― Είχες κάνει αίτηση εσύ τότε για δάνειο από το Ταμείο Αλληλοβοήθειας;
― Υπάρχει τέτοιο ταμείο;
Κάπως έτσι διαπίστωσαν δεκάδες (πάνω από 100) υπάλληλοι του Υπουργείου Πολιτισμού ότι κατά τη διετία 2012-2014 είχαν εκδοθεί εικονικά δάνεια ύψους 280.000€ από το Ταμείο Αλληλοβοήθειας, στα ονόματά τους, χωρίς οι ίδιοι να έχουν την παραμικρή ιδέα. Τα δάνεια έβγαιναν με πλαστές αιτήσεις, οι οποίες εγκρίνονταν από το Διοικητικό Συμβούλιο του Ταμείου, εκταμιεύονταν σε μετρητά και μετά μετατρέπονταν – πάλι με απόφαση Δ.Σ. – σε βοηθήματα για να μην απαιτηθεί η εξόφλησή τους. Έτσι, κανείς δεν θα μάθαινε τίποτα.
Κατηγορούμενοι για αυτό το σύστημα είναι ο τότε πρόεδρος και ο τότε διευθυντής του Ταμείου Αλληλοβοήθειας Υπαλλήλων ΥΠΠΟ, ένας υπάλληλος του Ταμείου και όσοι διατελούσαν μέλη του ΔΣ του Ταμείου κατά το 2012-2014.
Ακολουθεί ένα ιστορικό της υπόθεσης.
Λίγα λόγια για το ΤΑΥΠ ΥΠΠΟ
Το Ταμείο Αλληλοβοήθειας Υπαλλήλων ΥΠΠΟ ιδρύθηκε το 2002, με την Υπουργική Απόφαση «Επανασύσταση και Λειτουργία του Ταμείου Αλληλοβοηθείας Υπαλλήλων του Υπουργείου Πολιτισμού» (ΦΕΚ 340/Β/20-3-2002) ως ταμείο αρωγής των υπαλλήλων του Υπουργείου Πολιτισμού. Αρχικός σκοπός του ήταν να δίνει δάνεια και βοηθήματα σε υπαλλήλους που τα είχαν ανάγκη για λόγους υγείας ή κοινωνικής αλληλεγγύης, αλλά και να υποβοηθά την πολιτιστική επιμόρφωση των υπαλλήλων. Εν συνεχεία άρχισε να διαχειρίζεται τον βρεφονηπιακό σταθμό των υπαλλήλων ΥΠΠΟ (βρίσκεται στην Πλάκα), και χρηματοδοτούνταν για να αποζημιώνει για τις κατασκηνώσεις των παιδιών υπαλλήλων και για διάφορες πολιτιστικές εκδηλώσεις, όπως έλεγαν οι σκοποί του. Μέσω του ΤΑΥΠ, δηλαδή, ο εργοδότης (ΥΠΠΟ) φρόντιζε να καλύπτει υποχρεώσεις του προς τους υπαλλήλους.
Η νομική του μορφή ήταν «ένωση προσώπων χωρίς νομική προσωπικότητα», ενώ η χρηματοδότησή του ήταν 100% από κρατικό χρήμα, με τακτική επιχορήγηση από τα έσοδα του Ταμείου Αρχαιολογικών Πόρων (νυν ΟΔΑΠ, το ΝΠΔΔ που εισπράττει χρήματα από εισιτήρια, αναψυκτήρια κλπ αρχαιολογικών χώρων και μουσείων) και από τον Ειδικό Λογαριασμό του ΥΠΠΟ (χρήματα του – δημόσιου τότε – ΟΠΑΠ). Ο Ειδικός Λογαριασμός καταργήθηκε μετά το επονομαζόμενο «σκάνδαλο Ζαχόπουλου» το 2008. Το ΔΣ του ΤΑΥΠ και ο Διευθυντής του διορίζονταν από τον εκάστοτε Υπουργό Πολιτισμού, με μέλη του και τον Πρόεδρο να υποδεικνύονται από την Ομοσπονδία των υπαλλήλων ΠΟΕ ΥΠΠΟ.
Από τη σύσταση του ΤΑΥΠ έως το τέλους του 2017 την θέση του Προέδρου κατείχε ο Γιάννης Τσακοπιάκος, εργατοτεχνίτης ΥΠΠΟ, που διατελεί για πολλά χρόνια και πρόεδρος της ΠΟΕ ΥΠΠΟ, και ανήκει στην παράταξη ΔΗΣΥΠ (μετονομασία της ΠΑΣΚΕ στο δημόσιο τομέα). Μέχρι το 2018, την θέση του Διευθυντή του ΤΑΥΠ ΥΠΠΟ κατείχε ο Γεώργιος Βλαντής, διοικητικός ΥΠΠΟ, επίσης μέλος της ΠΑΣΚΕ. Τα λοιπά μέλη ΔΣ άλλαζαν κάθε τριετία.
Ο έλεγχος και τα αποτελέσματά του
Το 2017 ολοκληρώθηκε το προσωρινό πόρισμα του διαχειριστικού ελέγχου από την Γενική Διεύθυνση Οικονομικών Ελέγχων του Υπουργείου Οικονομικών για την οικονομική διαχείριση των ετών 2005 έως 2016. Υπό το βάρος του ελέγχου, στα τέλη του 2017 την θέση του Προέδρου του ΤΑΥΠ ανέλαβε ο Θανάσης Στεργίου, μηχανικός ΥΠΠΟ, ενώ το 2018 τη θέση της Διευθύντριας ανέλαβε η Αναστασία Κουτσή, ΠΕ Διοικητικός ΥΠΠΟ.
Το οριστικό πόρισμα του διαχειριστικού ελέγχου εκδόθηκε τον Ιούνιο 2018, αποκαλύπτοντας πλήθος εκτός σκοπού δαπάνες, ενώ κοινοποιήθηκε στο ΥΠΠΟ και στην Εισαγγελία.
Κατά τα έτη 2018-2019 διαπιστώθηκε ότι υπάλληλοι του ΥΠΠΟ φέρονταν να έχουν πάρει δάνεια και βοηθήματα από το Ταμείο Αλληλοβοήθειας, ενώ οι ίδιοι ουδέποτε είχαν ζητήσει δάνειο ή είχαν λάβει χρήματα κι ενώ τα χρήματα είχαν εκταμιευτεί από το ΤΑΥΠ.
Ακολούθησε έρευνα από το Σώμα Ελεγκτών Δημόσιας Διοίκησης και εντέλει από την Εισαγγελία, που αποκάλυψε ότι τέτοια εικονικά δάνεια έφταναν σε ύψος άνω των 280.000 ευρώ μόνο για το χρονικό διάστημα 2012-2014.
Τον Νοέμβριο 2019, με τροπολογία στο Ν. 4639, το ΤΑΥΠ ΥΠΠΟ τέθηκε σε καθεστώς εκκαθάρισης (η εκκαθάριση θα διαρκούσε ένα έτος, όμως παρατείνεται με συνεχείς τροπολογίες σε νόμους μέχρι σήμερα. Εκκαθαριστής έχει οριστεί ο Ευάγγελος Χουντάλας, υπάλληλος του ΥΠΠΟ).
Για το ΤΑΥΠ ΥΠΠΟ, σε βαθμό κακουργήματος έχουν ασκηθεί οι εξής διώξεις:
– Με βάση το πόρισμα της Γενικής Διεύθυνσης Οικονομικών Ελέγχων του Υπουργείου Οικονομικών, τον Αύγουστο 2020 ασκήθηκε δίωξη στον Γ. Τσακοπιάκο και σε 28 ακόμα μέλη των διοικήσεων του Ταμείου 2005-2016, για το κακούργημα της απιστίας σε βάρος του δημοσίου κατ’ εξακολούθηση και κατά συναυτουργία, από τον εισαγγελέα πρωτοδικών Ν. Αντωναράκο στις 7/8/2020. Ο Εισαγγελέας βασίστηκε στην εμπεριστατωμένη όπως τη χαρακτήρισε, έκθεση του Γενικού Λογιστήριου του Κράτους για το Ταμείο κατά τα έτη 2005-2016, που εντόπισε μη νόμιμες και εκτός σκοπού Ταμείου δαπάνες συνολικού ύψους 45,5 εκατ. ευρώ.
– Για τα εικονικά δάνεια ύψους 280.000 ευρώ για τη διετία 2012-2014, διώξεις σε βαθμό κακουργήματος ασκήθηκαν στον Πρόεδρο του ΤΑΥΠ και της ΠΟΕ Γ. Τσακοπιάκο, τον Διευθυντή του ΤΑΥΠ Γ. Βλαντή, έναν υπάλληλο του ΤΑΥΠ και όσους υπαλλήλους διατελούσαν μέλη του ΔΣ του Ταμείου κατά το 2012-2014.
Η δίωξη (ΑΒΜ: ΕΔ2018/38) ασκήθηκε την Εισαγγελέα Εγκλημάτων Διαφθοράς Ελένη Τουλουπάκη και ακολούθως διαβιβάστηκε στις 30/9/2019 στην ανακρίτρια Γλυκερία Λουίζα Ιωαννίδου για την διενέργεια της κύριας ανάκρισης, που ολοκληρώθηκε τον Δεκέμβριο 2020. Το Συμβούλιο Πλημμελειοδικών Αθηνών παρέπεμψε στο ακροατήριο (Τριμελές Εφετείο Κακουργημάτων) τους 14 (από τους 17) κατηγορούμενους.
Η υπόθεση αυτή εξαρχής συσχετίστηκε με μηνυτήρια αναφορά κατά παντός υπευθύνου που υπέβαλαν 22 υπάλληλοι του ΥΠΠΟ, οι οποίοι ενημερώθηκαν ότι είχαν ζητήσει δάνειο και κατόπιν την μετατροπή του σε βοήθημα, ενώ ουδέποτε είχαν κάνει αίτηση, ούτε είχαν λάβει χρήματα.
Αξίζει να σημειωθεί ότι, κατά τη διάρκεια της κύριας ανάκρισης, η ανακρίτρια ζήτησε την δέσμευση των περιουσιακών στοιχείων του πρώην προέδρου του ΤΑΥΠ (Γ. Τσακοπιάκου), του πρώην Διευθυντή (Γ. Βλαντή), και του Σ. Π., υπαλλήλου του ΤΑΥΠ που φέρεται να χειριζόταν τα πρακτικά του ΔΣ. Επιπλέον, στο στάδιο της κύριας ανάκρισης ο πρώην Διευθυντής Γ. Βλαντής ομολόγησε ότι πράγματι είχε υπεξαιρέσει χρήματα από δάνεια στο όνομα υπαλλήλων, κατονομάζοντας ως «εγκέφαλο» της υπεξαίρεσης και αποδέκτη των εσόδων αποβιώσαντα συνδικαλιστή του ΥΠΠΟ (που επρόσκειτο σε άλλη παράταξη από την πλειοψηφούσα).
Στο στάδιο της προανάκρισης ο Γ. Βλαντής είχε ισχυριστεί ότι ουδέποτε δόθηκαν εικονικά δάνεια και μάλιστα προέβη σε αγωγή κατά δύο υπαλλήλων που είχαν καταγγείλει ότι ουδέποτε έλαβαν δάνεια, κατηγορώντας τους ότι ψεύδονται και ότι είχαν λάβει τα χρήματα από το ΤΑΥΠ, με μάρτυρες άλλους συνδικαλιστές της παράταξης του (ΔΗΣΥΠ). Στον Γ. Βλαντή έχουν επιβληθεί περιοριστικοί όροι (εγγυοδοσία 5.000 ευρώ, εμφάνιση στο ΑΤ κατοικίας του, απαγόρευση εξόδου από τη χώρα).
Επιπλέον, ο Γ. Βλαντής έχει κριθεί ένοχος για την υπεξαγωγή σημαντικών εγγράφων από τα ΤΑΥΠ (τα βιβλία πρωτοκόλλου των ετών 2015, 2016 και 2017, πρακτικά του διοικητικού συμβουλίου).
Η εκδίκαση της υπόθεσης είχε προγραμματιστεί στις 24/2/2023. Τόσο σε αυτή την ημερομηνία όσο και στις 20/9/2023 και 15/1/2024 η υπόθεση αναβλήθηκε λόγω αποχής τότε των δικηγόρων. Μετά τη λήξη της αποχής, η υπόθεση εισήχθη στο Ε´ Τριμελές Εφετείο Κακουργημάτων στις 20/9/2024 και πήρε αναβολή για τις 30 Απριλίου 2025.
Την υπόθεση αυτή παρακολουθεί το omniatv.
Οι κατηγορίες και οι κατηγορούμενοι
Οι κατηγορίες που βαρύνουν τους 14 κατηγορούμενους είναι:
- συγκρότηση και ένταξη σε εγκληματική οργάνωση προς διάπραξη πλειόνων κακουργημάτων (όλοι οι κατηγορούμενοι),
- πλαστογραφία μετά χρήσεως από κοινού σε βαθμό κακουργήματος κατ’ εξακολούθηση (για τον Γ. Βλαντή και τον Σ.Π.) και ηθική αυτουργία σε πλαστογραφία κατά συρροή και κατ’ εξακολούθηση (για τους υπόλοιπους κατηγορούμενους),
- υπεξαίρεση από κοινού και κατ’ εξακολούθηση, σε ποσό που υπερβαίνει τα 120.000 ευρώ και στρέφεται κατά του νομικού προσώπου του Ελληνικού Δημοσίου (όλοι οι κατηγορούμενοι),
- νομιμοποίηση εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες.
Οι κατηγορούμενοι είναι οι:
- Τσακοπιάκος Ιωάννης, Πρόεδρος του ΔΣ του ΤΑΥΠ το 2012-2014 και νυν Πρόεδρος της ΠΟΕ ΥΠΠΟ (Ομοσπονδία εργαζομένων ΥΠΠΟ)
- Μ.Ι., μέλος ΔΣ ΤΑΥΠ ΥΠΠΟ το 2012-2014, πρόεδρος της ΠΕΥΦΑ το ίδιο διάστημα, νυν συνταξιούχος
- Ν.Κ., μέλος ΔΣ ΤΑΥΠ ΥΠΠΟ το 2012-2014, εργαζόμενος στο ΥΠΠΟ
- Π.Β., μέλος ΔΣ ΤΑΥΠ ΥΠΠΟ το 2012-2014, εργαζόμενο στο ΥΠΠΟ
- Μ.Α., μέλος ΔΣ ΤΑΥΠ ΥΠΠΟ το 2012-2014, νυν συνταξιούχος
- Δ.Β., μέλος ΔΣ ΤΑΥΠ ΥΠΠΟ το 2012-2014, τότε Διευθύντρια ΥΠΠΟ νυν συνταξιούχος
- Μ.Α. μέλος ΔΣ ΤΑΥΠ ΥΠΠΟ το 2012-2014, τότε Διευθύντρια ΥΠΠΟ νυν συνταξιούχος
- Κ.Α. μέλος ΔΣ ΤΑΥΠ ΥΠΠΟ το 2012-2014, Διευθύντρια ΥΠΠΟ
- Κ.Κ., μέλος ΔΣ ΤΑΥΠ ΥΠΠΟ το 2012-2014, Διευθυντής ΥΠΠΟ
- Δ.Γ., μέλος ΔΣ ΤΑΥΠ ΥΠΠΟ το 2012-2014, νυν συνταξιούχος
- Δ.Κ., μέλος ΔΣ ΤΑΥΠ ΥΠΠΟ το 2012-2014, Τμηματάρχης ΥΠΠΟ, νυν συνταξιούχος
- Κ.Γ., μέλος ΔΣ ΤΑΥΠ ΥΠΠΟ το 2012-2014, τότε Διευθυντής ΥΠΠΟ, νυν Γενικός Διευθυντής ΥΠΠΟ
- Σ.Π. υπάλληλος ΤΑΥΠ ΥΠΠΟ
- Βλαντής Γεώργιος, Διευθυντής ΤΑΥΠ ΥΠΠΟ 2012-2014
Οι κατηγορούμενοι που αναφέρονται με τα πλήρη τους ονόματα είτε το έχουν δηλώσει οι ίδιοι σε δημοσιεύματα και εκπομπές, είτε διατηρούν σήμερα θέση με σημαντικό δημόσιο ρόλο. Οι λοιποί κατηγορούμενοι θα αναφέρονται με τα αρχικά τους.
Η εκδίκαση της υπόθεσης ξεκίνησε στις 20 Σεπτεμβρίου, αλλά στις 30 Σεπτεμβρίου πήρε αναβολή για τις 30 Απριλίου 2025.