Εκδήλωση στο Βερολίνο 13 Δεκέμβρη 2016
Σε μια γεμάτη αίθουσα και μια συζήτηση που κράτησε πάνω από δυόμιση ώρες πραγματοποιήθηκε χθες στο Βερολίνο η εκδήλωση για τις συνθήκες εγκλεισμού στα ελληνικά ψυχιατρεία και τις φυλακές. Ακούστηκαν πάρα πολλές απόψεις και αρκετοί παρευρισκόμενοι/ες κατέθεσαν προσωπικές εμπειρίες, ως εθελοντές εργαζόμενοι σε ψυχιατρικές κλινικές ή ως άνθρωποι που έχουν ανάλογα βιώματα και εμπειρίες. Δημοσιεύουμε παρακάτω το κείμενο της εισήγησης χωρισμένο σε δύο μέρη: Ένα για τις συνθήκες εγκλεισμού στην φυλακή και το δεύτερο για τα ψυχιατρεία. Ωστόσο πρέπει να σημειώσουμε ότι ένα μικρό κομμάτι της εισήγησης για τα ψυχιατρεία με ιδιαίτερες λεπτομέρειες για τα ιδιωτικά ψυχιατρεία δεν διαβάστηκε λόγο οικονομίας χρόνου και για να ανοίξει η συζήτηση.
Τι είναι ο εγκλεισμός; Τι είναι η φυλακή;
Πάρα πολλά πράγματα καθημερινά, άλλα μικρά, άλλα ίσως και να περνάνε απαρατήρητα, άλλα έχουν βία, άλλα περιλαμβάνουν ψυχολογική βία. είναι η στέρηση της ελευθερίας, είναι ο έλεγχος της κάθε στιγμής του έγκλειστου, του φυλακισμένου. Είναι εκείνο το σκοτεινό κομμάτι στην ζωή ενός ατόμου, που αλλάζει την συνηθισμένη κανονικότητα της συνύπαρξης του στο κοινωνικό σύνολο. Είναι που, ό,τι στερούν σ’ εσένα , περνάει μέσα απ’ τους δικούς σου ανθρώπους, την οικογένειά σου, τους αγαπημένους σου. Είναι που αν κάποτε βγεις από κει μέσα, έχεις χάσει χρόνια, που έχουν φύγει ανεπιστρεπτί έχεις αποδιοργανωθεί, αισθάνεσαι χαμένος, πληγωμένος, αισθάνεσαι μια υπερβολική αδικία.
Γνώρισα τις γυναικείες φυλακές πριν πολλά χρόνια αφού καταδικάστηκα σε 5 χρόνια φυλάκιση κι έζησα εκεί μέσα περίπου τριάμισι χρόνια. Γι αυτό και ξεκινάω με τις γυναικείες φυλακές. Στην ελλάδα υπάρχουν δυο καθαρά γυναικείες φυλακές. Οι Γυνακείες Φυλακές Κορυδαλλού, που είναι οι πιο παλιές και βρίσκονται στα όρια της Αθήνας με Πειραιά και οι φυλακές στον Ελαιώνα Θηβών που είναι περίπου 2 – 2.30 ώρες ταξίδι από Αθήνα.
Οι φυλακές στον Ελεώνα είναι πιο σύγχρονες με ηλεκτρονικές πόρτες στα κελιά και σύγχρονα μέσα παρακολούθησης κι εγκλεισμού. Εκεί όλα κινούνται βάσει σχεδιασμού των αρχών της φυλακής. Αυτή η φυλακή είναι τόσο απομονωμένη από κατοικημένες περιοχές που ούτε λεωφορείο δεν πηγαίνει. Τους τελευταίους μήνες του 2008 η γυναικεία φυλακή Ελεώνα Θηβών, έγινε γνωστή στο πανελλήνιο από μια κρατούμενη για ναρκωτικά, που διαμαρτυρήθηκε σθεναρά τόσο μέσα στη φυλακή όσο και με γράμματα της έξω απ’ τη φυλακή, απεργίες πείνας με άλλες κρατούμενες, καταγγελίες με ονόματα συγκεκριμένων ανθρωποφυλάκων και της διευθύντριας της φυλακής, για τον βασανισμό, και τον βιασμό της αξιοπρέπειας της
ίδιας και άλλων κρατουμένων. Ήταν η Κατερίνα Γκουλιώνη που έκανε γνωστή τη μέθοδο βασανισμού που εφαρμοζόταν ως τότε. Κολπικός έλεγχος από τους ανθρωποφύλακες, που γδύνανε τις κρατούμενες σ’ ένα άδειο και παγωμένο κελί και με τα χέρια τους ελέγχανε τον κόλπο και τον πρωκτό σε όποια κρατούμενη γυρνούσε μετά από το δικαστήριο στη φυλακή.
Αναπτύχθηκε έτσι ένα κίνημα ενάντια σ’ αυτό το είδος βιασμού στις κρατούμενες. Τις καταγγελίες της Κατερίνας Γκουλιώνης ακολούθησαν, καταγγελίες από άλλες αντρικές φυλακές της ελλάδας. Και άντρες κρατούμενοι υφίστανται αυτό το είδος βιασμού, από τον πρωκτικό έλεγχο. Όμως η πατριαρχική σεξιστική κοινωνία της ελλάδας, εμπόδιζε τους άντρες να μιλήσουν γι’ αυτό. Θεωρούνταν προσβολή στην αρρενωπότητα τους.
Μετά κι από τις καταγγελίες της Κατερίνας Γκουλιώνη, τον Μάρτη του 2009 της γίνεται τιμωρητική μεταγωγή, από τη φυλακή Ελεώνα Θηβών σε φυλακή της Κρήτης. Στο πλοίο που την μετέφερε στην Κρήτη, η Κατερίνα Γκουλιώνη βρέθηκε νεκρή, κάτω από περίεργες, αδιευκρίνιστες συνθήκες κι ενώ ήταν τόσο φρουρούμενη που δεν μπορούσε να βγει από την καμπίνα του πλοίου, ούτε και να την συναντήσει κανείς πέρα από τους δεσμοφύλακες της. Η Κατερίνα Γκουλιώνη έγινε σύμβολο του αγώνα ενάντια στις φυλακές. Η μέθοδος αυτή του κολπικού και πρωκτικού ελέγχου, στην αρχή αντικαταστάθηκε με υπερηχογράφημα όσον αφορά τον κόλπο, όμως και πάλι συνίσταται σε βιασμό και βασανιστήριο. Το κίνημα που δημιουργήθηκε συνέχισε να υπάρχει ώσπου να καταργηθεί τελείως. Τελείως δεν καταργήθηκε αλλά απ’ ότι φαίνεται δεν εφαρμόζεται μέχρι στιγμής, χωρίς αυτό να σημαίνει πως δεν θα ξαναεφαρμοστεί. Δεν είναι μόνο η στέρηση της ελευθερίας, είναι και κάθε μικρές καθημερινές λεπτομέρειες που καταλήγουν στο να βρίσκεται ο κάθε κρατούμενος-η,στο έλεος και την εξουσία του κάθε ανθρωποφύλακα.
Πρόσφατα στις γυναικείες φυλακές Κορυδαλλού δύο ανθρωποφύλακες είχαν την διεστραμμένη ευχαρίστηση, να βάζουν στην μεγαλύτερη ένταση τα μεγάφωνα της φυλακής και να μη μπορεί καμιά κρατούμενη να ησυχάσει. Οι δεσμοφύλακες έχουν το δικαίωμα να μπαίνουν στο κελί ή στο θάλαμο την νύχτα που οι κρατούμενες κοιμούνται και ν’ ανάβουν έναν δυνατό φακό σαν προβολέα στο κοιμισμένο πρόσωπο της κρατούμενης. Αυτό μπορεί να επαναληφθεί στην διάρκεια της νύχτας κι εφτά φορές! Η ψυχολογική βία είναι καθημερινή και στο τέλος αποδυναμώνει το κρατούμενο άτομο τόσο που αρχίζει και συνηθίζει σ’ αυτήν.
Παρ’ όλα αυτά η οργή κι η αδικία για όσα υφίσταται το κάθε έγκλειστο άτομο που το μεταχειρίζονται και του συμπεριφέρονται σαν σκουπίδι, μαζεύεται και κάποια στιγμή ξεσπάει. Άλλες φορές γι’ ασήμαντη αφορμή μεταξύ των εγκλείστων, άλλες φορές με απεγνωσμένη εξεγερσιακή θα λέγαμε βία, απέναντι στους βασανιστές του δεσμοφύλακες. Η βία και οι προκλήσεις δεν μπορούν να είναι μονόδρομος. Το αντίθετο θα ήταν παραλογισμός.
Το 2014 ο βαρυποινίτης Ιλία Καρέλι μαθαίνει πως η μητέρα του είναι βαριά άρρωστη και μάλλον θα πεθάνει. Όπως είχε το δικαίωμα τυπικά και με τον νόμο και μετά από 9 χρόνια περίπου κρατούμενος στις ελληνικές φυλακές, υποβάλει αίτηση αποφυλάκισης. Η αίτηση απορρίπτεται. Ο απελπισμένος κρατούμενος, δεν περιμένει πια τίποτα “Δεν χορτάσατε τόσα χρόνια απ΄ τη ζωή μου; Από το 1997 είμαι μέσα. Ακόμη συνεχίζεται και με κρατάτε. Γιατί δε με αφήσατε να βρω ζωντανή τη μάνα μου και να φτιάξω κι εγώ μια οικογένεια; “ Αυτά γράφει στο σημείωμα που άφησε. Δεν γνωρίζουμε τις ακριβείς λεπτομέρειες αλλά την ίδια μέρα μαχαίρωσε και σκότωσε, έναν δεσμοφύλακα στις φυλακές Μαλανδρίνου που ήταν κρατούμενος.
Μετά απ’ αυτό τον μεταγάγουν στις φυλακές Νιγρίτας Σερρών κι εκεί βασανίζεται από τους δεσμοφύλακες επί 2,30 με 3 ώρες συνεχώς. Φρικτά βασανιστήρια μέχρι θανάτου, ομαδικά από μαινόμενους ανθρωποφύλακες. Τον δολοφόνησαν. Ένα σκάνδαλο ξέσπασε τότε, λόγω και της καταγωγής του δολοφονημένου, ήταν από την Αλβανία. Γι’ αυτό και βγήκαν οι φωτογραφίες του με το φρικτά παραμορφωμένο πρόσωπο του από τους βασανισμούς, στη δημοσιότητα. Μετά από την πίεση της αλβανικής πρεσβείας προς την ελληνική, άρχισαν να βγαίνουν πολλά στη φόρα για την υπόθεση. Ενώ στην αρχή φαινόταν πως η υπόθεση θα έκλεινε, με τις πιέσεις ασκήθηκε δίωξη σε 13 ανθρωποφύλακες, μεταξύ των οποίων και του προέδρου του σωματίου τους, οποίος συμμετείχε στα βασανιστήρια και άγριο ξυλοδαρμό. Η δίωξη έγινε όμως μέχρι σήμερα δεν έχει εκδικαστεί επί της ουσίας.
Στις γυναικείες φυλακές, η κατανομή των κρατουμένων, σε πτέρυγες και ορόφους γίνεται, αναλόγως των αδικημάτων και της εθνικότητας απ’ όπου προέρχονται οι κρατούμενες. Στις ίδιες φυλακές, υπάρχει ένας όροφος με τις πιο απελπισμένες κρατούμενες, εκείνες που είναι στο στάδιο της μεγάλης εξάρτησης από ουσίες ή πιο αδύναμες οικονομικά, αυτές που είναι σε ψυχολογική κατάρρευση. Σ’ αυτόν τον όροφο δυο κρατούμενες εκτελούν χρέη νοσοκόμων, δουλεύουν δηλαδή σαν νοσοκόμες 24 ώρες το 24ωρο, μειώνοντας έτσι την ποινή τους. Σ’ αυτόν τον όροφο οποιαδήποτε ώρα της μέρας και της νύχτας, τρέχουν οι νοσοκόμες να δώσουν τις πρώτες βοήθειες στις κρατούμενες που έχουν αποπειραθεί ν’ αυτοκτονήσουν ή αυτοκτονούν.
Αυτές οι αυτοκτονίες ή οι απόπειρες αυτοκτονιών κρύβονται πίσω από τους χοντρούς τοίχους των φυλακών και είναι πολύ δύσκολο να υπάρχει προς τα έξω πληροφόρηση γι’ αυτές. Αρκετές μητέρες κρατούμενες έχουν κοντά τους τα νήπια παιδιά τους. Στα υπόγεια βρίσκονται οι έγκλειστες από χώρες της Αφρικής ή από εμπόλεμες και φτωχές οικονομικά χώρες. Σημαντικός αριθμός γυναικών κρατουμένων είναι μετανάστριες ή ακόμη και πρόσφυγες. Δεν έχουν δικούς τους ανθρώπους να τις επισκέπτονται, δεν έχουν χρήματα, δεν ξέρουν ούτε έχουν πρόσβαση στη δικογραφία που τις καταδίκασε σ’ εγκλεισμό, αφού δεν ξέρουν ούτε την γλώσσα να την διαβάσουν. Δεν ξέρουν ελληνικά, δεν έχουν μεταφραστές, δεν έχουν δικηγόρους.
Το ίδιο συμβαίνει βέβαια και στους άντρες κρατούμενους μετανάστες. Δικηγόροι διορίζονται από τα δικαστήρια και πληρώνονται με χαμηλές αμοιβές από το κράτος, γι’ αυτό και δεν ενδιαφέρονται ούτε αυτοί να διαβάσουν τις υποθέσεις. Είναι οι διεκπεραιωτές τυπικά και μόνο για να προχωράει η διαδικασία. Αλλά ακόμη κι αν τις διάβαζαν ποια είναι η επικοινωνία με τους πελάτες τους, αφού δεν υπάρχει κοινή γνώριμη γλώσσα επικοινωνίας, ούτε μεταφραστές; Αυτομάτως οι άνθρωποι υποψήφιοι καταδικασμένοι για αρκετό καιρό μέσα στις φυλακές, μετατρέπονται σε οικονομική μονάδα απ’ την οποία συντηρείται ένας ολόκληρος συρφετός και κρατά γερά αυτό το σύστημα. Από τους δικαστές, δικηγόρους, ως τον τελευταίο ανθρωποφύλακα βιοπορίζονται αδρά. Το δικαστικό σώμα στην Ελλάδα, είναι το μόνο που αποφασίζει το ίδιο για τους μισθούς του και για την εξουσία του. Στην ουσία δεν υπόκειται σε κανενός είδους έλεγχο.
Η δικαιοσύνη βασική εξουσία του ελληνικού κράτους, υπάρχει ως ανεξάρτητη, από την νομοθετική κι εκτελεστική εξουσία στην πυραμίδα, δηλαδή βρίσκεται στην κορυφή. Αποτελείται από ανθρώπους που στη πλειονότητα τους διέπονται από την συντηρητική υποκουλτούρα της ελλάδας, λειτουργεί τιμωρητικά, εισπρακτικά, μεροληπτικά, παραδειγματικά, εκφοβιστικά και συμφεροντολογικά προκειμένου να συνεχίσει να υπάρχει με το απόλυτο της εξουσίας της και να συντηρεί επαρκώς το ελληνικό κράτος σαν μηχανισμό.
ΨΥΧΙΑΤΡΕΙΑ
Όταν τα άτομα παρουσιάζουν μια αποκλίνουσα συμπεριφορά, από τις κοινωνικές νόρμες και άτυπους κανόνες, όταν τα άτομα είναι αδύναμα κι ευάλωτα κοινωνικά και οικονομικά, ο βαθμός ελευθερίας που τους επιτρέπει το υπάρχον σύστημα ελαχιστοποιείται μέχρι που εξαφανίζεται. Και δεν μιλάμε για ελευθερία κινήσεων που περιορίζεται με τον εγκλεισμό, μιλάμε για τον έλεγχο και την απόλυτη εξουσία στη σκέψη, στις επιθυμίες, στην κρίση, ακόμη και στις βασικές βιολογικές λειτουργίες. Αυτό επιτυγχάνεται πολύ γρήγορα με κοκτέηλ φαρμάκων, ενέσεων που επιδρούν πάνω στο άτομο και το εξολοθρεύουν, το διαλύουν. Η ψυχιατρική εξουσία στην Ελλάδα είναι τόσα απόλυτα μη ελεγχόμενη, που ακόμη και ένας πρόσφατος σχετικά νόμος που ψηφίστηκε το ’92 και μπορεί να θεωρηθεί πιο κοντά στα ανθρώπινα δικαιώματα του ατόμου που στιγματίζεται σαν “ψυχασθενής,” στην ουσία δεν έχει ισχύ αφού δεν εφαρμόζεται. Εδώ βλέπουμε την κατευθείαν συνεργασία της δικαστικής εξουσίας με την ψυχιατρική.
Οι ακούσιες εισαγωγές σε ψυχιατρεία αγγίζουν το όριο του 55 – 60 %, τη στιγμή που στις άλλες ευρωπαϊκές χώρες μόλις φτάνουν το 7-8%. Κι αυτά είναι στοιχεία από νόμιμο όργανο του κράτους του “συνήγορου του πολίτη”. Το 97% των ατόμων μεταφέρεται βιαίως, με χειροπέδες και αστυνομική συνοδεία σε κάποιο δημόσιο ψυχιατρείο. Ο νόμος προβλέπει μεταφορά τους με νοσοκομειακό προσωπικό, όμως αυτό δεν εφαρμόζεται, πάντα. Δημιουργείται έτσι κατευθείαν, η εικόνα επικινδυνότητας του ατόμου, που σχεδόν στο σύνολο των ατόμων, δεν έχουν κάνει τίποτα τόσο ακραία επιλήψιμο για να τους δίνουν μια τέτοια εικόνα. Παράλληλα κλονίζεται η ψυχική υγεία του ατόμου απ’ αυτή τη συμπεριφορά
Σύμφωνα με τον ν. 2071/92 (αρ. 96 παρ. 5), εφόσον συντρέχει περίπτωση μεταφοράς σε δημόσια ψυχιατρική κλινική για ακούσια εξέταση με εισαγγελική παραγγελία, η παραμονή σε αυτήν «δεν μπορεί να διαρκέσει περισσότερο από 48 ώρες». Στο διάστημα αυτό πρέπει να συνταχθούν δύο ψυχιατρικές γνωματεύσεις και να σταλούν στον αρμόδιο εισαγγελέα, ώστε εκείνος να αποφασίσει για την τύχη του προσώπου. Εφόσον ύστερα απ’ αυτά ο εισαγγελέας αποφασίσει τον εγκλεισμό του, οφείλει μέσα σε τρεις ημέρες να υποβάλει αίτημα στο αρμόδιο Πρωτοδικείο, προκειμένου αυτό να επιληφθεί της υπόθεσης μέσα σε δέκα ημέρες. Η παραμονή σε ψυχιατρικό κατάστημα ακούσια εισαχθέντος για εξέταση δεν μπορεί, χωρίς άλλο λόγο, να μετατραπεί σε ακούσια νοσηλεία, ούτε να παραταθεί πέραν των 48 ωρών. Επιπλέον, από τη στιγμή της εισαγγελικής παραγγελίας για εισαγωγή και νοσηλεία απαιτείται οπωσδήποτε δικαστική απόφαση εντός των επόμενων δεκατριών ημερών (τρεις ημέρες προθεσμία στον εισαγγελέα για εισαγωγή της αίτησης στο Πρωτοδικείο συν δέκα ημέρες προθεσμία για τη συνεδρίαση του Πρωτοδικείου). Σε διαφορετική περίπτωση, δεν υπάρχει νομιμοποιητικός λόγος για την ακούσια νοσηλεία του ασθενούς στο ψυχιατρικό κατάστημα.
Κι όμως τίποτα απ’ όλα αυτά δεν ισχύει. Η όλη διαδικασία ακόμη και στην σπάνια περίπτωση ν’ ακολουθηθεί η νόμιμη διαδικασία, κι αυτό αν είναι ενήμερο το άτομο για την ύπαρξη του νόμου ή έχει κάποιο δικό του πρόσωπο να το διεκδικήσει, κωλυσιεργεί τόσο στα δικαστήρια κι οι αποφάσεις, βγαίνουν μετά από πολλούς μήνες έως κι ένα χρόνο. Σ’ αυτό το διάστημα το άτομο βασανίζεται, καταστέλλεται, εξοντώνεται με όλα τα μέσα που έχουν στη διάθεση τους τα ψυχιατρεία. Και χρειάζεται να υπάρχει έξω ένα ολόκληρο δίκτυο συμπαραστεκόμασταν ανθρώπων για να τρέχει την κάθε στιγμή της διαδικασίας. Χώρια που είναι απολύτως αναγκαίο να υπάρχει κι ένα οικονομικό απόθεμα, αφού απ’ όλη αυτή τη διαδικασία ζουν δικηγόροι, δικαστές, ψυχίατροι, κλινικές με το προσωπικό τους κι όλοι αυτοί αμείβονται. Είναι τόσο εύκολο να βρεθεί ένα άτομο σ’ αυτή τη θέση του ψυχιατριζόμενου, του “τρελού” που αρκεί μια καταγγελία συγγενούς για να σε στείλει στα κολαστήρια των ψυχιατρείων. Μια καταγγελία που ποτέ δεν ερευνάται σε βάθος, αρκεί η προσωπική μαρτυρία του συγγενικού προσώπου. Αυτό βέβαια μπορεί να έχει δικά του κίνητρα γι’ αυτό, είτε οικονομικά (αρπαγή περιουσίας κ.λ.π.) είτε αποφυγής ενός προβλήματος που θεωρεί πως μπορεί να έχει με το συγγενικό του πρόσωπο. Αν το άτομο την ώρα της σύλληψης, κατά την γνώμη μου περί σύλληψης πρόκειται αφού μεσολαβεί η αστυνομία, αντιδράσει και ζητήσει τον λόγο, η παραμικρή αντίδραση θεωρείται αντίσταση κι επικινδυνότητα.
Σ’ αυτή τη περίπτωση οδηγείται στην καθήλωση. Η καθήλωση είναι το δέσιμο σ’ ένα κρεββάτι για μέρες με ιμάντες, ούτε τις φυσικές βιολογικές σου ανάγκες δεν μπορείς να ικανοποιήσεις λυμένος. Εκεί στο κρεβάτι ουρείς, αφοδεύεις, τρως, πίνεις. Το τέλος της καθήλωσης το αποφασίζει ο θεράπων ψυχίατρος. Η ψυχολογική και ψυχική κατάσταση του ατόμου επιβαρύνεται στο μέγιστο μ’ αυτή τη μεταχείριση.
Τα δημόσια ψυχιατρεία δεν κρατούν για μεγάλο διάστημα συνήθως τα άτομα ειδικά αν έχουν κάποιο εισόδημα πχ σύνταξη. Σε συνεργασία με τα ιδιωτικά, τους κάνουν πάσα σ’ ένα απ’ αυτά, αναλόγως με το ύψος των οικονομικών του κρατούντος ατόμου. Εκεί στα ιδιωτικά ψυχιατρεία βλέπουμε το παράδοξο, το ίδιο το άτομο να πληρώνει, τον ακούσιο εγκλεισμό του και την εξόντωση του! Ένα μέρος των “νοσηλειών” τα πληρώνει το έγκλειστο ακούσια άτομο και το άλλο μέρος το ελληνικό δημόσιο. Είναι μια τεράστια κερδοφόρα επιχείρηση, γι’ αυτό και αρκετά ανθηρή. Τα τελευταία χρόνια κι εν μέσω κρίσης, στην Ελλάδα αυτές οι επιχειρήσεις έχουν αυξηθεί. Τα ιδιωτικά ψυχιατρεία έχουν διαβαθμίσεις, από τα πιο φθηνά όπου οι συνθήκες είναι όχι απλά άθλιες, αλλά χωρίς υπερβολή κολαστήρια, ως τα πιο ακριβά που είναι σαν καλά ξενοδοχεία. Έχουν διαβαθμίσεις ακόμη και στο ίδιο το ψυχιατρείο, από όροφο σε όροφο. Στο ισόγειο οι πιο φτωχοί κι ανεβαίνουν όροφο ανάλογα με τα συμφέροντα. Και στις δύο περιπτώσεις το αποτέλεσμα για το άτομο είναι το ίδιο. Καταρράκωση προσωπικότητας, εξάλειψη κάθε τι ανθρώπινου χαρακτηριστικού και το στίγμα του “τρελού”. Πρόκειται για αποθήκες ανθρώπων. Για έναν εφιάλτη που ακόμη και αν τον ζεις σαν επισκέπτης, αισθάνεσαι σαν να βρίσκεσαι σ’ άλλο τόπο και χρόνο.
Από προσωπικές μαρτυρίες φιλικών μου προσώπων και από προσωπική εμπειρία σαν επισκέπτρια σ’ αυτά τα κολαστήρια, έχω γνωρίσει την απόλυτη εξουσία όλου του προσωπικού των ψυχιατρείων. Από τον θεράπων γιατρό ως και την καθαρίστρια. Εκεί δεν αναγνωρίζεται ούτε ο εξωτερικός ψυχίατρος που παρακολουθούσε έξω το άτομο. Σε κάποια περίπτωση που εξωτερικός ψυχίατρος επισκέφθηκε νοσηλευόμενο, ζήτησε από τον θεράπων ψυχίατρο τον φάκελο του ασθενούς κι αυτός με σκαιότατο τρόπο αρνήθηκε να τον δώσει.
Έτσι κανείς δεν μπορεί να ελέγξει την “θεραπεία”. Τα ιδιωτικά ψυχιατρεία στα οποία μεταφέρει το δημόσιο, κρατούν καλά τα ένοχα μυστικά τους, έχοντας και την απόλυτη εξουσία πάνω στους ψυχιατριζόμενους. Γνώρισα καλά, όσο μπορώ να πω πως το γνώρισα σαν επισκέπτρια, ένα ιδιωτικό ψυχιατρείο στην Αθήνα. Το ΑΣΚΛΗΠΕΙΟΝ – ΣΑΜΕΛΛΑΣ. Σαμέλλας είναι ο ιδιοκτήτης που το άνοιξε, πρόκειται για οικογενειακή επιχείρηση που την συνέχισε ο γιος του ιδιοκτήτη. Λειτουργεί από το 1929 και παρ’ όλο που οι συνθήκες διαβίωσης των κρατούντων ψυχιατριζόμενων εκεί είναι απάνθρωπες, τόσα χρόνια κανείς από τη δικαστική εξουσία και την πολιτεία δεν έχει αγγίξει. Αν ψάξει κανείς στο ίντερνετ γι’ αυτό το κολαστήριο δε θα βρει ούτε ένα σκάνδαλο! Πόσο απέχει η πραγματικότητα όμως απ’ την εικόνα;
Κανένας προαυλισμός, παρ’ όλο που υπάρχει μεγάλη αυλή. Μου έλεγε ο φίλος που επισκεπτόμουν εκεί μέσα, πως κάποτε ήρθε μια επιτροπή να ελέγξει τις συνθήκες. Τότε προαυλισμός πραγματοποιούνταν σ’ ένα μπαλκόνι, όταν το είδε αυτό η επιτροπή διαμαρτυρήθηκε οπότε σταμάτησε ο οποιοσδήποτε προαυλισμός από παντού!
Ασύδοτα κοκτέηλ ενέσεων και φαρμάκων που θεωρούνται παρωχημένα αφού έχουν αποσυρθεί από την αγορά στην ουσία, γιατί έχουν βγει νέα γενιάς, φαγητό (καθόλου φρούτα) χωρίς βιταμίνες και στοιχεία τέτοια που βοηθούν τον οργανισμό ν’ ανταπεξέρθει στις μεγάλες ποσότητες χημικών φαρμάκων που δίνονται καθημερινά. Δεσίματα (καθηλώσεις) βιαιότητα με διάφορους τρόπους προς τους ψυχιατριζόμενους, καλλιέργεια φόβου για τιμωρίες, επιδείνωση της όποιας κατάστασης του ατόμου, ψυχοσωματικά συμπτώματα από την αλόγιστη χρήση πολύ δυνατών φαρμάκων, πολλές φορές μόνιμα για την υπόλοιπη ζωή, όπως τρέμουλο, δυσκολία στην ομιλία, δυσκαμψία κι άλλα που ξεπερνούν την φαντασία.
Κι αυτά σε βάθος χρόνου γιατί ένας πολύ μεγάλος αριθμός ατόμων βρίσκεται για πολλά χρόνια σε τέτοιες ψυχιατρικές κλινικές, στα αζήτητα,πολλοί πεθαίνουν εκεί μέσα. Ο νόμος του ’92 ορίζει σαφέστατα τα ανθρώπινα δικαιώματα του ψυχιατριζόμενου, όμως είναι σαν να μην υπάρχει αφού δε τα κάνουν γνωστά στο άτομο που εισάγετε παρά τη θέληση του. Ακόμη και να ξέρει τα νόμιμα δικαιώματα του δεν υπάρχει καμία δυνατότητα να τα διεκδικήσει, αφού στην ουσία σαν άνθρωπος δεν υφίσταται, δεν έχει υπόσταση. Οι ψυχίατροι κι οι διοικούντες υπάλληλοι πρέπει να μιλούν και ν’ αποφασίζουν για το άτομο και μόνο αυτοί. Μπαίνοντας εκεί μέσα του κρατούν οποιοδήποτε δημόσιο έγγραφο, μέχρι και την ταυτότητα, του κρατούν κάθε προσωπικό αντικείμενο, κινητό, πορτοφόλι. Είναι στην ευχέρεια και την απόφαση των ψυχιάτρων ή ακόμη και των νοσοκόμων, αν θα του δώσουν μετά από καιρό το κινητό. Μια τέτοια εμπειρία την βιώνουν διαφορετικά οι άντρες ψυχιατριζόμενοι από τις γυναίκες.
Για τις γυναίκες υπάρχει πάντα ο κίνδυνος του βιασμού, η σεξιστική εκμετάλλευση τους επίσης. Τον Φεβρουάριο του 2009 μια κοπέλα που ήταν έγκλειστη στο δημόσιο ψυχιατρείο ΔΑΦΝΙ κατήγγειλε στους γονείς της τον βιασμό της από νοσηλευτή. Οι γονείς της σ’ αυτή την περίπτωση την πίστεψαν και κίνησαν την νομική διαδικασία. Στην αρχή όλοι μα όλοι συγκάλυπταν τον βιαστή, λέγοντας πως η κοπέλα είναι τρελή κι ως εκ τούτου το “φαντάστηκε”. Οι γονείς της επέμεναν και μετά από πολύ ψάξιμο τελικά η ιατροδικαστική έκθεση με τα ευρήματα της, πιστοποίησε τον βιασμό.
Παρ’ όλα αυτά, η υπόθεση δεν έφτασε ποτέ στις δικαστικές αίθουσες, η μόνη τιμωρία στον βιαστή ήρθε από τη διοίκηση κι ήταν η μετάθεση του σ’ άλλο ψυχιατρικό κατάστημα!!! Δεν είναι ασυνήθιστα φαινόμενα οι βιασμοί στα ψυχιατρεία, αλλά πως ν’ αποδειχτούν όταν τα θύματα δεν έχουν καμιά υπόσταση, σεβασμό και γι’ αυτό δεν γίνονται πιστευτά; Το άλλο κομμάτι του ακούσιου ή εκούσιου εγκλεισμού στα ψυχιατρεία είναι αν κάποτε σ’ αφήσουν έξω στην κοινωνία πως θα καταφέρεις να επιβιώσεις.
Είναι ένα από τα πιο δύσκολα κομμάτια στη ζωή του ατόμου που έχει χαρακτηριστεί “τρελό” κι έτσι έχει στιγματιστεί, έχει υποστεί τόση βία πολλών μορφών κι είναι βαθύτατα πληγωμένο με μόνιμες ανοιχτές πληγές. Είναι υπόλογο για το κάθε τι και μόνο που υπάρχει, γιατί η μόνιμη απειλή ενός νέου εγκλεισμού είναι και η μόνη αλήθεια. Στην ελλάδα η κοινωνική υποκουλτούρα που κυριαρχεί, εξοβελίζει από τους κόλπους της ένα άτομο χαρακτηριζόμενο “τρελό” είναι το μόνιμο θύμα της. Δεν μπορεί να ζήσει μ’ αυτό σεβόμενο την προσωπικότητα του, δεν μπορεί να το αναγνωρίσει σαν κάτι με αξία και ικανότητες, ούτε να το ενσωματώσει, είναι καμένο πλέον. Έτσι βλέπει τον αποδιοπομπαίο τράγο που πάνω του ξεσπάει τις δικές του αδυναμίες και διαστροφές. Στο παρελθόν γίνανε κάποιες κινήσεις από αντιψυχιατρους και ριζοσπάστες ψυχιάτρους για να σπάσει αυτό το κατεστημένο, όμως τώρα δεν υπάρχει τίποτα απ’ όλα αυτά και βασιλεύει η απελπισία και το αδιέξοδο. Δεν σπάει το ψυχιατρικό και δικαστικό κατεστημένο, αντίθετα οχυρώνεται όλο και πιο πολύ. Κάποιες φορές και με λεφτά της ευρωπαϊκής ένωσης συστήνονται κάποιες οργανώσεις υπερασπιζόμενες τ’ ανθρώπινα δικαιώματα των στιγματισμένων ανθρώπων, όμως αυτές οι ομάδες υπάρχουν όσο υπάρχει η χρηματοδότηση. Μετά διαλύονται. Στην Ελλάδα της οικονομικής κρίσης, έχουν κοπεί τα όποια επιδόματα δικαιούνταν άνθρωποι που έχουν χαρακτηριστεί ψυχιατριζόμενοι, αυτό οδήγησε πολλές οικογένειες που είχαν κάποιο τέτοιο άτομο, να το πετάξουν έξω από την οικογένεια και το σπίτι που ζούσε, μ’ αποτέλεσμα να βλέπουμε πολλά τέτοια άτομα άστεγους στους δρόμους των μεγάλων πόλεων.
Επειδή πάντα θέλω να έχω μια πρόταση, αν υπάρχουν οργανώσεις που ελέγχουν και φροντίζουν για τ’ ανθρώπινα δικαιώματα των ψυχιατριζόμενων, εδώ στην Γερμανία, στο Βερολίνο, θα ήθελα να ασχοληθούν μ’ αυτό το θέμα στην Ελλάδα. Να ερευνήσουν καταγγελίες και γεγονότα. Μπορώ κι εγώ η ίδια να βοηθήσω όσο μου επιτρέπεται φέρνοντας σας σ’ επαφή μ’ ανθρώπους που έχουν υποστεί αυτή τη φρίκη. Αυτό που πρέπει επίσης να ειπωθεί είναι πως και στις δύο περιπτώσεις εγκλεισμού είτε πρόκειται για ψυχιατρεία, είτε για φυλακές, επιτυγχάνεται η ιδρυματοποίηση του ατόμου. Και δημιουργεί έναν φαύλο κύκλο απ’ τον οποίο δεν μπορείς να ξεφύγεις ακόμη και σαν “ελεύθερος”.
αναδημοσίευση από theshadesmag.wordpress
