Είναι παραπλανητικό να περιγράφουμε τις τεράστιες προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι κάτοικοι της Λωρίδας της Γάζας αποκλειστικά ή κυρίως με την αποπολιτικοποιημένη γλώσσα του ανθρωπισμού και της φτώχειας.
του Greg Shupak*
Οι συνθήκες στη Γάζα περιγράφονται συχνά με την ουδέτερη γλώσσα του ανθρωπισμού και της φτώχειας. Ένα έγγραφο της 6ης Φεβρουαρίου που κυκλοφόρησε από το Γραφείο Συντονισμού Ανθρωπιστικών Υποθέσεων του ΟΗΕ επισημαίνει ότι: «Τα καύσιμα έκτακτης ανάγκης για σημαντικές εγκαταστάσεις στη Γάζα θα εξαντληθούν μέσα στις επόμενες δέκα ημέρες» και ότι «διατρέχουν κίνδυνο οι υπηρεσίες επειγόντων και διαγνωστικής όπως τα ακτινολογικά, οι μονάδες εντατικής θεραπείας και τα χειρουργεία σε 13 δημόσια νοσοκομεία. Επίσης, κινδυνεύει να σταματήσει η λειτουργία σε 55 δεξαμενές αποβλήτων, σε 48 μονάδες αφαλάτωσης και στη συλλογή στερεών αποβλήτων».
Η δήλωση αυτή περιγράφει την κατάσταση ως «ανθρωπιστική καταστροφή που προκλήθηκε από την ενεργειακή κρίση» χωρίς να παρέχει πληροφορίες σχετικά με τα αίτια ή την ευθύνη της κρίσης αυτής.
Μια αποπολιτικοποιημένη γλώσσα
Μια έκθεση της UNICEF για τη φτώχεια στη Γάζα σημειώνει ότι οι οικονομικές συνθήκες έχουν επιδεινωθεί στη Λωρίδα και ότι το 40% των παλαιστινιακών οικογενειών στη Λωρίδα της Γάζας ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας ενώ το 70% εξαρτώνται από κάποια μορφή εξωτερικής βοήθειας. Σε καμία περίπτωση δεν αναφέρεται αυτό το άρθρο στο Ισραήλ ή στις Ηνωμένες Πολιτείες ή στους συνεργάτες τους.
Οι Οικονομικές Προοπτικές της Παγκόσμιας Τράπεζας για την Παλαιστίνη τον Οκτώβρη του 2017 σημειώνουν ότι η ανεργία στη Γάζα έχει φτάσει στο 44% και πάνω από το 60% για άτομα ηλικίας 15-29 ετών. Το έγγραφο αυτό επίσης αρνείται να αναφέρει το Ισραήλ ή οποιονδήποτε από τους συμμάχους του και κάνει απλώς μια αόριστη αναφορά σε «συνεχιζόμενους περιορισμούς στην οικονομική ανταγωνιστικότητα», χωρίς να δίνει καμία υπόνοια για το τι είναι αυτοί οι περιορισμοί, ποιος τους έθεσε και γιατί.
Είναι παραπλανητικό να περιγράφουμε τις τεράστιες προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι κάτοικοι της Λωρίδας της Γάζας αποκλειστικά ή κυρίως με την αποπολιτικοποιημένη γλώσσα του ανθρωπισμού και της φτώχειας.
Με τον τρόπο που παρουσιάζονται τα ζητήματα που αντιμετωπίζουν οι άνθρωποι στη Γάζα είναι σαν να υπονοείται ότι αυτά έχουν προκύψει από φυσικά αίτια, αποκρύπτοντας έτσι ότι είναι αποτέλεσμα σκόπιμων πολιτικών των ΗΠΑ-Ισραήλ-Παλαιστινιακής Αρχής-Αιγύπτου.
Το Ισραήλ ελέγχει την πρόσβαση της γης στη Γάζα, τον εναέριο χώρο της και τη θάλασσά της και έχει πολιορκίσει τη Λωρίδα από το 2006. Το Ισραήλ έχει καταλάβει τη Γάζα και, σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο, οι δυνάμεις κατοχής είναι υπεύθυνες για την ευημερία ενός πληθυσμού που βρίσκεται υπό κατοχή.
Το γεγονός ότι το Ισραήλ διαχειρίζεται την οικονομία της Γάζας υπογραμμίζει τους τρόπους με τους οποίους είναι υπεύθυνο για τη φτώχεια και την ανεργία στην περιοχή της Λωρίδας της Γάζας και τις επιπτώσεις τους. Το Ισραήλ αποφασίζει ποια αγαθά αξίζει να μεταποιηθούν στη Γάζα και να πωληθούν έξω από αυτή, «επηρεάζοντας την κερδοφορία και τις δυνατότητες διάφορων κλάδων της βιομηχανίας», σύμφωνα με τη δήλωση της ομάδας ανθρωπίνων δικαιωμάτων Gisha.
Η οργάνωση επισημαίνει ότι ο έλεγχος του Ισραήλ πάνω στο μοναδικό πέρασμα από το οποίο εισέρχονται και εξέρχονται τα αγαθά της Γάζας, του επιτρέπει να περιορίζει ό,τι εισέρχεται και εξέρχεται έτσι ώστε να «επηρεάζει σχεδόν κάθε πτυχή της οικονομίας της Γάζας και της αγοράς εργασίας». Δεδομένου ότι το Ισραήλ είναι «η σχεδόν μοναδική πηγή όλων των προϊόντων και των αγαθών που εισέρχονται στη Γάζα», έχει επίσης «αποφασιστική επιρροή στο κόστος ζωής στη Γάζα».
Ισραηλινά εγκλήματα κατά των Παλαιστινίων
Εν τω μεταξύ, οι ισραηλινοί περιορισμοί στις εξαγωγές της Γάζας αφήνουν την περιοχή «απομονωμένη και χωρίς πραγματική ευκαιρία οικονομικής ανάπτυξης». Το Ισραήλ πραγματοποίησε τρεις μεγάλες στρατιωτικές επιθέσεις στη Γάζα σε λιγότερα από 10 χρόνια, σκοτώνοντας χιλιάδες Παλαιστίνιους.
Οι ισραηλινοί περιορισμοί στην εισαγωγή δομικών υλικών έχουν σταματήσει τις προσπάθειες ανασυγκρότησης, αφήνοντας δεκάδες χιλιάδες Παλαιστίνιους άστεγους και τις υποδομές σε κακή κατάσταση.
Επιπλέον, όπως επισημαίνει ο οργανισμός ανθρωπίνων δικαιωμάτων Al-Haq, το Ισραήλ δημιούργησε μια «ζώνη ασφαλείας» γύρω από τη Γάζα που μείωσε τη διαθέσιμη γη για γεωργία και έχει επίσης επιβάλλει περιορισμό στην πρόσβαση των Παλαιστινίων στη θάλασσα. «Περίπου το 17% της γης στη Γάζα έχει χαρακτηριστεί ως περιοχή περιορισμένης πρόσβασης αφήνοντας απρόσιτο το ήμισυ της γεωργικής γης, όπως και το 85% του θαλάσσιου χώρου. Δεδομένου ότι η αλιεία και η γεωργία αποτελούν τους κύριους πυλώνες της παλαιστινιακής οικονομίας, ο περιορισμός έχει καταστρέψει τη ζωή στη Λωρίδα της Γάζας».
Όταν το Ισραήλ αποφασίζει ότι οι παλαιστίνιοι ψαράδες είναι πολύ μακριά από την ακτή, το ισραηλινό ναυτικό επιτίθεται, συχνά με χειροβομβίδες, καταστρέφει τα σκάφη τους, συλλαμβάνει ή ανοίγει πυρ. Πέντε ψαράδες σκοτώθηκαν μεταξύ του Ιουνίου 2007 και του Ιουλίου 2013 και τουλάχιστον ένας ακόμη τον Μάρτιο του 2015 και άλλος ένας τον Ιούνιο του 2017.
Το Ισραήλ δεν ενεργεί μόνο του. Οι Ηνωμένες Πολιτείες εξακολουθούν να παρέχουν τα βασικά μέσα στο Ισραήλ για να συνεχίσει να πολιορκεί τη Γάζα και να συνεχίζει τα εγκλήματα κατά των Παλαιστινίων και των γειτονικών χωρών με τη μορφή της στρατιωτικής βοήθειας και της πολιτικής κάλυψης.
Η αιγυπτιακή κυβέρνηση, αποδέκτης πλούσιας αμερικανικής στρατιωτικής βοήθειας και αντίπαλος της κυβέρνησης της Χαμάς που είναι στην εξουσία στη Γάζα, επέβαλε τον αποκλεισμό της διέλευσης προς τη Γάζα, με λίγες σύντομες εξαιρέσεις. Το περασμένο καλοκαίρι η Παλαιστινιακή Αρχή, η οποία από πολλές απόψεις λειτουργεί ως αμερικανό-ισραηλινός εκπρόσωπος, μείωσε τους μισθούς που καταβλήθηκαν στους δημόσιους υπαλλήλους της στη Γάζα και πίεσε επιτυχώς το Ισραήλ να κόψει την ηλεκτρική ενέργεια της Γάζας προκειμένου να αποδυναμώσει τους αντιπάλους της στη Χαμάς.
Δεν υπάρχει κανένας λόγος να πιστεύουμε ότι το Ισραήλ και οι ΗΠΑ θα βελτιώσουν τη ζωή των κατοίκων της Γάζας σύντομα.
Η οργάνωση Gisha σημειώνει ότι: «Μέσα στο 2017, νέα εντατικά μέτρα περιόρισαν περαιτέρω τις μετακινήσεις προς και από τη Γάζα» και ότι αυτά τα μέτρα επιβλήθηκαν «χωρίς καμία αιτιολογία όσον αφορά τον σκοπό τους και χωρίς να λαμβάνεται υπόψη ο αντίκτυπος που θα είχαν στους πολίτες της Γάζας που ήδη βρίσκονταν υπό μεγάλη πίεση».
Όπως αναφέρει ο παλαιστίνιος δημοσιογράφος Ali Abunimah, τον Ιανουάριο οι ΗΠΑ αποφάσισαν να παρακρατήσουν πάνω από το ήμισυ της μηνιαίας συνεισφοράς τους, ύψους 125 εκατομμυρίων δολαρίων, στην Υπηρεσία Αρωγής και Έργων των Ηνωμένων Εθνών (UNRWA), υπονομεύοντας την ικανότητα του οργανισμού να παρέχει «βασικές υπηρεσίες υγείας, εκπαίδευσης και ανθρωπιστικές υπηρεσίες έκτακτης ανάγκης σε πέντε εκατομμύρια Παλαιστίνιους πρόσφυγες» προκαλώντας «τη χειρότερη οικονομική κρίση στην ιστορία της UNRWA», σύμφωνα με τον εκπρόσωπό της.
Ως εκ τούτου, η Γάζα δεν έχει ανθρωπιστικό πρόβλημα. Έχει ένα πολιτικό πρόβλημα. Έχει ένα πρόβλημα ιμπεριαλισμού. Έχει αποικιακό πρόβλημα.
Οι λανθασμένες λύσεις
Περιγράφοντας τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι κάτοικοι της Γάζας σύμφωνα με τους όρους της ανθρωπιστικής βοήθειας και της φτώχειας, δίνεται η εντύπωση ότι τα προβλήματα αυτά μπορούν και πρέπει να λυθούν με διεθνή βοήθεια και με ΜΚΟ παρά με πολιτική λύση στο ζήτημα της Παλαιστίνης που θα οδηγήσει στην ελευθερία.
Ο Tariq Da’na καταγράφει ότι οι Παλαιστίνιοι έχουν πιεστεί σε μια κατάσταση θεσμοθετημένης εξάρτησης από μια παγκόσμια «βιομηχανία βοήθειας» επειδή οι ενισχύσεις συνοδεύονται από συνημμένους όρους.
Αυτό, γράφει, έχει περιορίσει δραματικά τον παλαιστινιακό πολιτικό χώρο απαιτώντας τη συμμόρφωση με την «ειρηνευτική διαδικασία», μια ψευδή ονομασία για τις σχέσεις Παλαιστινίων-Ισραηλινών μετά τις Συμφωνίες του Όσλο του 1993. Από τότε ως σήμερα, το Ισραήλ υπερδιπλασίασε τον αριθμό των παράνομων εποίκων στη Δυτική Όχθη, συμπεριλαμβανομένης της Ανατολικής Ιερουσαλήμ, προκάλεσε τη σημερινή κατάσταση στη Γάζα, σκότωσε χιλιάδες Παλαιστίνιους και η παλαιστινιακή αυτοδιάθεση απομακρύνεται από την πραγματοποίησή της.
Όπως επισημαίνει ο Max Ajl, όσο κι αν το προσωπικό των διεθνών ΜΚΟ στη Γάζα μπορεί να συμπονεί τους Παλαιστινίους, η τακτική των εν λόγω θεσμικών οργάνων είναι «να μην επεκτείνονται στην αντιμετώπιση της αιτίας της πολιορκίας» και το καθήκον τους «είναι στην καλύτερη περίπτωση να κρατήσουν την κατάσταση όπως είναι, κρατώντας ζωντανούς τους Παλαιστίνιους της Λωρίδας».
Αυτό που συμβαίνει στη Γάζα είναι μια πολιτική καταστροφή που απαιτεί μια πολιτική λύση: την απελευθέρωση των Παλαιστινίων.
https://english.palinfo.com/32278
απόδοση: Άντζελα Ιωαννίδου
* Ο δρ Greg Shupak είναι συγγραφέας και ακτιβιστής που διδάσκει Media Studies στο Πανεπιστήμιο Guelph του Καναδά. Το άρθρο του δημοσιεύθηκε στο Middle East Eye.
