Του Jack Rasmus
(μετάφραση, επιμέλεια Σύλβια Βαρνάβα)
Μετά από την 11η Σεπτεμβρίου, οι Ηνωμένες Πολιτείες επικέντρωσαν την πιο επιθετική εξωτερική πολιτική τους στη Μέση Ανατολή – από το Αφγανιστάν ως τη Βόρεια Αφρική. Όμως, η πρόσφατη συμφωνία με το Ιράν, οι τρέχουσες διαπραγματεύσεις από την πίσω πόρτα στη Συρία ανάμεσα στον υπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ Τζον Κέρι, και τον υπουργό Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ της Ρωσίας, και η απόφαση για επιδότηση και τώρα για εξαγωγή, του πετρελαϊκού σχιστόλιθου και του φυσικού αερίου των ΗΠΑ σε μια άμεση αναστροφή της προηγούμενης αμερικανικής πολιτικής προς τη Σαουδική Αραβία – σηματοδοτούν όλα μαζί μία σχετική μεταβολή της πολιτικής των ΗΠΑ μακριά από τη Μέση Ανατολή.
Με μια φάση σταθεροποίησης στη Μέση Ανατολή σε εξέλιξη, η πολιτική των ΗΠΑ έχει αρχίσει να μετατοπίζεται από το 2013-14 προς τους πιο παραδοσιακούς στόχους που είχε για δεκαετίες: πρώτον, να ελέγξει και να περιορίσει την Κίνα. Δεύτερον, να αποτρέψει τη Ρωσία, από μια πιο βαθιά οικονομική ενσωμάτωση με την Ευρώπη και, τρίτον, να επαναβεβαιώσει την πιο άμεση επιρροή των ΗΠΑ για άλλη μια φορά, όπως και στις προηγούμενες δεκαετίες, πάνω στις οικονομίες και τις κυβερνήσεις της Λατινικής Αμερικής.
Μετά την επανεκλογή του το 2012, ο Ομπάμα ανακοίνωσε αυτό που ονομάζεται «στροφή» στην Ασία για να περιορίσει και να ελέγξει την αυξανόμενη οικονομική και πολιτική επιρροή της Κίνας. Στην περίοδο 2013-14, ήταν οι ΗΠΑ που κατηύθυναν το πραξικόπημα στην Ουκρανία – δηλαδή ένα σχεδιασμένο πρόσχημα για την επιβολή κυρώσεων στη Ρωσία, ώστε να διακόψουν τις αυξανόμενες οικονομικές σχέσεις της χώρας με την Ευρώπη. Αλλά υπάρχει ακόμα μια στροφή στην πολιτική των ΗΠΑ σε εξέλιξη, η οποία δεν είναι ίσως τόσο εμφανής όσο η εκ νέου επικέντρωση στην Κίνα ή ο νέος «ψυχρός πόλεμος» των ΗΠΑ κατά της Ρωσίας. Είναι ο μοχλός των ΗΠΑ προς τη Λατινική Αμερική, που ξεκίνησε το 2014, με στόχο κυρίως τις χώρες και οικονομίες κλειδιά της Νότιας Αμερικής – τη Βενεζουέλα, τη Βραζιλία και την Αργεντινή – για την οικονομική και πολιτική αποσταθεροποίηση, ως βασική προϋπόθεση για την εκ νέου εισαγωγή των νεοφιλελεύθερων πολιτικών σε αυτή την περιοχή.
Βενεζουέλα: Παράδειγμα αποσταθεροποίησης
Η οικονομική αποσταθεροποίηση στην πιο πρόσφατη φάση της έχει ξεκινήσει στη Βενεζουέλα από το 2013. Η κατάρρευση του πετρελαίου και των τιμών των εμπορευμάτων του, συνέπεια της μάχης ανάμεσα στις ΗΠΑ και την Σαουδική Αραβία, που ξέσπασε το 2014, για το ποιος ελέγχει την παγκόσμια τιμή του πετρελαίου, προκάλεσε την κατάρρευση του νομίσματος Μπολίβαρ της Βενεζουέλας. Με τις ΗΠΑ να αυξάνουν μακροπρόθεσμα τα επιτόκιά τους το περασμένο έτος, η κατάρρευση αυτή εντάθηκε. Αλλά η κυβέρνηση των ΗΠΑ και οι τραπεζικές δυνάμεις άναψαν περαιτέρω τις φλόγες της κατάρρευσης του νομίσματος, ενθαρρύνοντας τους κερδοσκόπους, που λειτουργούν έξω από την Κολομβία και την ιστοσελίδα «DollarToday», να συμπιέσει ακόμη περισσότερο το μικρό Μπολίβαρ. Τα μέσα μαζικής ενημέρωσης με έδρα τις ΗΠΑ, ιδίως το συντηρητικό Ινστιτούτο CATO στην Ουάσιγκτον, έχει ενταχθεί στην προσπάθεια, προβάλλοντας εκθέσεις που δείχνουν πτώση του νομίσματος ως και 700 τοις εκατό, για να προκληθεί πανικός στους κατοίκους της Βενεζουέλας, ώστε να εγκαταλείψουν το νόμισμά τους για το δολλάριο προκαλώντας έτσι ακόμη μεγαλύτερη κατάρρεση στο νόμισμα. Εν τω μεταξύ, οι πολυεθνικές εταιρείες στη Βενεζουέλα συνεχίζουν να συσσωρεύουν περισσότερο από 11 δισεκατομμύρια σε δολάρια, με αποτέλεσμα το δολάριο να ανεβαίνει και το Μπολίβαρ να πέφτει ακόμα περισσότερο. Η συνέπεια όλων αυτών των δυνάμεων, που συμβάλλουν στην κατάρρευση του νομίσματος είναι μια αναπτυσσόμενη μαύρη αγορά και οδηγεί σε ελλείψεις βασικών καταναλωτικών και παραγωγικών αγαθών.
Αλλά όλα αυτά είναι μόνο η αρχή. Η κατάρρευση του νομίσματος με τη σειρά του σημαίνει αυξανόμενο κόστος των εισαγωγών και του εγχώριου πληθωρισμού, και ως εκ τούτου κατάρρευση των πραγματικών εισοδημάτων για τις μικρές επιχειρήσεις και τους εργαζομένους. Η μαύρη αγορά και η έλλειψη του δολαρίου σημαίνει αδυναμία εισαγωγής κρίσιμων αγαθών, όπως φάρμακα και τρόφιμα. Η αύξηση του κόστους των εισαγωγών σημαίνει έλλειψη κρίσιμων υλικών που απαιτούνται για να συνεχιστεί η παραγωγή, γεγονός που συνεπάγεται τη μείωση της παραγωγής και το κλείσιμο εργοσταστίων και επιχειρήσεων, καθώς και αύξηση της ανεργίας.
Η κατάρρευση του νομίσματος, ο πληθωρισμός, η ύφεση, οδηγούν σε φυγή κεφαλαίων από τη χώρα, η οποία φυγή με τη σειρά της επιδεινώνει όλα τα παραπάνω. Ένας φαύλος κύκλος που κατα συνέπεια απορρέει μια γενικότερη οικονομική κατάρρευση, για την οποία κατηγορείται η λαϊκή κυβέρνηση, αλλά που δεν έχει ουσιαστικά προκαλέσει.
Δεδομένου ότι αυτό το σενάριο στη Βενεζουέλα από το 2014 έχει επιδεινωθεί, οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν στοχεύσει με νομικές κινήσεις την κρατική εταιρεία πετρελαίου της Βενεζουέλας, Petroleos de Venezuela. Η κυβέρνηση Ομπάμα τον Μάρτιο του 2015 εξέδωσε εκτελεστικό αποφάσεων δέσμευσης των περιουσιακών στοιχείων της κυβέρνησης της Βενεζουέλας και στρατιωτικοί εκπροσώποι χρεώνονται για δήθεν παραβιάσεις «ανθρώπινων δικαιωμάτων». Οι Ηνωμένες Πολιτείες, στη συνέχεια, συνέλαβαν πρόσφατα επιχειρηματίες της Βενεζουέλας στις Ηνωμένες Πολιτείες, κρατώντας τους χωρίς εγγύηση, για να στείλουν χωρίς αμφιβολία ένα μήνυμα σε εκείνους που επρόκειτο να εξακολουθούν, να υποστηρίζουν την κυβέρνηση. Η κυβέρνηση των ΗΠΑ έχει επίσης κατηγορήσει πρόσφατα την κυβέρνηση της Βενεζουέλας και στρατιωτικούς αξιωματούχους για συνομωσίες που σχετίζονται υποτίθεται με εμπόριο ναρκωτικών, ανάμεσα τους και την Εθνική Φρουρά στρατηγών, οι οποίοι στήριξαν την κυβέρνηση Maduro.
Όλα αυτά προκαλούν την εντύπωση ότι η κυβέρνηση είναι διεφθαρμένη, ενώ παράλληλα κάνει άλλους επίδοξους υποστηρικτές της κυβέρνησης να «σκεφτούν δύο φορές» τη συνεχιζόμενη υποστήριξή τους και ίσως να εξετάσουν την πιθανότητα «να μετακινηθούν» προς την αντιπολίτευση, με αντάλλαγμα μια «συμφωνία» ν’αποσυρθούν οι νομικές επιβαρύνσεις. Προωθείται η εντύπωση ότι η οικονομική κρίση, ο πληθωρισμός, οι ελλείψεις, οι απολύσεις πρέπει όλα να σχετίζονται με τη διαφθορά, η οποία χαρακτηρίζει δήθεν την κυβέρνηση. Είναι όλα κλασική στρατηγική αποσταθεροποίησης από τις ΗΠΑ.
Καθώς όλα τα παραπάνω οδηγούν σε οικονομική αποδιάρθρωση της Βενεζουέλας, το χρήμα ρέει μέσα από αμέτρητους ανεπίσημους δίαυλους στα κόμματα της αντιπολίτευσης και τους πολιτικούς τους, παρέχοντάς τους τη δυνατότητα να πάρουν, πριν λίγο καιρό αυτό το μήνα, τον έλεγχο της εθνικής συνέλευσης. Οι ηγέτες της νέας διάταξης, σύμφωνα με τις διαρροές στα μέσα ενημέρωσης, έχουν τώρα σχέδια για ανασύσταση του Ανώτατου Δικαστηρίου της Βενεζουέλας, ώστε να υποστηρίξει τις πολιτικές τους και να εγκρίνει νομικά τις επερχόμενες επιθέσεις τους προς την κυβέρνηση Maduro το 2016. Είναι σαφές ότι ο στόχος είναι είτε να απομακρυνθεί ο Maduro και η κυβέρνησή του ή να γίνει αδύνατο για εκείνον να κυβερνήσει.
Όπως ο Χούλιο Μπόρχες, πιθανός επόμενος πρόεδρος της Εθνοσυνέλευσης, έχει δηλώσει δημοσίως τις τελευταίες ημέρες: αν η κυβέρνηση Maduro δεν ακολουθήσει τις νέες πολιτικές της Συνέλευσης, «θα πρέπει να αλλάξει». Καμία αμφιβολία ότι σύντομα στην ημερίσια διάταξη της Βενεζουέλας θα είναι η προώθηση της διαδικασίας μομφής για να εξαλείψουν τον Maduro, όπως ακριβώς συμβαίνει τώρα στη Βραζιλία
Αργεντινή & Βραζιλία: Προάγγελος της επερχόμενης νεοφιλελεύθερης πολιτικής
Σε περίπτωση που η νέα υπέρ των ΗΠΑ και υπέρ των επιχειρήσεων Εθνοσυνέλευση της Βενεζουέλας υπερισχύσει ποτέ της κυβέρνησης Maduro, το αποτέλεσμα θα είναι κάτι ανάλογο οικονομικά με εκείνο, που τώρα ξεδιπλώνεται με την κυβέρνηση Mauricio Macri στην Αργεντινή. Η κυβέρνηση Macri στην Αργεντινή έχει ήδη, μέσα σε λίγες μέρες απ’όταν ανέλαβε την προεδρία, μειώσει τους φόρους για τους κατόχους μεγάλων γεωργικών καλλιεργειών και τις κατασκευαστικές εταιρείες, έχει άρει τους ελέγχους συναλλάγματος και υποτίμησε το πέσο κατά 30 τοις εκατό, επέτρεψε ν’αυξηθεί ο πληθωρισμός εν μία νυκτί κατά 25 τοις εκατό, εξέδωσε $ 2 δις δολάρια σε ομόλογα για τους Αργεντίνους εξαγωγείς και κερδοσκόπους, άνοιξε εκ νέου συζητήσεις με τα αμερικανικά hedge funds για το ενδεχόμενο να πληρωθούν με αυξημένα επιτόκια, κάτι που η κυβέρνηση de Kirchner είχε αρνηθεί στο παρελθόν, έβαλε χιλιάδες δημόσιους υπαλλήλους σε καθεστώς επικείμενης απόλυσης, δήλωσε την πρόθεση της νέας κυβέρνησης να αλλάξει το Ανώτατο Δικαστήριο, προκειμένου να σφραγίσει τα νεοφιλελεύθερα προγράμματά της, και έλαβε μέτρα για να αντιστρέψει την πρόσφατη νομοθεσία για τα μέσα ενημέρωσης της Αργεντινής. Και αυτό είναι μόνο η αρχή.
Σε πολιτικό επίπεδο, το νεοφιλελεύθερο όραμα θα σημάνει την ανατροπή και την αναδιάρθρωση του σημερινού Ανωτάτου Δικαστηρίου, πιθανές αλλαγές στο υπάρχον Σύνταγμα και θα επιχειρεί να αφαιρέσει τον δεόντως εκλεγμένο προέδρο από το αξίωμά του με διάφορα μέσα, πριν τη λήξη της θητείας του. Εκτός από τα σχέδια για να ελέγξουν το δικαστικό σώμα, όπως στην Αργεντινή, η νέα ελεγχόμενη από επιχειρήσεις Εθνική Συνέλευση της Βενεζουέλας θα επιχειρήσει, να καθαιρέσει τον πρόεδρο της Βενεζουέλας, Maduro, και να διαλύσει τη δημοφιλή κυβέρνησή του – όπως ακριβώς προσπαθούν το ίδιο και στη Βραζιλία.
Το τι θα συμβεί στη Βενεζουέλα, την Αργεντινή και τη Βραζιλία τις προσεχείς εβδομάδες, το 2016, αποτελεί προάγγελο του έντονου οικονομικού και πολιτικού ταξικού πολέμου στη Νότια Αμερική και ο οποίος πρόκειται να κλιμακωθεί σ’ένα ανώτερο στάδιο το 2016.
[Ο Jack Rasmus είναι συγγραφέας του ‘Systemic Fragility in the Global Economy’, Clarity Press, 2015. Γράφει στο jackrasmus.com. H ιστοσελιδα του είναι η www.kyklosproductions.com]
Ακολουθούν περισσότερα στοιχεία για την κατάσταση και τις συνθήκες της Βενεζουέλας από τον Stansfield Smith
Οι εκλογές της Βενεζουέλας, 20 σε μόλις 17 χρόνια, είναι ένα παράδειγμα ναι μεν της δημοκρατίας αλλά και του αντίθετού της. Μπορούν να χρησιμεύσουν για να υπονομεύσουν τον λαϊκό έλεγχο. Το PSUV έχει αισθανθεί την ανάγκη να αναβάλει απαραίτητα οικονομικά μέτρα, προκειμένου να κερδίσει τις επόμενες εκλογές. Αυτές οι αστικές εκλογές προσφέρουν ένα εργαλείο για την παρέμβαση των ΗΠΑ, και στις 6 Δεκεμβρίου οι ΗΠΑ εκμεταλεύτηκαν αποτελεσματικά το εκλογικό σώμα και κατάφεραν μια νίκη για την δεξιά πτέρυγα. Το εκλογικό σύστημα της Κούβας, όπου δεν υπάρχουν κόμματα να συμμετάσχουν, και όπου οι άνθρωποι όχι μόνο ψηφίζουν τους υποψηφίους που θα τους εκπροσωπήσουν, αλλά στην πραγματικότητα τους ορίζουν από τις δικές τους γειτονιές και τους χώρους εργασίας και όπου η χρηματικά δαπανηρή πολιτική εκστρατεία δεν επιτρέπεται, αφήνει ελάχιστο χώρο στις ΗΠΑ να μπορέσουν να προχωρήσουν σε χειραγώγηση των εκλογών.
Παρά την πρόσφατη οπισθοδρόμηση, το Partido Socialista Unido de Venezuela παραμένει το μεγαλύτερο κόμμα της χώρας, οι άνθρωποι παραμένουν πιστοί στους στόχους του Ούγκο Τσάβες. Η Μπολιβαριανή διαδικασία έχει επιφέρει αναρίθμητα οφέλη για το λαό της Βενεζουέλας. Οι άνθρωποι δεν έχουν ηττηθεί ούτε αποθαρρυνθεί, και εξακολουθούν να παραμένουν οργανωμένοι στις λαϊκές δομές τους, έτοιμοι να πολεμήσουν για να υπερασπιστούν όσα κέρδισαν κατά τη διάρκεια της εποχής του Τσάβες .
Εμείς, οι αντίπαλοι της Αυτοκρατορίας, δεν έχουμε κάνει καλή χρήση του Μπολιβαριανού παραδείγματος της Βενεζουέλας. Για παράδειγμα, η Βενεζουέλα είναι πρωτοπόρος στην απαγόρευση της χρήσης των Γενετικά Τροποποιημένων Οργανισμών. Η Βενεζουέλα έχει στείλει αρκετές αποστολές βοήθειας στους Παλαιστίνιους, θύματα των ισραηλινών με την στήριξη των ΗΠΑ, επιθέσεων και έχει παράσχει σπίτια και υποτροφίες σε εκείνους που βιώνουν το βάρος αυτής της βαρβαρότητας.
Ενώ υπέμενε τον οικονομικό πόλεμο των ΗΠΑ, η Βενεζουέλα έδωσε ακόμα ένα εκατομμύριο σπίτια για τους ανθρώπους που έχουν ανάγκη σε αυτή τη χώρα, ενώ στις ΗΠΑ αντιμετωπίζουμε την εξωφρενική κατάσταση ν’αντιστοιχούν 6 κενές κατοικίες για κάθε άστεγο.
Η ακραία φτώχεια στη Βενεζουέλα μειώθηκε από το 16,6% του πληθυσμού το 1998 στο 5,4% το 2015.
Στις ΗΠΑ, από την εποχή των περικοπών στην πρόνοια από τον Μπιλ Κλίντον, εκείνοι που ζουν με λιγότερο από 2 δολάρια την ημέρα έχουν διπλασιαστεί, σε 1,5 εκατ.
Η Βενεζουέλα παρέχει δωρεάν υγειονομική περίθαλψη, τριτοβάθμια και πανεπιστημιακή εκπαίδευση για όλους, σε αντίθεση με την πλουσιότερη χώρα στον κόσμο, όπου η αμερικανική κυβέρνηση προτιμά να δαπανήσει πάνω από το ήμισυ του προϋπολογισμού στην πολεμική μηχανή της.
Η Βενεζουέλα είναι ένα παράδειγμα, όπως η Κούβα, το Εκουαδόρ και η Βολιβία, που μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε στα δικά μας στα κοινωνικά κινήματα, για να εξηγήσουμε, πως ένας νέος κόσμος είναι δυνατός, και είναι ήδη υπό κατασκευή. Υπερασπιζόμενοι τη Βενεζουέλα, υπερασπιζόμαστε τους δικούς μας αγώνες, και υπερασπιζόμενοι τη Βενεζουέλα, αντιτασσόμαστε στον ίδιο εχθρό που αντιμετωπίζουμε στις χώρες μας.
(πηγές http://www.counterpunch.org/2016/01/08/neoliberalism-raises-its-ugly-head-in-south-america/
http://www.counterpunch.org/2016/01/06/lessons-we-can-learn-from-the-electoral-setback-in-venezuela/)
