύλου και έκφρασης φύλου, ατόμων με αναπηρίες ή από τις θρησκευτικές ή άλλες πεποιθήσεις, ατόμων ανεξαρτήτως του σεξουαλικού τους προσανατολισμού και της ταυτότητας ,έκφρασης και χαρακτηριστικών φύλου τους, κρατουμένων που είναι γονείς (ιδίως ανήλικων τέκνων), αλλοδαπών, κρατουμένων με επαγγελματικές δραστηριότητες, εφόσον γίνεται υπέρ του/της κρατουμένου και για την εξυπηρέτηση των ειδικών αναγκών που απορρέουν από την κατάσταση στην οποία ευρίσκεται.»
– Τμήμα Β’, Άρθρο 6, 2. Στο Επιστημονικό Συμβούλιο ΕΣΣΠΕΠ, προτείνουμε την προσθήκη ενός επιστήμονα νομικού εξειδικευμένου στα ανθρώπινα δικαιώματα.
– Κεφάλαιο Δεύτερο, Άρθρο 11 (Διάκριση και διαχωρισμός κρατουμένων), 3. Θεωρούμε ότι πρέπει ως πραγματική κατάσταση να προστεθούν η ταυτότητα και η έκφραση φύλου καθώς και τα χαρακτηριστικά φύλου, ενώ ανάμεσα στο δίπολο άντρας και γυναίκα πρέπει να προστεθούν τα διεμφυλικά και ίντερσεξ άτομα. Συγκεκριμένα προτείνουμε να αλλάξει ως εξής: «Η πραγματική κατάσταση αφορά ιδίως το φύλο και την ταυτότητα, έκφραση φύλου και χαρακτηριστικά φύλου, την ηλικία, την οικογενειακή κατάσταση, την εθνότητα, τις θρησκευτικές πεποιθήσεις, και την κατάσταση σωματικής και ψυχικής υγείας και, βάσει αυτής οι κρατούμενοι διακρίνονται σε άντρες γυναίκες διεμφυλικά ή ίντερσεξ άτομα, νεαρούς ενήλικες…»
– Κεφάλαιο Δεύτερο, Άρθρο 11 (Διάκριση και διαχωρισμός κρατουμένων), 6. Θεωρούμε απαραίτητο να αλλάξει το γ) που αναφέρεται σε «ιδιαιτερότητες γενετήσιου προσανατολισμού. Προτείνουμε την ακόλουθη αλλαγή: γ) είναι ευάλωτοι λόγω του σεξουαλικού προσανατολισμού ή της ταυτότητας ή έκφρασης ή χαρακτηριστικών φύλου τους.
– Άρθρο 12, 1. Προτείνουμε την αλλαγή: «Κρατούμενοι ανεξαρτήτως φύλου και ταυτότητας, έκφρασης ή χαρακτηριστικών φύλου…» αντί του «Κρατούμενοι και των δύο φύλων…».
– Άρθρο 13. Προτείνουμε να προστεθεί άρθρο ανάμεσα στα 2 και 3 για τα κρατούμενα άτομα που είναι διεμφυλικά ή ίντερσεξ. Συγκεκριμένα προτείνουμε την προσθήκη του ακόλουθου άρθρου: «3. Τα διεμφυλικά και ίντερσεξ άτομα που είναι κρατούμενα και βρίσκονται στην διαδικασία φυλομεταβάσης – επαναπροσδιορισμού του φύλου τους, παρακολουθούνται αν το ζητήσουν μετά από αίτημά τους από σχετικό γιατρό ενδοκρινολόγο καθώς και ψυχολόγο και μεταφέρονται σε κατάλληλο δημόσιο νοσηλευτικό ίδρυμα.
– Άρθρο 21 (Διαδικασία εισαγωγής). Προτείνουμε κατά τη διαδικασία εισαγωγής για τα διεμφυλικά και ίντερσεξ άτομα, να καταγράφονται με το επιθυμητό κατά αυτά όνομα που να αντιστοιχεί με το κοινωνικό τους φύλο. Συγκεκριμένα μετά το άρθρο 2. προτείνουμε να προστεθεί το εξής: «Τα διεμφυλικά και ίντερσεξ άτομα, καταγράφονται και με το όνομα που τα ίδια επιθυμούν ώστε τα στοιχεία καταγραφής να βρίσκονται σε συμφωνία με το επιθυμητό τους φύλο. Περαιτέρω προσφωνούνται από τους σωφρονιστικούς υπαλλήλους με το όνομα αυτό και απαγορεύεται ρητά κάθε διάκριση ή ηθική απομείωση της προσωπικότητάς τους με βάση την ταυτότητα, την έκφραση ή τα χαρακτηριστικά του φύλου τους, τόσο από τους υπαλλήλους του σωφρονιστικού καταστήματος, όσο και από τους συγκρατούμενούς τους».
– Άρθρο 21, 6. Προτείνουμε να αναφέρεται ότι αν ο/η κρατούμενος/η είναι διεμφυλικό ή ίντερσεξ άτομο, η έρευνα να διενεργείται από άτομο που να είναι του ιδίου κοινωνικού και όχι βιολογικού φύλου. Συγκεκριμένα προτείνουμε: «… Η έρευνα διενεργείται από τουλάχιστον δύο υπαλλήλους του ιδίου φύλου με τον κρατούμενο και στην περίπτωση που ο κρατούμενος είναι διεμφυλικό ή άτομο από ιδίου κοινωνικού φύλου».
– Άρθρο 26, (Ενδυμασία και κλινοστρωμνή). Επί της ενδυμασίας, προτείνουμε να υπάρξει προσθήκη επιπλέον άρθρου για τα διεμφυλικά και ίντερσεξ άτομα ώστε να έχουν το δικαίωμα εφόσον το επιθυμούν να έχουν την ενδυμασία που να βρίσκεται σε αρμονία με το κοινωνικό τους φύλο. Συγκεκριμένα, ανάμεσα στο 2 και το 3 προτείνουμε την προσθήκη του ακόλουθου: » Όσον αφορά τα διεμφυλικά και ίντερσεξ άτομα, η διεύθυνση του καταστήματος χορηγεί ενδυμασία που να αναλογεί και να βρίσκεται σε αρμονία με το κοινωνικό τους φύλο».
– Άρθρο 27, (Ιατροφαρμακευτική περίθαλψη). Επί της ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης, προτείνουμε να υπάρξει προσθήκη μέριμνας για τα διεμφυλικά και ίντερσεξ άτομα που βρίσκονται στην διαδικασία επαναπροσδιορισμού φύλου. Συγκεκριμένα προτείνουμε ανάμεσα στο 3 και το 4 την προσθήκη του άρθρου ή πεδίου: «Ειδική μέριμνα λαμβάνεται για τα διεμφυλικά και ίντερσεξ άτομα που βρίσκονται σε διαδικασία φυλομετάβασης και επαναπροσδιορισμού του φύλου τους, με την παρακολούθηση από ειδικούς επισκέπτες ιατρούς όταν υποβληθεί σχετικό αίτημα».
– Άρθρο 33, (Εκπαίδευση και επαγγελματική κατάρτιση). Επί της εκπαίδευσης και επαγγελματικής κατάρτισης, προτείνουμε να γίνει προσθήκη μέριμνας για τα διεμφυλικά άτομα, καθώς λόγω του αποκλεισμού τους λόγω των διακρίσεων που αντιμετωπίζουν, θεωρούμε ότι πρέπει να υπάρχει σαφής ενθάρρυνση ώστε να έχουν με ισότιμο τρόπο παροχή εκπαίδευσης και επαγγελματικής κατάρτισης. Συγκεκριμένα προτείνουμε την προσθήκη του ακόλουθου μεταξύ του 4 και του 5: «Επίσης ειδική μέριμνα λαμβάνεται για την εκπαίδευση και την επαγγελματική κατάρτιση των διεμφυλικών και ίντερσεξ ατόμων».
– Άρθρο 38, 1., (Καθορισμός εργασίας και απασχόλησης). Θεωρούμε ότι εκτός της ειδικής μέριμνας για τις γυναίκες πρέπει να υπάρχει και μέριμνα για τα διεμφυλικά και ίντερσεξ άτομα. Συγκεκριμένα στο τέλος του άρθρου προτείνουμε την εξής αλλαγή: «… με ιδιαίτερη μέριμνα για τις γυναίκες, τα διεμφυλικά και τα ίντερσεξ άτομα».
– Άρθρο 66, 2.. Το ε) περί προσβολής της γενετήσιας ελευθερίας πρέπει να αλλάξει σε σεξουαλική ελευθερία.
– Άρθρο 72, 1., (Μεταγωγή για λόγους υγείας). Επί του συγκεκριμένου άρθρου προτείνουμε την προσθήκη: «γ) Σε περιπτώσεις διεμφυλικών και ίντερσεξ ατόμων που βρίσκονται στην διαδικασία προγράμματος για την διαδικασία επαναπροσδιορισμού του φύλου τους ή άλλων διαδικασιών που σχετίζονται με την φυλομετάβαση μετά από σχετικό αίτημα του ατόμου γίνεται μεταγωγή σε αρμόδιο θεραπευτήριο».
– Άρθρο 80, 2., (Μέριμνα της πολιτείας για τους απολυόμενους). Θεωρούμε ότι πρέπει να υπάρξει μία σαφής αναφορά, λόγω των χρόνιων αποκλεισμών που υφίστανται, για τα διεμφυλικά άτομα ως προς τα προγράμματα επαγγελματικής κατάρτισης και την εξεύρεση εργασίας (πιθανόν ομοίως παρόμοια διατύπωση πρέπει να υπάρξει και για άλλες αποκλεισμένες ομάδες, πχ Ρομά, ΑμΕΑ κ.α.). Προτείνουμε στο τέλος της παραγράφου την προσθήκη της φράσης: «Ειδική μέριμνα και ενθάρρυνση δίνεται στα διεμφυλικά και ίντεσεξ άτομα, με την μέριμνα του ΟΑΕΔ για την ενημέρωση και τα προγράμματα επαγγελματικής κατάρτισης».
Πέραν των προτάσεών μας, το ΣΥΔ, αναδεικνύει, επίσης, την ιδιαίτερα θετική νομοθεσία που ακολούθησε από τον Αύγουστο του 2016, η Μάλτα αναφορικά με τους τρανς φυλακισμένους (μπορείτε να δείτε περισσότερα εδώ), ενώ δεν παραγνωρίζουμε ότι καίριο σημείο θετικών εξελίξεων για την προστασία των τρανς φυλακισμένων είναι κατάρτιση νομοθεσίας για την νομική αναγνώριση της ταυτότητας φύλου.
Το Σωματείο Υποστήριξης Διεμφυλικών (ΣΥΔ), έχει εκφράσει και στο παρελθόν τις ανησυχίες του για την μισαλλοδοξία, τις παρενοχλήσεις, τις διακρίσεις και την βία που αντιμετωπίζουν οι τρανς άνθρωποι στις φυλακές ή σε θέση κράτησης (περισσότερα εδώ), και θα συνεχίσει να αγωνίζεται για τα ανθρώπινα δικαιώματα των τρανς φυλακισμένων, αλλά και όλων των φυλακισμένων που αντιμετωπίζουν το πιο βάρβαρο πρόσωπο της βίας, στην κατεύθυνση της πλήρους ισότητας.
ΤΟ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ
ΣΩΜΑΤΕΙΟ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ ΔΙΕΜΦΥΛΙΚΩΝ (Σ.Υ.Δ.)
Συγγρού 29, 1ος όροφος, Αθήνα, ΤΚ 11743
