Πρωτοβουλία Ενάντια στα ΕΛΠΕ: τα τελικά αποτελέσματα της έρευνας για τα αίτια της δυσοσμίας στο Κορδελιό

Kείμενο της Πρωτοβουλίας Eνάντια στα ΕΛΠΕ σχετικά με τα αποτελέσματα έρευνας για την δυσοσμία, αλλά και για άλλα σημαντικά ζητήματα που δε θίγει η έρευνα, όπως και για τους θεσμικούς φορείς.

Σχετικά με τα τελικά αποτελέσματα της έρευνας για τα αίτια της δυσοσμίας στο Κορδελιό.

Στις αρχές Αυγούστου δημοσιοποιήθηκαν τα τελικά αποτελέσματα της έρευνας που διεξήγαγε το ΑΠΘ με

επικεφαλής την κα Σαμαρά (καθηγήτρια του ΑΠΘ) για τα αίτια της «δυσοσμίας» στο Κορδελιό. Θυμίζουμε ότι είχε προηγηθεί παρουσίαση των ενδιάμεσων αποτελεσμάτων στις 26/2 με όλες τις επισημότητες και τα φώτα των ΜΜΕ από την Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας. Η μόνη χρησιμότητα της τότε παρουσίασης αποδείχτηκε πως ήταν για την κάλυψη των προεκλογικών αναγκών του νυν περιφερειάρχη, ο οποίος δήλωνε παράλληλα πως «οι υπαίτιοι θα πληρώσουν».

Αντίθετα η παρουσίαση των τελικών αποτελεσμάτων πέρασε στο ντούκου, μακριά από δημοσιότητα και επίσημες παρουσιάσεις. Κοινός παράγοντας και αυτή την φορά ήταν ότι όλοι ήταν ικανοποιημένοι από τα αποτελέσματα αυτά. Τα ΕΛΠΕ που ρυπαίνουν ανεξέλεγκτα, η Περιφέρεια, το ΑΠΘ και ο Δήμος. Όλοι εκτός από τους κατοίκους που συνεχίζουν να βιώνουν την ίδια κατάσταση.

Τα τελικά αποτελέσματα έδειξαν ως κύρια πηγή το διυλιστήριο των ΕΛΠΕ, και συγκεκριμένα την μονάδα αφυδάτωσης λάσπης και την μονάδα επεξεργασίας υγρών αποβλήτων. Μέσα στις εγκαταστάσεις των ΕΛΠΕ βρέθηκαν έως και 20πλάσιες τιμές σε κάποιες ομάδες χημικών ενώσεων (μερκαπτάνες και θειοφαίνεια – οι οποίες περιέχονται φυσικά στο πετρέλαιο και επιπλέον κάποιες ενώσεις χρησιμοποιούνται ώστε να δώσουν οσμή στα άοσμα αέρια όπως το υγραέριο και το φυσικό αέριο) σε σχέση με τα δείγματα στο Κορδελιό ή σε άλλες βιομηχανίες της γύρω περιοχής.

Με την ολοκλήρωση της έρευνας θα θέλαμε να μοιραστούμε 2-3 λόγια και να βγάλουμε τα δικά μας συμπεράσματα.

Το πρώτο πράγμα που πρέπει να αναδειχθεί είναι το γεγονός ότι τα συμπεράσματα της έρευνας αναφέρονται σε χημικές ενώσεις που έχουν να κάνουν μόνο με την δυσοσμία. Στο Κορδελιό όμως η δυσοσμία είναι ένα μέρος μόνο του προβλήματος, καθώς το μεγαλύτερο και σημαντικότερο ζήτημα είναι η ρύπανση της περιοχής. Για την ρύπανση λοιπόν δεν γίνεται λόγος ποτέ και από κανέναν αρμόδιο φορέα.

Δεύτερον, για να πραγματοποιηθεί η έρευνα αυτή χρειάστηκε να δωριστεί μηχάνημα μετρήσεων από τα ίδια τα ΕΛΠΕ. Αξιοπερίεργη δε είναι και η αποδοχή της δωρεάς από την Περιφέρεια και το ΑΠΘ. Βάση αυτών των δύο, εύλογα καταλήγουμε στο να αμφισβητούμε την αμεροληψία της έρευνας.

Ακόμα και αν αποδεχτούμε ότι τα δεδομένα των μετρήσεων δεν ήταν πειραγμένα, επίσης αξιοσημείωτη ήταν η παραδοχή της κας Σαμαρά ότι για πολλές χημικές ενώσεις δεν υπάρχει νομοθετικό πλαίσιο. Αυτό σημαίνει ότι ακόμη και αν μας παρουσίαζαν ενώσεις που είχαν άμεση επιπλοκή στην υγεία, δεν θα μπορούσαν να ασκηθούν ποινικές διώξεις στα ΕΛΠΕ. Το νομοθετικό αυτό κενό από μεριάς του κράτους, στην ουσία δίνει το ελεύθερο στις βιομηχανίες και τα διυλιστήρια να ρυπαίνουν ανεμπόδιστα, χωρίς νομικές επιπτώσεις.

Παράλληλα στις δηλώσεις της η καθηγήτρια κα Σαμαρά ανέφερε ότι: «οι μερκαπτάνες δεν είναι ενώσεις χαρακτηρισμένες ως καρκινογόνες και η συγκέντρωση στην οποία ανιχνεύονται μέσω της όσφρησης είναι πολύ χαμηλότερες από ότι οι συγκεντρώσεις που θα μπορούσαν να προκαλέσουν κάποια σοβαρή βλάβη στην υγεία. Παρόλα αυτά η έκθεση σε τέτοιες ενώσεις μπορεί να προκαλέσει ερεθισμό τουαναπνευστικού συστήματος και κάποιες δευτερογενείς αντιδράσεις όπως ίλιγγο, ναυτία, αϋπνία και δακρύρροια κατοίκων». Με λίγα λόγια αντιφάσκοντας έκανε ευθεία παραδοχή για επιπτώσεις στην υγεία των

Τα σημαντικά ευρήματα που εντοπίζονται στην έρευνα αλλά δεν αναδεικνύονται.

Παραγκωνισμένη από τη δυσοσμία και τις μερκαπτάνες, και κρυμμένη σε διαγράμματα, γενικεύσεις και τεχνικούς όρους, στα τελικά αποτελέσματα βρίσκεται η παρακάτω πληροφορία:

  •  Και στους τρεις σταθμούς μέτρησης που βρίσκονται μέσα στο Κορδελιό (Γυμνάσιο, Δημαρχείο, ΕΔΠΑΡ), η μέση συγκέντρωση βενζολίου (benzene C6H6) βρίσκεται στο 1 μg/m3, με το ενδεχόμενο να υπάρχουν μετρήσεις που φτάνουν έως και 6 μg/m3.
  •  Επιπλέον, η συγκέντρωση των αρωματικών (ομάδας στην οποία ανήκει το βενζόλιο) μετρήθηκε (τουλάχιστον σε μία περίπτωση) στο εύρος 184 -258 μg/m3 στη μονάδα επεξεργασίας της λάσπης, η οποία βρίσκεται δίπλα στον ανατολικό φράχτη των εγκαταστάσεων. Υποθέτοντας ότι η αναλογία του βενζολίου ανάμεσα στις άλλες ενώσεις της ομάδας είναι ίδια με αυτή που δίνεται στο Κορδελιό, κάνουμε την αναγωγή πως η συγκέντρωση του βενζολίου στη μονάδα επεξεργασίας της λάσπης μπορεί να έφτασε τα 20-30 μg/m3.
  •  Μεγάλες συγκεντρώσεις σε αρωματικά μετριούνται και σε άλλες θέσεις στο διυλιστήριο.
  • Λογικό συμπέρασμα είναι πως ανάμεσα στο διυλιστήριο και στους σταθμούς μέτρησης που βρίσκονται στο Κορδελιό, συγκεντρώσεις βενζολίου πολύ πάνω από 1 μg/m3 δεν είναι καθόλου σπάνιες.

Το βενζόλιο είναι γνωστό ως καρκινογόνο του αιμοποιητικού συστήματος, αυξάνει τον κίνδυνο για λευχαιμία, λεμφογενή λευχαιμία και μυελογενή λευχαιμία. Σύμφωνα με οδηγία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, για συγκέντρωση βενζολίου στον αέρα 1,7μg/m3, ο επιπλέον κίνδυνος για εμφάνιση λευχαιμίας είναι 1/100.000. Κατά την «Υ.Α. Η.Π. 14122/549/Ε. 103/2011 – Μέτρα για τη βελτίωση της ποιότητας της ατμόσφαιρας», σε συμμόρφωση με τις διατάξεις της οδηγίας 2008/50/ΕΚ, για την περίπτωση του βενζολίου, απαγορεύεται κάθε υπέρβαση των οριακών τιμών. Η οριακή τιμή που θέτει είναι 5 μg/m3 το 2000 και έπρεπε να μειωθεί σε 0 μέχρι το 2010. Αξίζει επίσης να σημειώσουμε ότι το βενζόλιο δεν μετριέται από τη ΠΚΜ.

Η θέση της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας

Η ΠΚΜ από την άλλη, κόντρα στα αποτελέσματα της έρευνας, στην ανακοίνωσή της μεταξύ άλλων ισχυρίζεται ότι: είναι άγνωστες οι ουσίες που προκαλούν τη δυσοσμία, πως τα μετεωρολογικά φαινόμενα (όπως ο άνεμος και η ζέστη) δεν έχουν καμία επιρροή, πως με κάποιο μαγικό τρόπο εμφανίζεται εγκλωβισμένη μέσα στον αστικό χώρο χωρίς να έρχεται από κάπου, καθώς και ότι δεν μπορεί να γίνει καμία σύνδεση με κάποια πηγή, πράγμα το οποίο αναφέρει 4 (!) φορές. Σε αντίθεση με την ίδια τους την έρευνα που αναφέρει τις χημικές ενώσεις που βρέθηκαν, το πως αυτές συνδέονται με τη ταχύτητα και τη φορά του ανέμου, με τα επίπεδα θερμοκρασίας και από πια κατεύθυνση έρχονται (δυτικά – βορειοδυτικά του Κορδελιού), πως οι μεγαλύτερες τιμές μετρήσεων ήταν μέσα στα ΕΛΠΕ και πώς οι μονάδες επεξεργασίας υγρών αποβλήτων και αφυδάτωσης λάσπης «αποτελούν εν δυνάμει πηγές δυσοσμίας για την αστική περιοχή του Κορδελιού όταν επικρατούν ευνοϊκές για τη μεταφορά μετεωρολογικές συνθήκες».

Επιπλέον, ενδιαφέρουσα είναι η αναφορά της ΠΚΜ πως: «Η οικογένεια των θειούχων χημικών ενώσεων δεν μετριέται από το δίκτυο του Ε∆ΠΑΡ εκτός του διοξειδίου του θείου (SO2)». Δηλαδή το διοξειδίου του θείου, που είναι παράγωγο καύσης ορυκτών από εργοστάσια παραγωγής ενέργειας (όπως αυτό της Elpedison), πάρα πολύ βλαβερό για την υγεία και που ευθύνεται για την όξινη βροχή, όντως μετριέται από το σταθμό του ΕΔΠΑΡ αλλά δεν γίνεται καμία αναφορά σε αυτό στην έρευνα.

Κλείνοντας όσο αναφορά την έρευνα του ΑΠΘ, και έχοντας στο νου μας όλες αυτές τις επισημάνσεις, βλέπουμε την άμεση αλληλεπίδραση και σχέση κεφαλαίου και κράτους, των πολυεθνικών τύπου ΕΛΠΕ και της νομοθεσίας, της κερδοφορίας δηλαδή από την μία και της συγκάλυψής της από την άλλη.

Σχετικά με τη νέα άδεια της Elpedison για αύξηση παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας.

Την ίδια ώρα που η κατάσταση στο Κορδελιό παραμένει η ίδια μέσω της ρύπανσης των ήδη υφιστάμενων μονάδων εντός των ΕΛΠΕ, στις 30 Μαΐου η Elpedison έκανε αίτηση στη ΡΑΕ για αύξηση κατά 150% της δυνατότητάς της για παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας με την καύση φυσικού αερίου, ενώ σε διάφορα μέσα γίνεται λόγος για δημιουργία νέας μονάδας δίπλα από την ήδη υφιστάμενη. Άλλη μια μονάδα σημαίνει επιβάρυνση της ήδη υπάρχουσας κατάστασης (ρύπανση, περισσότερα προβλήματα υγείας, υποβάθμιση της περιοχής).

Εδώ γεννάται εύλογα το εξής ερώτημα: Πώς είναι δυνατή η δημιουργία νέας μονάδας τη στιγμή που υπάρχει η οδηγία ΣΕΒΕΖΟ; Οδηγία λόγω της οποίας ακυρώθηκε κατασκευή πολυκατοικιών και νηπιαγωγείου στην περιοχή δίπλα από τα ΕΛΠΕ.

Η αδειοδότηση της Elpedison για την αύξηση παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας μέσω καύσης φυσικού αερίου συμπίπτει χρονικά με την κατασκευή του καινούργιου αγωγού φυσικού αερίου ΤΑΠ στην Βόρεια Ελλάδα, καθώς και ότι εταιρίες συμπεριλαμβανομένων και των ΕΛΠΕ έχουν αναλάβει έρευνες για εξορύξεις πετρελαίου και φυσικού αερίου στον ελλαδικό χώρο (και όχι μόνο), αυξάνοντας τα κέρδη τους επιβαρύνοντας το περιβάλλον και τις τοπικές κοινωνίες.

Λίγα λόγια για την οδηγία ΣΕΒΕΖΟ.

Όσον αφορά την οδηγία ΣΕΒΕΖΟ, πρόκειται για μια σειρά κανονισμών οι οποίοι θεσπίστηκαν μετά από τραγικό ατύχημα χημικής βιομηχανίας 20χμ από τη πόλη του Μιλάνου στην Ιταλία, με αποτέλεσμα τη καταστροφική ρύπανση του περιβάλλοντος της περιοχής, δηλητηριασμό της τοπικής πανίδας (πάνω από 80.000 νεκρά ζώα) και προβλήματα υγείας σε 6 συνολικά οικισμούς (με δεκάδες χιλιάδες κατοίκους) γύρω από τη βιομηχανία. Πήρε την ονομασία της όμως από τη πόλη Σεβέζο, διότι ήταν αυτή η οποία δέχτηκε τις μεγαλύτερες και σημαντικότερες επιπτώσεις.

Η οδηγία ΣΕΒΕΖΟ 3 (Seveso III) που είναι σε ισχύ αυτή τη στιγμή από το 2015, ορίζει τους κανονισμούς ασφάλειας όσον αφορά τις βιομηχανίες και τις ασφαλείς αποστάσεις που πρέπει να τηρούν από κατοικημένες περιοχές. Η οδηγία ορίζει 3 ομόκεντρους κύκλους (Ζώνες Ι, ΙΙ, ΙΙΙ) από την εκάστοτε βιομηχανία, αναλογικά με το μέγεθός της:

●Ζώνη Ι: στη ζώνη αυτή συμβαίνουν σοβαροί τραυματισμοί και θάνατοι σε σημαντικό ποσοστό.

● Ζώνη ΙΙ: για τα περισσότερα άτομα της ζώνης αυτής αναμένονται μη-ανατάξιμες βλάβες στην υγεία τους και πιθανοί θάνατοι σε μικρό ποσοστό του πληθυσμού. Στη ζώνη αυτή γίνονται συστηματικές ενέργειες διάσωσης από τα σωστικά συνεργεία.

● Ζώνη ΙΙΙ: δεν αναμένονται θάνατοι ενώ σε σχετικά μικρό αριθμό ατόμων αναμένονται βλάβες στην υγεία τους. Η διάσωση γίνεται κύρια με ίδια μέσα από τον πληθυσμό και σε λίγες περιπτώσεις από τα σωστικά συνεργεία.

Μέσα στη Ζώνη I βρίσκεται η 5η Συνοικία Κορδελιού, στη Ζώνη ΙΙ εμπεριέχονται το Κορδελιό, η Νέα Πολιτεία και κομμάτι των Διαβατών και στη Ζώνη ΙΙΙ, ο Εύοσμος, η Μενεμένη, η Σταυρούπολη, η Ηλιούπολη, η Νικόπολη, οι Αμπελόκηποι και τα υπόλοιπα Διαβατά. Αν συνυπολογίσουμε και τις βιομηχανίες των Jetoil και ΕΚΟ (νότια των ΕΛΠΕ), που και αυτές δραστηριοποιούνται με τα πετρελαιοειδή, των οποίων οι Ζώνες πιάνουν το Καλοχώρι, τον Δεντροπόταμο και επεκτείνονται μέχρι και το Βαρδάρη, παρατηρούμε πως αυτή τη στιγμή υπάρχουν 3 βιομηχανίες (με κύρια και σημαντικότερη την ΕΛΠΕ) οι οποίες αποτελούν άμεσο κίνδυνο για ολόκληρη τη δυτική Θεσσαλονίκη.

Ένα άλλο κομμάτι της οδηγίας ΣΕΒΕΖΟ αποτελεί η μέριμνα από μεριάς κράτους, εταιρίας και θεσμικών φορέων όσον αφορά το σχεδιασμό μέτρων έκτακτης ανάγκης σε περίπτωση ατυχήματος, την
του κοινού τόσο στο πλαίσιο της δυνατότητας πληροφόρησης όσο και σε θέματα διαβούλευσης και συμμετοχής στην κατάρτιση των εξωτερικών σχεδίων έκτακτης ανάγκης. Παράλληλα προβλέπει την υποχρέωση πληροφόρησης και ενημέρωσης του κοινού σχετικά με την επικινδυνότητα και τις επιπτώσεις από τη λειτουργία των βιομηχανιών καθώς και την πραγματοποίηση ασκήσεων ετοιμότητας. Επίσης, η οδηγία δίνει έμφαση στη δημόσια διαβούλευση και συμμετοχή του κοινού στη λήψη αποφάσεων, σε περίπτωση νέων μονάδων και σημαντικών μετατροπών.

Ας μη γελιόμαστε, δεν τηρούνται τα παραπάνω καθώς ούτε οι κάτοικοι ρωτήθηκαν ποτέ για κάτι, ούτε σχέδια έκτακτης ανάγκης υπάρχουν, ούτε ενημέρωση γίνεται και ας μη κάνουμε λόγο καν για τις ασκήσεις ετοιμότητας οι οποίες δε έχουν πραγματοποιηθεί ποτέ.

Αξίζει να σημειωθεί ότι η οδηγία προβλέπει ένα πλήρες σύστημα μέτρων και αποτελεσματικών διοικητικών κυρώσεων. Στην σοβαρότερη περίπτωση κατά την οποία τα μέτρα που έλαβε η βιομηχανία είναι «σαφώς ανεπαρκή», τότε απαγορεύεται η λειτουργία ή η έναρξη λειτουργίας της μονάδας. Είναι η μόνη ίσως οδηγία, η οποία επιβάλλει μέτρα με τέτοια σαφήνεια, χωρίς διακριτική ευχέρεια, όρους ή προθεσμίες.

Σε σχέση με τους θεσμικούς φορείς.

Τώρα, όσον αφορά τους θεσμικούς φορείς και τις υποθετικές λύσεις που αυτοί θα μπορούσαν να δώσουν, δεν έχουμε καμία αυταπάτη. Για εμάς πιστεύουμε πως είναι μέρος του προβλήματος και σε καμία περίπτωση της λύσης. Άλλωστε η ίδια η ιστορία των “θεσμικών σωτήρων” επιβεβαιώνει πανηγυρικά τον παραπάνω συλλογισμό. Το κοινό μυστικό των χορηγιών από την ίδια την εταιρία, και σε συνδιαλλαγή με τους δήμους, έχει στόχο την κοινωνική νομιμοποίηση της στην περιοχή. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η θητεία του τέως δημάρχου που αιτήθηκε χορηγία από τα ΕΛΠΕ για διοργάνωση φεστιβάλ παιδείας, την ίδια στιγμή που είχε καταθέσει μήνυση κατά παντός υπεύθυνου για την “δυσοσμία”.

Στην ίδια γραμμή κινείται και ο νυν δήμαρχος που φωτογραφήθηκε μαζί με τον υφυπουργό Ενέργειας , τον υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας, και τον υφυπουργό Μακεδονίας – Θράκης στα εγκαίνια του περιπτέρου της Elpedison στη ΔΕΘ. Το παραπάνω σε συνδυασμό με την μεγάλη παρουσία στελεχών της Elpedison στην ορκωμοσία του νέου δημάρχου, δεν αφήνει κανένα περιθώριο αμφισβήτησης για το ποια μεριά θα στηρίξει με όλη της την δύναμη και η νέα ηγεσία του Δήμου Κορδελιού-Εύοσμου, ανάμεσα στους πολίτες και τα συμφέροντα της Elpedison επιλέγοντας φυσικά το δεύτερο.

Άξιο αναφοράς είναι και το γεγονός ότι ο νέος δήμαρχος έχει την ιδιότητα ιατρού παθολόγου, όπου και βάσει αυτής της ιδιότητας θα έπρεπε να γνωρίζει τα προβλήματα υγείας που προκαλεί η ρύπανση των ΕΛΠΕ. Φαίνεται όμως να έχει διαλέξει πλευρά. Τέλος δεν θα μπορούσαμε να μην αναφέρουμε και τον διορισμό ως υφυπουργού Περιβάλλοντος του Δημητρίου Οικονόμου, πρώην συμβούλου της Lamda Development του ομίλου Λάτση με ότι αυτό συνεπάγεται και για τις σχέσεις κράτους – κεφαλαίου.

Με βάση όλα τα παραπάνω συμπεραίνουμε πως θεσμικές λύσεις προς όφελος των κατοίκων δεν θα δοθούν, καθώς όπως φαίνεται ούτε ο δήμος ούτε κανένας ειδικός της πολιτικής δεν γνωρίζει καλύτερα από εμάς τους ίδιους. Κανένας θεσμικός φορέας, καμία εταιρία δεν ενδιαφέρεται για τους κατοίκους παρά μόνο για τα κέρδη τους, είτε οικονομικά, είτε πολιτικά, είτε ψηφοθηρικά.

Μας φαίνονται μεγάλοι γιατί είμαστε σκυφτοί.

Όλα τα παραπάνω αποδεικνύουν γιατί κάθε θεσμική προσπάθεια επίλυσης του προβλήματος θα καταλήγει σε αδιέξοδο για τους κατοίκους και τα συμφέροντα τους. Η μέχρι τώρα πορεία που έχουν επιδείξει οι θεσμικοί φορείς (δήμος, ΠΚΜ, κράτος) και η στάση που κρατάνε είναι πάντα υπέρ των ΕΛΠΕ.

Εμείς από την άλλη αναγνωρίζουμε ότι μόνος δρόμος είναι ο αγώνας μακριά από την λογική της ανάθεσης και τις ψευδαισθήσεις που αυτή δημιουργεί. Η παρέμβαση της Πρωτοβουλίας στο περσινό δημοτικό συμβούλιο για τις χορηγίες, όπου μέσω αυτής της παρέμβασης αναγκάστηκαν για πρώτη φορά να τις αρνηθούν, μας δείχνει τις δυνατότητες που δημιουργούνται όταν βασιζόμαστε στις δικές μας δυνάμεις.

Μόνη λύση είναι η οργάνωση και η ανάπτυξη δυναμικής των ίδιων των κατοίκων, με ενεργό συμμετοχή στις αποφάσεις και αδιαμεσολάβητα, μακριά από κόμματα, δήμο και φορείς. Και σε αυτό το πλαίσιο θα κινηθούμε και φέτος.

 

Για όλους αυτούς τους λόγους καλούμε σε συνέλευση στο Πάρκο Σμύρνης την Κυριακή 27 Οκτώβρη στις 11.00 το πρωί.

ΟΙ ΖΩΕΣ ΤΩΝ ΚΑΤΟΙΚΩΝ ΠΑΝΩ ΑΠΟ ΤΑ ΣΥΜΦΕΡΟΝΤΑ ΕΤΑΙΡΙΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ

Πρωτοβουλία Ενάντια στα ΕΛΠΕ

Στηρίξτε το omniatv:

Σχόλια

0 0 votes
Βαθμολογία άρθρου
Subscribe
Notify of
guest
0 Σχόλια
Inline Feedbacks
View all comments
Μετάβαση στο περιεχόμενο