H επικοινωνιακή στρατηγική του Ισραήλ και τι κρύβεται από πίσω. Πώς το Ισραήλ και οι υποστηρικτές του παραπλανούν τον κόσμο.
Του Marwan Bishara πολιτικού αναλυτή του Αλ Τζαζίρα.
Έχετε αναρωτηθεί γιατί υπάρχουν τόσα ερωτήματα που μένουν αναπάντητα σχετικά με την ισραηλινή κλιμάκωση στη Γάζα; Γιατί τα ερωτήματα που τίθενται σε αυτούς, είναι τόσο ήπια, οι απαντήσεις τόσο διφορούμενες, οι φράσεις έρχονται σε κλισέ και ατάκες που έχετε ακούσει και πριν; Αισθάνεστε βλέποντας ορισμένες συνεντεύξεις σα να υποτιμούν τη νοημοσύνη σας;
Έχετε αναρωτηθεί γιατί οι επίσημοι ισραηλινοί εκπρόσωποι, ακούγονται τόσο ήρεμοι και χαμογελαστοί, όταν ο λαός τους, ακούγεται τόσο θυμωμένος, τόσο επιθετικός, τόσο ρατσιστής; Πώς είναι δυνατόν να λένε, «ευχαριστώ, είναι ωραίο να είμαι μαζί σας», ακόμη και όταν έχουν δεχτεί ενοχλητικά σχόλια; Γιατί, όταν ερωτώνται για την επέκταση των παράνομων εποικισμών, οι Ισραηλινοί εκπρόσωποι μιλούν για την ανάγκη, να υπάρξει μια ειρηνική διευθέτηση, και όταν ρωτώνται σχετικά με τον βομβαρδισμό αμάχων, μιλούν για ένα καλύτερο μέλλον για όλα τα παιδιά, Ισραηλινά και Παλαιστίνια;
Μην αναρωτιέστε άλλο. Αυτά είναι όλα μέρος μιας καλά μελετημένης, καλά ενορχηστρωμένης επικοινωνιακής στρατηγικής, για να μπερδέψουν, να παραπλανήσουν, ακόμα και να παραποιήσουν την πραγματικότητα. Και ένα μεγάλο μέρος της μπορεί να βρεθεί στο Ισραηλινό Πρότζεκτ 2009 Παγκόσμιο Λεξικό Γλώσσας. The Israel Project’s 2009 Global Language Dictionary.
Αλλά αυτό δεν είναι κάτι σπάνιο για το Ισραήλ. Οι κυβερνήσεις τους έχουν οργανώσει ολόκληρα υπουργεία ή / και θεσμικά όργανα για να υπερασπιστούν τις πολιτικές τους και να προωθούν την αφήγηση τους, μερικές φορές για να παραπλανήσουν τους εχθρούς ή τους ανταγωνιστές τους. Πράγματι, είναι αφελές να περιμένει κανείς κάτι διαφορετικό. Όπως ο κυνισμός, έτσι και η ευπιστία είναι ιδιαίτερα επικίνδυνη για τους δημοσιογράφους.
Μην πείτε αυτό, πείτε το άλλο.
Πριν από πέντε χρόνια, με έδρα τις ΗΠΑ, «Το Ισραηλινό Project» ζήτησε από τον σιωνιστή ρεπουμπλικάνο δημοσκόπο, Frank Luntz, να προετοιμάσει ένα νέο επικαιροποιημένο οδηγό για τα μέσα ενημέρωσης, για τους «ηγέτες που είναι στην πρώτη γραμμή και μάχονται στον πόλεμο των μέσων ενημέρωσης για το Ισραήλ». Το έργο βασίζεται σε μερικά από τα καλύτερα παραδείγματα της ίδιας της επιτυχίας των ηγέτων του Ισραήλ στη μυθοποίηση, προκειμένου να σχεδιάσει μια στρατηγική που να εξουδετερώνει τους επικριτές του Ισραήλ και να προωθεί και να βελτιώνει το κύρος του στα μέσα ενημέρωσης.
Είναι ένας οδηγός βήμα-προς-βήμα που υπογραμμίζει τις «λέξεις που βοηθούν σε αυτό» και τις «λέξεις που δεν βοηθούν», όταν μιλούν στους δυτικούς. Όπως κάθε εκστρατεία μάρκετινγκ ή δημοσίων σχέσεων, πολλές από τις προτεινόμενες λέξεις τους κώδικες, τις φράσεις ακόμα και τον ήχο στις λέξεις βασίζονται σε δημοσκοπήσεις.
Η έκθεση ήρθε μετά τον πόλεμο του Ισραήλ το 2008 στη Γάζα και μετά από την καταγγελία του Πρόεδρου των ΗΠΑ Μπαράκ Ομπάμα ενάντιον των ισραηλινών εποικισμών και τα ανοίγματά του προς το Ιράν. Ήταν προετοιμασμένη για εσωτερική χρήση μόνο και ένα κρυμμένο μυστικό έως ότου τελικά διέρρευσε το φθινόπωρο του 2009.
Έτσι, για παράδειγμα, πώς να προπαγανδίσετε στους Αμερικανούς το θέμα με τους ισραηλινούς εποικισμούς: «Να είστε θετικοί. Γυρίστε το θέμα μακριά από τους εποικισμούς και στρέψτε το προς την επιθυμία για ειρήνη. Επικαλεστείτε την εθνοκάθαρση».
Και πώς να κερδίσετε την υποστήριξη των θεατών: Οι υποστηρικτές του Ισραήλ συμβολεύονται να είναι προσεκτικοί με τον τόνο και το ύφος τους.
«Ένα πατερναλιστικό, πατρικό ύφος θα απωθήσει τους Αμερικανούς και τους Ευρωπαίους», καθώς διανύουμε μια εποχή στην ιστορία όπου οι Εβραίοι σε γενικές γραμμές – και οι Ισραηλινοί ειδικά – «δεν γίνονται πλέον αντιληπτοί ως διωκόμενοι ανθρώποι”.
Στο μορφωμένο, ενημερωμένο και καλλιεργημένο αμερικανικό και ευρωπαϊκό κοινό «οι Ισραηλινοί συχνά θεωρούνται ως οι κατακτητές και οι επιδρομείς. Με αυτό το είδος των αποσκευών, είναι κρίσιμο τα μηνύματα που προέρχονται από τους υπερασπιστές του Ισραήλ να μην χαρακτηρίζονται από αλαζονία και υποτίμηση».
Και δεδομένου ότι η ευαγγελική βάση των ΗΠΑ υποστηρίζει ήδη το Ισραήλ, το λεξικό προειδοποιεί να μην γίνεται χρήση θρησκευτικών επιχειρήματων, όταν μιλούν σε δυτικούς αριστερούς ή φιλελεύθερους. Αλλά δεδομένου ότι για το «μεγάλο μέρος της αριστεράς» και οι δύο πλευρές είναι εξίσου υπεύθυνες και επειδή οι Ισραηλινοί είναι πιο ισχυροί, ο πιο αποτελεσματικός τρόπος για να χτίσουν την υποστήριξη υπέρ του Ισραήλ είναι να ισχυρίζονται ότι «εργάζονται προς μια διαρκή ειρήνη» που «θα σέβεται τα δικαιώματα όλων στην περιοχή».
Και γιατί είναι τόσο σημαντικό να μιλάμε πάντα για την ειρήνη; Η ισραηλινή έκθεση σηματοδοτεί δύο λόγους. Πρώτον: Αν οι Αμερικανοί δεν βλέπουν ελπίδα για ειρήνη – αν δουν μόνο τη συνέχιση ενός 2.000 χρόνων ατελείωτου επεισοδίου της «Οικογενειακής Βεντέτας» – οι Αμερικανοί δεν θα θέλουν η κυβέρνησή τους να δίνει τόσα δολάρια από τους φόρους τους ή την επιρροή του προέδρου τους στην παροχή βοήθειας προς το Ισραήλ. Δεύτερον: «Ο ομιλητής που γίνεται αντιληπτός ότι είναι περισσότερο υπέρ της ειρήνης θα κερδίσει τη συζήτηση».
Και αυτό είναι μία από τις πιο αγαπημένες μου απόπειρες εξαπάτησης:
«Οι Αμερικανοί συμφωνούν ότι το Ισραήλ έχει το δικαίωμα σε ασφαλή σύνορα. Αλλά δεν σας κάνει καλό να καθορίσετε ακριβώς ποια είναι αυτά τα σύνορα. Αποφεύγετε να μιλάτε για τα σύνορα πριν ή μετά το 1967, διότι αυτό χρησιμεύει μόνο στο να υπενθυμίζει στους Αμερικάνους την στρατιωτική ιστορία του Ισραήλ. Ιδιαίτερα στην πλευρά των αριστερών αυτό θα σας βλάψει».
Γάζα: έργο σε συνέχειες
Το κεφάλαιο έξι από τα 18 κεφάλαια του ισραηλινού οδηγού των 117 σελίδων, επικεντρώνεται στα διδάγματα από τον τελευταίο πόλεμο στη Γάζα και προτείνει μια πιο αποτελεσματική δημόσια διπλωματία για την επόμενη φορά, δηλαδή αυτόν το γύρο τώρα.
Μία από τις πρώτες συστάσεις έχει ως εξής:
«Το Ισραήλ έκανε οδυνηρές θυσίες και ανέλαβε τον κίνδυνο να δώσει μια ευκαιρία στην ειρήνη. Απομάκρυνε πάνω από 9.000 εποίκους από τη Γάζα και τμήματα της Δυτικής Όχθης, εγκατέλειψαν τα σπίτια, τα σχολεία, τις επιχειρήσεις και τους τόπους λατρείας τους, με ελπίδες για την ανανέωση της ειρηνευτικής διαδικασίας.»
Και «παρά την προσπάθεια για ειρήνη με την απόσυρση από τη Γάζα, το Ισραήλ συνεχίζει να αντιμετωπίζει τρομοκρατικές επιθέσεις, συμπεριλαμβανομένων των επιθέσεων με ρουκέτες και των πυροβολισμών ενάντιον αθώων Ισραηλινών. Το Ισραήλ γνωρίζει ότι για μια διαρκή ειρήνη, πρέπει να είναι απαλλαχθεί από την τρομοκρατία και να ζήσει με ασφαλή σύνορα».
Περιττό να ειπωθεί ότι ένα μεγάλο μέρος των παραπάνω συστάσεων είναι παραπλανητικό. Οι περισσότεροι από τους παράνομους εποίκους είχαν ήδη μεταφερθεί, λόγω της συνεχιζόμενης παλαιστινιακής αντίστασης, πιέζοντας το Ισραήλ να αναδιατάξει τελικά τα στρατεύματά του χωρίς συντονισμό με την Παλαιστινιακή Αρχή. Η απόφαση υπαγορεύθηκε από την ανάγκη να απεμπλακούν δημογραφικά από 1,5 εκατομμύριο εξαθλιωμένων Παλαιστίνιων και βασίστηκε στην ανάλυση κόστους-οφέλους και όχι σε μια στρατηγική για την ειρήνη. Γεγονός το οποίο εξηγεί εν μέρει γιατί το Ισραήλ πολιορκεί τη Γάζα και πιστεύει ότι έχει το δικαίωμα να επεμβαίνει στρατιωτικά κατά βούληση από τότε.
Σε κάθε περίπτωση, ο οδηγός υποδεικνύει ότι οι υπερασπιστές και υποστηρικτές του πολέμου του Ισραήλ πρέπει να χρησιμοποιούν το είδος της γλώσσας που «μπορεί να είναι δύσκολο για μερικούς από εσάς να χρησιμοποιήσουν, αλλά κάθε αποτέλεσμα της έρευνας επιβεβαιώνει ότι μια προσέγγιση όπως αυτή είναι ο καλύτερος τρόπος για έναν ισραηλινό εκπρόσωπο να ακουστεί και, συνεπώς, να κάνει τη διαφορά».
Εξετάστε αυτά τις επιλογές: «Το Ισραήλ δεν πρέπει να βομβαρδίζει τη Γάζα. Θα ήθελα να το επαναλάβω αυτό. Το Ισραήλ δεν πρέπει να αναγκάζεται ώστε να μπαίνει σε μια κατάσταση, όπου θα πρέπει να βομβαρδίσει τη Γάζα. Ομοίως, η Χαμάς δεν θα πρέπει να πυροδοτεί σκόπιμα ρουκέτες σε μη στρατιωτικές περιοχές του Ισραήλ. Εάν οι ρουκέτες σταματήσουν, μπορούμε να επιτύχουμε την ειρήνη, όπου παλαιστίνια και ισραηλινά παιδιά θα ζουν με ασφάλεια».
«Όταν έρχεται η ώρα να μιλήσουμε για ρουκέτες, η καλύτερη λέξη είναι το «σκόπιμη». Μην λέτε ότι η Χαμάς «τυχαία ρίχνει ρουκέτες στο Ισραήλ». Να λέτε «η Χαμάς εσκεμμένα εκτοξεύει ρουκέτες σε ισραηλινές πόλεις, κοινότητες και εναντίον του άμαχου πληθυσμού».
«Περιγράψτε παραστατικά μια ζωντανή εικόνα του πώς είναι η ζωή για τους Ισραηλινούς πολίτες και τα παιδιά τους, κάτω από την απειλή των ρουκετών. Θα πρέπει να εξανθρωπίσετε το γιατί συμβαίνει αυτό στη Γάζα και τί έχει αντιμετωπίσει το Ισραήλ για εβδομάδες, μήνες, ακόμη και χρόνια.»
Πέντε-βήματα σύμφωνα με τον οδηγό για να κερδίσετε τις καρδιές των ανθρώπων.
Ο οδηγός συμβουλεύει τους υποστηρικτές του Ισράηλ να «χρησιμοποιούν ρητορικές ερωτήσεις για να αποκτήσουν την ανοχή του κοινού για τις ενέργειες του Ισραήλ».
Για παράδειγμα: «Τι πρέπει να κάνει το Ισραήλ; Φανταστείτε, αν χιλιάδες ρουκέτες εκτοξεύονταν στην πόλη σας κάθε μέρα και κάθε νύχτα. Τι θα έκανε η χώρα σας; Τι θα θέλατε να κάνετε; Δεν έχουμε καθήκον να προστατεύσουμε τους πολίτες μας;»
Και εδώ έρχεται το χειρότερο κομμάτι της εξαπάτησης:
«Οι Αμερικανοί αναγνωρίζουν ότι οι επιθέσεις ρουκετών αποτελούν εμπόδιο για την ειρήνη. Αλλά δεν δέχονται τις ρουκέτες ως δικαιολογία για να εγκαταλειφθεί το ενδεχόμενο της ειρήνης. Είναι αναμενόμενο ότι οι ισραηλινοί εκπρόσωποι θα μιλήσουν για την αναλογικότητα και την πρόληψη των επιθέσεων με ρουκέτες. Αλλά αν ακολουθήσετε την απροσδόκητη προσέγγιση να μιλήσετε στο κοινό και για την «άμυνα» του Ισραήλ με πυραύλους, τότε θα δημιουργήσετε τεράστια αξιοπιστία».
Έτσι, εδώ είναι τα πέντε βήματα που πρέπει να ακολουθούνται, όταν μιλάμε για απώλειες αμάχων στη Γάζα:
Eνσυναίσθηση: «Κάθε ανθρώπινη ζωή είναι πολύτιμη. Αντιλαμβανόμαστε ότι η απώλεια ζωής ενός αθώου Παλαίστινιου είναι τόσο τραγική όσο και η απώλεια ζωής ενός ισραηλινού».
Παραδοχή: «Αναγνωρίζουμε ότι το Ισραήλ δεν επιτυγχάνει πάντα να προστατέψει τις ζωές αμάχων.»
Προσπάθεια: «Παραμένουμε αποφασισμένοι να κάνουμε ό,τι περνάει από το χέρι μας για να αποφύγουμε τις απώλειες ζωών αναμεσα στους άμαχους.»
Παραδείγματα: «Επιτρέψτε μου να σας πω πώς οι ένοπλες δυνάμεις μας είναι εκπαιδευμένες έτσι ώστε να εξασφαλιστεί ότι Παλαιστίνιοι άμαχοι θα παραμείνουν ασφαλείς.»
Αναποδογύρισμα: «Είναι μια τραγωδία που το Ιράν υποστηρίζει την Χαμάς ώστε να εκτοξεύει ρουκέτες στους πολίτες μας, ενώ κρύβονται πίσω από τους δικούς τους άμαχους… Αυτό προκαλεί τραγικούς θανάτους και στις δύο πλευρές.»
Ο οδηγός κλείνει το κεφάλαιο αυτό με την χειρότερη δυνατή συμβουλή: «Το Ισραήλ δεν θα πρέπει να παρέχει περισσότερο έδαφος για την ειρήνη, διότι κάθε φορά που το κάνει, παίρνει μόνο περισσότερο πόλεμο».
(Πηγή: http://www.aljazeera.com/indepth/opinion/2014/07/israel-media-strategy-2014716114935957662.html)
(μετάφραση, επιμέλεια: Sylvia)
