Ήδη από τις 30 Ιανουαρίου o Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας είχε κηρύξει τον νέο κορονοϊό παγκόσμια απειλή. Οι επιδημιολόγοι επιβεβαιώθηκαν, με την πραγματικότητα να ξεπερνάει τις προβλέψεις, τόσο για τη θνητότητα, όσο και για την έκταση του πληθυσμού που μπορεί να πλήξει ο συγκεκριμένος ιός.
Ο επικεφαλής λοιμωξιολόγος του Υπουργείου Υγείας επεσήμανε σε μια από τις πρόσφατες δηλώσεις του ότι οι εκτιμήσεις των ξένων επιστημόνων ξεκαθαρίζουν πως, απουσία μέτρων, ο ιός θα διασπαρεί με μεγάλη ταχύτητα. Υπογράμμισε και τόνισε πως ο Εθνικός Οργανισμός Δημόσιας Υγείας σε συνεργασία με το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης Νοσημάτων που παρακολουθεί και εκτιμά την επιδημία τόσο στην Ελλάδα, όσο και σε άλλες χώρες της Ευρώπης, εξέδωσε την αναθεωρημένη εκτίμηση κινδύνου για την Ευρώπη και το Ηνωμένο Βασίλειο, η οποία μοιάζει τρομακτική. Κι αυτό διότι αναφέρεται πως σε 14 ημέρες, ο αριθμός των νέων περιπτώσεων της νόσου ανέβηκε από 3,3 ανά 100.000 πληθυσμού, σε 36,1 ανά 100.000 πληθυσμού, δηλαδή δέκα φορές παραπάνω, ενώ έχει αυξηθεί η μετάδοση στην κοινότητα στις περισσότερες Ευρωπαϊκές χώρες. Οι περισσότεροι επιστήμονες εκτιμούν συνεχιζόμενη μετάδοση, παρόμοια με της επαρχίας Χουμπέι, σε όλες τις Ευρωπαϊκές χώρες, εντός των επόμενων λίγων ημερών ή των επόμενων εβδομάδων. Αυτό σημαίνει ένα πράγμα: Δεν υπάρχει χρόνος για χάσιμο.
Οι προβλέψεις, αλλά και τα παραδείγματα της Ιταλίας και της Ισπανίας, χώρες που δεν πήραν έγκαιρα μέτρα, κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου και για την Ελλάδα. Έως αυτή τη στιγμή, οι νεκροί στη χώρα κοντεύουν τους 40, ενώ τα επιβεβαιωμένα κρούσματα είναι περίπου 1200, με τους αρμόδιους φορείς να παραδέχονται πως οι άνθρωποι που έχουν νοσήσει είναι πολύ περισσότεροι, χωρίς ωστόσο να μπορεί να προσδιοριστεί ο ακριβής αριθμός των κρουσμάτων ώστε να υπάρξει και αποτελεσματικός περιορισμός της διασποράς. Κι αυτό γιατί τα τεστ γίνονται με το σταγονόμετρο, ενώ το μόνο μέτρο πρόληψης που έχει εφαρμοστεί στον γενικό πληθυσμό είναι αυτό της καραντίνας, καθώς και κάποιες οδηγίες, όπως η χρήση αντισηπτικών και γαντιών, το συχνό πλύσιμο των χεριών και των ρούχων, η απολύμανση των επιφανειών και του χώρου που ζούμε. Και ενώ ο κρατικός μηχανισμός θεωρεί απαραίτητο μέτρο την απαγόρευση κυκλοφορίας χρεώνοντας τη διασπορά μόνο στην ατομική ευθύνη, την ίδια στιγμή εγκαταλείπει χιλιάδες ανθρώπους, όπως πρόσφυγες στοιβαγμένους σε στρατόπεδα συγκέντρωσης, και κρατούμενους σε φυλακές, αβοήθητους.
Κραυγές απόγνωσης από τις φυλακές
Υπάρχει μια κραυγή απόγνωσης μέσα από τα καταστήματα κράτησης. Οι άνθρωποι που βρίσκονται σ’ αυτά ακούνε συνεχώς για τον θανατηφόρο ιό που έχει μουδιάσει την ανθρωπότητα, είναι κλεισμένοι σε ένα κελί ή ένα θάλαμο, περιμένοντας τον ιό που είναι βέβαιο πως θα εισβάλει κάποια στιγμή και στη δική τους μικροκοινωνία. Άνθρωποι που βιώνουν ένα μόνιμο άγχος επειδή γνωρίζουν πως δεν έχουν πρόσβαση σε κανένα μέτρο πρόληψης, άνθρωποι που ο ίδιος κρατικός μηχανισμός έχει μετατρέψει σε θανατοποινίτες στερώντας την πρόσβαση τους στα μέτρα που έχει προβλέψει και σε μια αξιοπρεπή υγειονομική περίθαλψη.
Φυλακές Λάρισας
Κρατούμενος στις φυλακές της Λάρισας, μεταφέροντας την κατάσταση που επικρατεί στις συγκεκριμένες φυλακές, εξηγεί πως:
Δεν έχουν πάρει κάποιο μέτρο. Παρά τις εξαγγελίες δεν έγινε ποτέ απολύμανση και η φυλακή είναι στην κατάσταση που ήταν. Ο αρχικαθαριστής της πτέρυγας που βρίσκομαι ζήτησε επανειλημμένα να του δοθούν χλωρίνες για να απολυμάνει ό,τι μπορεί στον χώρο, κάτι που έγινε μετά από πολλή πίεση. Φυσικά δεν έφεραν κανένα συνεργείο απολύμανσης, παρά τον συνωστισμό που ήδη υπάρχει. Οι μόνες καθαριότητες είναι αυτές που κάνουμε μόνοι μας. Δεν έχουν μοιράσει μάσκες και γάντια, ούτε σε εμάς, αλλά ούτε και στους σωφρονιστικούς υπαλλήλους που αναγκάστηκαν να αγοράσουν μόνοι τους κάποιες. Με λίγα λόγια άφησαν τον κάθε υπάλληλο να έχει επιλογή για το αν θα είναι προσεκτικός ή όχι, ενώ μια από τις περιπτώσεις να μεταφερθεί ο ιός στις φυλακές, θα είναι μέσω κάποιου δεσμοφύλακα. Έχουν απαγορεύσει τα ανοιχτά επισκεπτήρια, τις συναντήσεις με δικηγόρους, αλλά παράλληλα συνεχίζουν να κάνουν μεταγωγές κρατουμένων. Στις φυλακές Λάρισας, έγιναν 21 μεταγωγές μόλις την προηγούμενη εβδομάδα.
Η φυλακή είναι φυσικά ένα ζήτημα ταξικό, όπως και ο έξω κόσμος. Μπορεί όλοι να βρίσκονται στο ίδιο μέρος, αλλά αν κάποιος έχει χρήματα μπορεί να προμηθευτεί καθαριστικά ή αντισηπτικά [αν υπάρχει επάρκεια στην αγορά]. Οι υπόλοιποι, εκείνοι που δεν έχουν χρήματα, δεν θα μπορέσουν να τηρήσουν ούτε το πιο απλό μέτρο απ’ αυτό που προτείνει η Κυβέρνηση και οι επιστήμονες, δηλαδή την σχολαστική καθαριότητα, αφού από την Κοινωνική Υπηρεσία δεν έχει δοθεί η παραμικρή βοήθεια.
Όπως τονίζει ο κρατούμενος των φυλακών Λάρισας
Πιέσαμε πάρα πολύ για να δώσουν έστω και χλωρίνες, να καθαρίσουμε μόνοι μας ό,τι μπορούμε, και υποκριτικά μοίρασαν από ένα σαπούνι σε όλους τους κρατούμενους. Αυτό έκαναν, μας μοίρασαν από ένα απλό σαπούνι. Εδώ μέσα υπάρχουν άνθρωποι που ανήκουν στις ευπαθείς ομάδες, τοξικομανείς με χαμηλό ανοσοποιητικό σύστημα, κρατούμενοι με προβλήματα στην καρδιά τους και άλλοι με χρόνια νοσήματα, ηλικιωμένοι. Δεν έχει υπάρξει καμιά πρόβλεψη ούτε για όλους όσοι ανήκουν σε αυτές τις ευπαθείς ομάδες. Μας ενημέρωσαν μόνο ότι έχουν φτιάξει έναν ειδικό χώρο καραντίνας ο οποίος αποτελείται από 20 κρεβάτια, κι εκεί θα μεταφέρουν όποιον έχει ύποπτα συμπτώματα, με τον κίνδυνο κάποιος που νοσεί από απλή γρίπη να βρεθεί δίπλα σε κάποιον που είναι θετικός στον Covid 19. Στις φυλακές Λάρισας βρισκόμαστε 736 κρατούμενοι και η φυλακή αποτελείται κυρίως από πολύ μικρούς θαλάμους που έχουν από 8 έως 10 άτομα. Σε καμιά περίπτωση δεν μπορούμε να τηρήσουμε το μέτρο της απόστασης. Γιατρός δεν μας επισκέπτεται, δεν μας έχουν γίνει εξετάσεις ή θερμομετρήσεις και φυσικά δεν είχαμε καμιά επίσημη ενημέρωση από τη Διοίκηση της φυλακής, ούτε για τον ιό, ούτε για το τι να κάνουμε. Υπάρχει μια έντονη ανησυχία που έχει καταβάλει τους πάντες, ειδικά τις ευπαθείς ομάδες που γνωρίζουν με όσα ακούνε από τις ειδήσεις, πως αν ο ιός μπει στις φυλακές θα είναι θα είναι θέμα χρόνου να κολλήσουμε όλοι. Αυτό ξέρουμε μόνο, ότι θα κολλήσουμε όλοι. Το μόνο που δεν ξέρουμε είναι ποιοι θα καταφέρουν να επιζήσουν και ποιοι θα πεθάνουν. Νιώθουμε σαν μελλοθάνατοι.
Φυλακές Κορυδαλλού
Σύμφωνα με μαρτυρία κρατούμενου των φυλακών Κορυδαλλού, ενώ έχουν ανασταλεί βασικά δικαιώματα των κρατουμένων, στο πλαίσιο της αντιμετώπισης μετάδοσης του Covid-19, όπως οι προβλεπόμενες ολιγοήμερες άδειες εξόδου και τα επισκεπτήρια, την ίδια στιγμή δεν έχουν διανεμηθεί γάντια και μάσκες ενώ η τροφοδοσία των πτερύγων με τα υπόλοιπα ήδη πρώτης ανάγκης (τηλεκάρτες, τσιγάρα, τρόφιμα) γίνονται χωρίς κάποιου είδους προστασία. Την ίδια στιγμή επίσης που υπάρχει περιορισμός στις μετακινήσεις των κρατουμένων εντός των διαφόρων χώρων της φυλακής οι πειθαρχικές μεταγωγές εκτελούνται κανονικά.
Φυλακές Χανίων
Κρατούμενος από τις φυλακές Χανίων, περιγράφει την ίδια κατάσταση σε μια φυλακή που -κατά τη διάρκεια της επικοινωνίας μας- δεν είχε νερό για 3 ημέρες.
Εδώ στα Χανιά δεν λειτουργεί τίποτα. Οι φυλακές δεν έχουν ούτε νερό εδώ και 3 ημέρες εξαιτίας μιας βλάβης που μας είπαν ότι υπάρχει. Πώς μπορούμε να πάρουμε οποιοδήποτε μέτρο όταν δεν μπορούμε να πλύνουμε ούτε τα χέρια μας; Υπάλληλοι και γιατροί μπαινοβγαίνουν χωρίς μάσκες και γάντια, χωρίς κανένα μέτρο προφύλαξης για εμάς. Δεν έχουμε καμιά πρόσβαση σε αντισηπτικά ή οινόπνευμα, ούτε σε καθαριστικά ή φάρμακα. Στις φυλακές δεν υπάρχει ούτε depon, πόσο μάλλον γάντια και άλλα πράγματα που μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε. Μέχρι σήμερα δεν έχει γίνει καμιά απολύμανση και δεν μας έχει ενημερώσει κανείς για τα μέτρα που μπορούμε να πάρουμε σε τέτοιες συνθήκες ή για τα μέτρα που σκέφτονται να πάρουν. Το μόνο που έκαναν είναι να κάνουν όλα τα επισκεπτήρια κλειστά και το μόνο που μας προσφέρουν είναι φαγητό που φοβόμαστε να το φάμε γιατί δεν ξέρουμε κάτω από ποιες συνθήκες μαγειρεύτηκε και τι μπορεί να κουβαλάνε τα πιάτα. Προς το παρόν είμαστε όλοι καλά, αλλά παρατηρούμε συνεχώς μήπως κάποιος βήξει ή μήπως έχει κάποιος ένα σύμπτωμα απ’ αυτά που ακούμε πως έχει ο covid 19. Μόνοι μας. Δεν έχει υπάρξει ούτε η ελάχιστη ενημέρωση ούτε καν για το τι συμπτώματα θα πρέπει να προσέξουμε.
Από τις 27 Μαρτίου οι κρατούμενοι των φυλακών Χανίων (εκτός από την πτέρυγα Ε1) ξεκίνησαν κινητοποίηση αρνούμενοι την μεσημεριανή κατάκλιση και καταμέτρηση. Εκείνο που διεκδικούν είναι το προφανές: Αποφυλάκιση ευπαθών ομάδων με ελαφριές ποινές ή ποινές που βρίσκονται κοντά στο όριο αναστολής καθώς και μέτρα προστασίας των υπόλοιπου πληθυσμού της φυλακής.
Σύμφωνα με καταγγελία τους στο Δίκτυο Αλληλεγγύης Κρατουμένων, η σωφρονιστική υπηρεσία απάντησε με απαγόρευση προαυλισμού, μέτρο που κάνει την κατάσταση ακόμα πιο εκρηκτική λόγω του συνεχούς και έντονου συνωστισμού που προκαλείται.
Φυλακές Αγίου Στεφάνου Πάτρας
Την Παρασκευή 27 Μαρτίου οι κρατούμενοι της Γ’ πτέρυγας των φυλακών Αγίου Στεφάνου Πάτρας πραγματοποίησαν αποχή συσσιτίου, ενώ αρχικά αρνήθηκαν την μεσημεριανή κατάκλιση και καταμέτρηση, συμμετέχοντας και αυτοί στις κινητοποιήσεις. Όπως καταγγέλλουν, στο Δίκτυο Αλληλεγγύης Κρατουμένων, ως απάντηση στα αιτήματα τους εισέβαλαν στη φυλακή ειδικές δυνάμεις της αστυνομίας και με το πρόσημα της έρευνας στην ακτίνα, κατέστρεψαν κελιά κρατουμένων.
Τι λέει το Δίκτυο Αλληλεγγύης Κρατουμένων
Το Δίκτυο Αλληλεγγύης Κρατουμένων, από την αρχή της εξάπλωσης του ιού, χτυπάει το καμπανάκι στην Κυβέρνηση τονίζοντας πως οι φυλακές αποτελούν μια υγειονομική βόμβα, ανεξάρτητα απ’ την ύπαρξη του covid-19. Όπως τόνισαν στο omniatv, αυτό που συμβαίνει στις φυλακές Χανίων για παράδειγμα με την έλλειψη νερού, είναι συχνό φαινόμενο σε πολλές φυλακές εξαιτίας του αρχικού σχεδιασμού των φυλακών:
Οι φυλακές Μαλανδρίνου και Γρεβενών είναι δυο καταστήματα κράτησης που παρουσιάζουν μόνιμο πρόβλημα με το νερό. Στο Μαλανδρίνο όταν έφτιαξαν τη φυλακή, στον σχεδιασμό δεν είχαν υπολογίσει την πρόσβαση στο νερό. Και το νερό που καταναλώνουν οι κρατούμενοι, και τα λύματα, τα παίρνει βυτιοφόρο. Υπάρχουν περιπτώσεις, ειδικά τα καλοκαίρια, που υπάρχει έλλειψη για μέρες. Και στα Γρεβενά, όταν βρέχει, το νερό που φτάνει στους κρατούμενους είναι μια λάσπη, γιατί παίρνουν από μια πηγή κοντά στις φυλακές, που προφανώς δεν είναι πόσιμο. Όποιος δεν έχει χρήματα δεν μπορεί να αγοράσει ούτε εμφιαλωμένο νερό να πιει». Πώς περιμένουμε να υπάρχουν μέτρα προφύλαξης όταν υπάρχουν κρατούμενοι που δεν μπορούν να πλύνουν ούτε τα χέρια τους;
Στον Κορυδαλλό το μόνο που κάνουν εδώ και χρόνια οι δεσμοφύλακες είναι να φοράνε γάντια μιας χρήσης όταν κλειδώνουν τα κελιά, για τη δική τους προστασία. Σε περίπτωση όμως που κάποιος υπάλληλος φέρει τον ιό, είναι βέβαιο ότι βέβαιο ότι μπορεί να τον μεταφέρει στον πληθυσμό της φυλακής. Και φυσικά ο ιός μπορεί να μεταφερθεί και από έναν νέο προφυλακισμένο, γιατί οι προφυλακίσεις δεν έχουν σταματήσει, όπως και οι μεταγωγές. Παρά το ότι έκλεισαν έστω και αργά τα δικαστήρια, συνεχίζουν να μεταφέρουν κρατούμενους από τη μια φυλακή στην άλλη και να προφυλακίζουν νέους κρατούμενους. Ακόμη και τα μεταγωγικά οχήματα είναι μια υγειονομική βόμβα, γεμάτα εμετούς, αίματα, και φυσικά δεν καθαρίζονται ποτέ. Προφανώς και δεν έχει υπάρξει καμιά κίνηση ενημέρωσης, γιατί θα ήταν κοροϊδία προς τους κρατούμενους. Θα τους πουν να κρατάνε αποστάσεις, να φοράνε γάντια, μάσκες, και να χρησιμοποιούν αντισηπτικά, ενώ από μόνοι τους, τους στερούν όλα όσα χρειάζονται για να προφυλαχθούν από τον ιό. Όλα τα μέτρα που μπορεί να πάρει κάποιος δεν μπορούν να τηρηθούν δεδομένων των συνθηκών που υπάρχουν
εξηγεί το Δίκτυο Αλληλεγγύης Κρατουμένων.
Τι προβλέπει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας στις 23 Μαρτίου εξέδωσε μια έκθεση τονίζοντας πως οι κυβερνήσεις όλων των χωρών θα πρέπει να λάβουν πολύ συγκεκριμένα μέτρα για τα καταστήματα κράτησης.
Όπως εξηγεί η έκθεση
οι άνθρωποι στις φυλακές και σε άλλους χώρους κράτησης δεν είναι μόνο πιθανό να είναι πιο ευάλωτοι στο να νοσήσουν από τον COVID-19, είναι επίσης ιδιαίτερα ευάλωτοι στις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Για το λόγο αυτό, ο ΠΟΥ επισημαίνει τις σημαντικές αρχές που πρέπει να τηρηθούν στην πρόληψη του COVID-19 σε φυλακές και άλλα σημεία κράτησης, αρχές που στηρίζονται σταθερά στο δίκαιο των ανθρωπίνων δικαιωμάτων καθώς και στα διεθνή πρότυπα που αφορούν την πρόληψη του εγκλήματος και την ποινική δικαιοσύνη[…]Η παροχή υγειονομικής περίθαλψης στους ανθρώπους στις φυλακές αποτελεί ευθύνη του κράτους. Οι άνθρωποι σε άλλους χώρους κράτησης πρέπει να έχουν την ίδια πρόσβαση σε υγειονομική περίθαλψη που είναι διαθέσιμη και στην εξωτερική κοινότητα, χωρίς διακρίσεις εξαιτίας της ιδιότητας του κρατουμένου που φέρουν. Θα πρέπει επίσης να θεσπιστούν κατάλληλα μέτρα για την εξασφάλιση μιας προσέγγισης με γνώμονα το φύλο κατά την αντιμετώπιση του COVID-19 σε φυλακές και άλλους χώρους κράτησης, καθώς και ιδιαίτερη μέριμνα για τα εξαρτώμενα μέλη, όπως τα ανήλικα παιδιά που βρίσκονται έγκλειστα με τις μητέρες τους. Θα πρέπει να διασφαλιστεί ότι τα ανθρώπινα δικαιώματα των ατόμων που βρίσκονται υπό κράτηση δεν κινδυνεύουν, καθώς και το να έχουν πρόσβαση σε πληροφορίες και υγειονομική περίθαλψη.
Κάποια από τα μέτρα που προτείνει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας είναι τα εξής:
Πρέπει να ληφθούν περισσότερα μέτρα που δεν θα επικεντρώνονται στη στέρηση της ελευθερίας σε όλα τα στάδια της ποινικής διαδικασίας, συμπεριλαμβανομένης της προανακριτικής διαδικασίας, της δίκης, της καταδίκης, και του διαστήματος μετά την καταδίκη κάποιου.
Πρέπει να δοθεί προτεραιότητα σε μέτρα μη στερητικά της ελευθερίας για τους φερόμενους παραβάτες, τους παραβάτες και τους κρατούμενους με χαμηλό προφίλ κινδύνου αλλά σε ευάλωτες πληθυσμιακές ομάδες, όπως οι έγκυες και τα παιδιά που ζουν έγκλειστα με τις μητέρες τους.
Ομοίως θα πρέπει να εξεταστούν διαδικασίες που θα αφορούν την κατανομή των κρατουμένων και θα επιτρέψουν στους κρατούμενους που βρίσκονται σε ευπαθείς ομάδες να διαχωριστούν από άλλους με τον πιο αποτελεσματικό τρόπο, καθώς και η δυνατότητα να απομονωθούν κρατούμενοι εξαιρετικά υψηλού κινδύνου σε ξεχωριστό κατάλυμα.
Κατά την είσοδο στις φυλακές και σε άλλους χώρους κράτησης, όλα τα άτομα που εισέρχονται θα πρέπει να εξετάζονται για πυρετό και συμπτώματα λοιμώξεων του κατώτερου αναπνευστικού συστήματος, ενώ θα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή σε άτομα με μεταδοτικά νοσήματα. Εάν έχουν συμπτώματα συμβατά με αυτά του COVID-19 ή εάν έχουν προηγούμενη διάγνωση για τον COVID-19 και εξακολουθούν να είναι συμπτωματικοί, θα πρέπει να τεθούν σε ιατρική απομόνωση μέχρι να υπάρξει περαιτέρω ιατρική αξιολόγηση.
Οι ψυχολογικές και συμπεριφοριστικές αντιδράσεις των ατόμων που βρίσκονται υπο κράτηση είναι πιθανό να διαφέρουν από εκείνες των ατόμων μιας κοινότητας που μπορούν αυτοβούλως να απομονωθούν απ’ αυτή [για να προφυλαχθούν], γι’ αυτό και υπάρχει ανάγκη για συναισθηματική και ψυχολογική υποστήριξη, για παροχή πληροφοριών σχετικά με τον ιό.
Κάθε απόφαση να τοποθετηθούν οι άνθρωποι σε φυλακές και άλλους χώρους κράτησης σε συνθήκες ιατρικής απομόνωσης θα πρέπει να βασίζεται στην αναγκαιότητα μιας κλινικής απόφασης και να υπόκειται σε έγκριση από το νόμο και από τις αρμόδιες διοικητικές αρχές.
Τα άτομα που ενδεχομένως θα χρειαστεί να απομονωθούν ιατρικά για λόγους προστασίας της δημόσιας υγείας, στο πλαίσιο των φυλακών, θα πρέπει να ενημερώνονται για το λόγο που μπαίνουν σε καθεστώς απομόνωσης και να έχουν τη δυνατότητα να κοινοποιήσουν την πληροφορία αυτή και σε άλλους.
Θα πρέπει να ληφθούν τα κατάλληλα μέτρα για την προστασία των ατόμων που μπορεί να απομονωθούν από οποιαδήποτε μορφή κακομεταχείρισης, και θα πρέπει να τους δίνεται η ευκαιρία να έρθουν σε επαφή με τους δικούς τους ανθρώπων, ανάλογα με τις δεδομένες συνθήκες [για παράδειγμα με οπτικοακουστικό υλικό ή άλλα μέσα επικοινωνίας].
Η επιδημία του COVID-19 δεν πρέπει να χρησιμοποιείται ως δικαιολογία για την υπονόμευση όλων των θεμελιωδών δικαιωμάτων που περιλαμβάνονται στους πρότυπους κανόνες των Ηνωμένων Εθνών για τη μεταχείριση των κρατουμένων, συμπεριλαμβανομένων, μεταξύ άλλων, ότι η στέρηση της ελευθερίας δεν πρέπει να περιλαμβάνει βασανιστήρια, σκληρή, απάνθρωπη ή εξευτελιστική μεταχείριση, τιμωρία, παρατεταμένη απομόνωση [διάστημα μεγαλύτερο των 15 ημερών], καθώς και ότι οι αποφάσεις θα πρέπει να λαμβάνονται μόνο από επαγγελματίας στον τομέα της υγείας και δεν θα πρέπει να αγνοούνται ή να παραβιάζονται από το μη ιατρικό προσωπικό των φυλακών.
Μπορείτε να διαβάσετε όλη την έκθεση εδώ
Σύμφωνα με το Δίκτυο Αλληλεγγύης Κρατουμένων, τίποτα από τα παραπάνω δεν εφαρμόζεται στις ελληνικές φυλακές. Η αποφυλάκιση 1.500 κρατουμένων που ανακοινώθηκε πως έχει δρομολογηθεί, δεν θα λύσει το πρόβλημα για άλλους 10.000 ανθρώπους που θα συνεχίσουν να μην έχουν πρόσβαση σε κανένα μέτρο πρόληψης απ’ αυτά που έχουν τονιστεί ως αναγκαία.
Τι περιμένουμε να γίνει όταν ακόμη και το φαγητό δίνεται δίπλα στα σκουπίδια, όταν παντού υπάρχουν κατσαρίδες και κοριοί; Αν το υγειονομικό έκανε έναν έλεγχο εκεί μέσα, θα έπρεπε να τις κλείσει. Τα μέτρα που έχουν πάρει δεν μπορούν να παρέχουν καμιά προστασία. Έχουν διακόψει μέχρι στιγμής τα ανοιχτά επισκεπτήρια, κάτι που έγινε και στην Ιταλία και υπήρξε η αιτία των πρόσφατων εξεγέρσεων στις Ιταλικές φυλακές. Έχουν σταματήσει λοιπόν αυτά που υπήρχαν και έχουν μειώσει και τα κλειστά επισκεπτήρια στα μισά. Εδώ αυτό πέρασε απαρατήρητο γιατί έτσι κι αλλιώς τα ανοιχτά επισκεπτήρια ήταν για ελάχιστους. Στα κλειστά επίσης έχουν απαγορεύσει να δίνουν ρούχα οι συγγενείς, είτε καινούρια, είτε αυτά που μπορεί να είχαν πάρει για να πλύνουν, όπως απαγόρευσαν και το να δίνονται τρόφιμα σε όσες φυλακές το επέτρεπαν. Παράλληλα έχουν απαγορεύσει τα επισκεπτήρια των δικηγόρων. Και ενώ απαγόρευσαν αυτά, δεν κάνουν τίποτα για τις αδιανόητες συνθήκες κράτησης των ανθρώπων, συνθήκες που αποτελούν πρόβλημα ανεξάρτητα από τον νέο ιό, πόσο μάλλον σε μια πανδημία με τέτοια ποσοστά θνησιμότητας. Με δεδομένο ότι σε ένα κελί, για παράδειγμα του Κορυδαλλού, υπάρχουν τέσσερα άτομα σε ένα χώρο 2,5 x 3,5, και στους θαλάμους μπορεί να υπάρχουν από 10 έως 20 άτομα, με δεδομένο ότι είναι κυριολεκτικά ο ένας πάνω στον άλλο και με τον τρόπο που είναι χωρισμένη και διαμορφωμένη η φυλακή, οι πτέρυγες, τα κελιά, αν κολλήσει κάποιος θα κολλήσουν όλοι. Το βλέπουμε με την εποχική γρίπη που εξαπλώνεται σε χρόνο ρεκόρ στους κρατούμενους.
Οι ανησυχίες της Επιτροπής για την πρόληψη των Βασανιστηρίων του Συμβουλίου της Ευρώπης
Τις ίδιες ανησυχίες εξέφρασε και η Επιτροπή για την πρόληψη των Βασανιστηρίων του Συμβουλίου της Ευρώπης (Committee for the Prevention of Torture – CPT), με την επείγουσα οδηγία που εξέδωσε. Σύμφωνα με την οδηγία που οφείλουν να εφαρμόσουν οι Κυβερνήσεις για την αποφυγή της εξάπλωσης του κορονοϊού στα κέντρα κράτησης προσφύγων, ψυχικά ασθενών, και στις φυλακές, το βασικότερο μέτρο και εδώ αλλά και σε όλο τον πληθυσμό είναι οι προσπάθειες αποσυμφόρησης, η προσφυγή σε λύσεις εναλλακτικές της κράτησης κρατουμένων όπου είναι δυνατόν, ενώ υπογραμμίζουν πως «Το CPT οφείλει να υπενθυμίζει σε όλους ότι τα μέτρα προστασίας δεν πρέπει ποτέ να οδηγούν σε απάνθρωπη ή εξευτελιστική μεταχείριση προσώπων που στερούνται της ελευθερίας τους».
Όπως εξηγεί το Δίκτυο Αλληλεγγύης Κρατουμένων
Αυτό που έχουν ανακοινώσει για τον Κορυδαλλό, τη μεγαλύτερη φυλακή της χώρας και την πιο επικίνδυνη από υγειονομικής άποψης, είναι ότι έχουν προνοήσει για ένα χώρο που μπορεί να φιλοξενήσει 60 άτομα. Πρόκειται για ένα τμήμα μιας πτέρυγας των γυναικείων φυλακών Κορυδαλλού, που κάποια στιγμή είχε χρησιμοποιηθεί για να φιλοξενηθούν οροθετικοί κρατούμενοι όταν έγινε η αποσυμφόρηση του Αγίου Παύλου, του νοσοκομείου των φυλακών. Μέχρι πρότινος, και αφού οι οροθετικοί κρατούμενοι είχαν μεταφερθεί από εκεί, προόριζαν αυτό το τμήμα να γίνει φυλακές τύπου Γ’. Υποδομές αν νοσήσει κάποιος δεν υπάρχουν ούτε στο νοσοκομείο των φυλακών, πόσο μάλλον σε εγκαταστάσεις που προορίζονταν να γίνουν φυλακές τύπου Γ’. Θέλουμε να πιστεύουμε πως αν κάποιος χρειαστεί να διασωληνωθεί θα μεταφερθεί έξω, υπάρχει όμως και η περίπτωση να μην προλάβουν να το κάνουν αυτό, όπως έγινε και με τη 40χρονη που της είπαν να παραμείνει στο σπίτι της και κατέληξε πριν φτάσει το ασθενοφόρο. Και αυτό το προβάλλουν σαν προετοιμασία, ενώ ήταν απλώς η εύκολη λύση όταν σκέφτηκαν που να τους πετάξουν αν αρρωστήσουν.
Στην ζοφερή πραγματικότητα των ελληνικών φυλακών φαίνεται τελικά πως υπάρχει η ποινή του θανάτου. Ακόμα χειρότερα, η επιβολή της δεν εξαρτάται καν από την φύση του αδικήματος ούτε ορίζεται από κάποιο δικαστήριο. Επιβάλλεται από την πολιτική εξουσία γενικά και από το υπουργείο Δημόσιας Τάξης (Προ-Πο) ειδικά, μιας και ένας από τους πρώτους νόμους της σημερινής κυβέρνησης, σε μια κίνηση συγκεκριμένου συμβολισμού, ήταν να αφαιρεθεί η διαχείριση των φυλακών από τις αρμοδιότητες του υπουργείου Δικαιοσύνης και να μεταφερθεί στο υπουργείο Προστασίας του Πολίτη.
Ο δικαστής Ντρεντ χαμογελάει ικανοποιημένος από μια μικρή γωνία του δυστοπικού παρόντος.
