του Γιάννη Ανδρουλιδάκη
Όπως στη γραμματική υπάρχουν οι κύριες και οι δευτερεύουσες προτάσεις, έτσι και στη ζωή υπάρχουν τα κύρια και τα δευτερεύοντα ζητήματα. Η υπόνοια ότι τα μεν είναι σημαντικά και τα δε ασήμαντα είναι ελαφρώς απατηλή. Ακριβώς με τον ίδιο τρόπο που αν αφαιρέσεις μια δευτερεύουσα πρόταση από μία φράση η κύρια μπορεί να στέκει άλογη και ακατανόητη, έτσι και τα δευτερεύοντα (ή δευτερογενή) πράγματα στη ζωή είναι συχνά απαραίτητα για να αποκτούν λογική και ουσία τα κύρια.
Θα μου επιτρέψετε λοιπόν, από τη ραστώνη των μικρών διακοπών μου, να αναφερθώ σε ένα δευτερογενές θέμα που έχει σχέση με την απόλυτα τραγική και εγκληματική κατάσταση που επικρατεί αυτή τη στιγμή στη Γάζα και είναι αυτό της ενοχοποίησης των ”Εβραίων” ως εθνότητα, μια καρικατούρα -κατά τη γνώμη μου- του ιστορικού αντισημιτισμού. Και θα εξηγήσω γιατί κατά τη γνώμη μου αυτή η στάση στρέφεται στην προοπτική της κατά του αγώνα των Παλαιστινίων και συνολικά του αγώνα των καταπιεζόμενων λαών για τη χειραφέτησή τους.
Θα το κάνω αυτό, μη αφαιρώντας προφανώς ούτε ένα ”και” από όσα έχω γράψει μέχρι σήμερα για τη Γάζα και από τη γνώμη μου για το κράτος του Ισραήλ -και τα οποία μάλιστα μου ”κόστισαν” και μερικές καλοδεχούμενες διαγραφές από κάποιους εδώ, ανάμεσά τους μιας καθηγήτριας που ο ανθρωπισμός της απευθύνεται περισσότερο στις γάτες παρά στα παιδιά και ενός ”καταστασιακού” ο οποίος χαρακτήριζε επί μέρες ”τζιχαντοναζιστές” εμένα και τους συντρόφους της οργάνωσής μου. Αυτό όμως δε μπορεί να κρύψει από τα μάτια μου περιπτώσεις σαν τον ακροατή της εκπομπής μου που θεώρησε έξυπνο να στείλει μήνυμα στον σταθμό ”Βγάλε τον σκατο-εβραίο” όταν έβαλα ένα τραγούδι του Leonard Cohen ή της κυρίας που έγραψε ότι ο Χίτλερ ”όχι μόνο ήταν φασίστας, αλλά έκανε και μισή δουλειά” ή της συνεχούς αναφοράς σε ”Εβραίους”, οι οποίοι είτε εσκεμμένα είτε από σύγχυση, υποκαθιστούν σε αυτού του τύπου τον λόγο το κράτος του Ισραήλ.
Ο αντισημιτισμός, ιστορικά, αποτελεί τη μήτρα, τη βασική συστατική ουσία του ευρωπαϊκού ρατσισμού, ήδη αχνά από τα τέλη του 18ου αιώνα. Γύρω από αυτόν συγκροτείται η ιδέα της ανωτερότητας της ευρωπαϊκής φυλής και ειδικότερα του ευρωπαϊκού πολιτισμού, ενοποιητικό στοιχείο του οποίου είναι ο Χριστιανισμός -ως μηχανισμός συνδεδεμένος με τα κράτη. Να γιατί, μια συνήθης κατηγορία για τους Εβραίους είναι ότι ”σταύρωσαν τον Χριστό”. Γύρω από αυτή την ιδέα ο αντι-σημιτισμός όχι μόνο θα πάρει μεγάλες διαστάσεις σε όλη την Ευρώπη, αλλά θα γίνει και το συστατικό στοιχείο των πολιτικών εθνικισμών της Ευρώπης -στη βάση του θα ενοποιηθούν νεοπαγή έθνη και κράτη. Γύρω από την ιδέα του αντι-σημιτισμού θα στηριχθεί η ιδέα των αυταρχικών κρατών που θα γνωρίσει η Ευρώπη μετά την Κομμούνα κι ακόμα θα συγκροτηθεί η ευρωπαϊκή Δεξιά. Στο σημαντικότερο πολιτικό εργαστήρι της Ευρώπης των αρχών του 20ού αιώνα, τη Γαλλία, ο αντι-σημιτισμός ή η άρνησή του θα γίνει μια δεύτερη διαχωριστική γραμμή ανάμεσα στην αριστερά και τη δεξιά, μετά την κύρια ταξική, από την υπόθεση Ντρέιφους και έπειτα. Η γέννηση του Λαϊκού Κράτους στη Γαλλία θα στηριχθεί σε μεγάλο βαθμό και στην άρνηση του αντι-σημιτισμού. Ο ίδιος ο αντι-σημιτισμός θα παραμείνει ωστόσο πολύ διαδεδομένος στην εθνικιστική τάση της Ευρώπης και βεβαίως θα γίνει η σημαία του μεγαλύτερου εθνικιστικού εγκλήματος της ιστορίας, αυτού που διέπραξαν οι Ναζιστές της Γερμανίας.
Το πιο σημαντικό ωστόσο ίσως, είναι ότι η ιδέα της χριστιανικής ανωτερότητας, που καλλιεργείται στο πλαίσιο του αντισημιτισμού, θα μεταφερθεί αυτούσια με τον ίδιο τρόπο -και στηριζόμενη στη δημοφιλία του αντισημιτισμού- σε κάθε ρατιστική έκφραση του ευρωπαϊκού πολιτισμού. Η πιο ενδιφέρουσα περίπτωση, είναι η δικαιολόγηση της αποικιοκρατίας. Οι Ευρωπαίοι εκστρατεύουν στην Αφρική και την Ασία, σφάζουν, καταστρέφουν πολιτισμούς, εξαφανίζουν πληθυσμούς, στο όνομα της ανωτερότητας του χριστιανικού ευρωπαϊκού πολιτισμού που μετατρέπεται σε μία συλλογική νεύρωση σε ολόκληρη την ήπειρο και κατατροπώνει κάθε φωνή που διεκδικεί να αμφισβητήσει την ορθότητα ή την αρετή των πολιτικών της αποικιοκρατίας. Σε αυτή τη ρατσιστική καπιταλιστική Ευρώπη, που δύο φορές θα καταλήξει να κηρύξει τον πόλεμο στον εαυτό της καταφέρνοντας να τον ξεπεράσει και τις δύο σε βαρβαρότητα, ο αντισημιτισμός θα είναι η κύρια έκφραση του εσωτερικού εχθρού.
Το ολοκαύτωμα του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου θα οδηγήσει σχετικά γρήγορα στην ποινικοποίηση του ”αντι-σημιτισμού”, τη στιγμή που ο υπόλοιπος ευρωπαϊκός ρατσισμός και η νεύρωση της ανωτερότητας του λευκού χριστιανικού πολιτισμού θα παραμείνει ανέπαφη, δημιουργώντας ένα νέο ρεύμα οπαδών ακόμα και κατά τη διάρκεια των επαναστάσεων που θα τσακίσουν την αποικιοκρατία, στην Αλγερία, στις Ινδίες και αλλού.
Η νεύρωση αυτή βρίσκεται στη ρίζα κάθε νέου ευρωπαϊκού ρατσισμού και του πλέον επιθετικού ανάμεσά τους σήμερα, που είναι η ισλαμοφοβία. Κανένας ρατσισμός δεν θα ήταν τόσο ισχυρός στην Ευρώπη αν δε βασιζόταν στην πανίσχυρη αρχική ιδέα του αντισημιτισμού. Και δεν είναι τυχαίο, ότι οι δύο φαινομενικά αντιτιθέμενοι αυτοί ρατσισμοί, ο αντισημιτισμός και η ισλαμοφοβία, συνυπάρχουν ειρηνικότατα στο πιο δυναμικό ρατσιστικό κίνημα της σημερινής Ευρώπης, το ”Εθνικό Μέτωπο” της Μαρίν Λε Πεν. Εκεί η παλιά αντι-σημιτική φρουρά του μπαμπά Λε Πεν διατηρεί άψογες σχέσεις με τη νέα ισλαμοφοβική γενιά που περιτριγυρίζει την κόρη, ακριβώς επειδή ενοποιούνται γύρω από την παραδοσιακή κεντρική ιδέα της λευκής και χριστιανικής ανωτερότητας.
Το πρόβλημα με τον ”αριστερό” αντισημιτισμό λοιπόν δεν είναι απλά ότι είναι ”ανίερος” ή ”ασεβής” προς τα θύματα του Ολοκαυτώματος. Το πρόβλημα του είναι ότι στη λογική του, που αναπαράγεται, κρύβεται επίσης όλη η δύναμη του ρατσισμού και της ισλαμοφοβίας. Άλλωστε, σε όλη την Ευρώπη, οι κυρίαρχες τάξεις χτυπούν τους Μουσουλμάνους, τους Ισλαμιστές και τους μετανάστες, με τα ίδια ή ανάλογα επιχειρήματα που οι πολιτικοί πρόγονοί τους χτυπούσαν τους Εβραίους.
Η υπόθεση αυτή έχει δύο όψεις: Όσοι και όσες στο όνομα της υπεράσπισης των Παλαιστινίων καταφεύγουν στον αντι-σημιτισμό, κάνοντας λόγο για ”Εβραίους”, ενισχύουν με όλη τους τη δύναμη τα επιχειρήματα στα οποία βασίζεται η σημερινή ευρωπαϊκή ισλαμοφοβία. Οσοι και όσες στο όνομα της άμυνας απέναντι στον αντι-σημιτισμό καταφεύγουν στην ισλαμοφοβία, αναπαράγουν με όλη τους τη δύναμη τα επιχειρήματα που γέννησαν τον αντι-σημιτισμό. Μια ματιά στις θέσεις των Ισραηλινών και των Παλαιστίνιων αναρχικών και κομμουνιστών, θα τους βοηθούσε ίσως να συνειδητοποιήσουν την πλάνη τους.
Ανάμεσα στις δύο αυτές συμπληγάδες πέτρες, η Αργώ της Ελευθερίας οφείλει να περάσει με τις μικρότερες δυνατές απώλειες. Για εμάς, αναρχικούς, κομμουνιστές, ελευθεριακούς, σοσιαλιστές, το ζητούμενο είναι η συνύπαρξη των λαών χωρίς αφεντικά και εκμετάλλευση. Αυτό δε σημαίνει ουδετερότητα και είναι μακριά από τη λογική των ”ίσων αποστάσεων” ανάμεσα στους δολοφόνους και τα θύματα. Μια τέτοια απελευθερωτική εξέλιξη δεν μπορεί να πραγματωθεί έξω από την πλήρη αλληλεγγύη στο λαό της Παλαιστίνης, στην απελπισμένη πάλη του για ελευθερία και ζωή, την πάλη ακόμα για να κερδηθεί αυτή με όποιον τρόπο μπορεί ο καθένας. Αυτή όμως η υποστήριξη σε έναν αγώνα με εθνικά χαρακτηριστικά είναι το φτερό που δίνει η Αργώ στην προσπάθειά της να περάσει τις συμπληγάδες και να βαδίσει προς την Ελευθερία του καθενός και την Ισότητα όλων. Αν πέσει στον ανάποδο ρατσισμό δεν θα φτάσει ποτέ ως εκεί.
Οχι μόνο γιατί κανένας ρατσισμός δεν είναι ”καλός”. Αλλά γιατί πίσω από κάθε ρατσισμό κρύβεται ένας άλλος κι αυτή η αέναη αναπαραγωγή τους, θρέφει τις εξουσίες και τους επιτρέπει πανίσχυρες να ασκούν τον δικό τους.
Νίκη στο λαό της Παλαιστίνης. Αυτή η νίκη περνάει από την άρνηση του αντι-σημιτισμού και της ισλαμοφοβίας και τη διεκδίκηση του δικαιώματος των λαών να ζουν χωρίς δυνάστες. Χιλιάδες επαναστάτες, Άραβες και Εβραίοι, το κατάλαβαν και πάλεψαν για αυτό. Είναι η σειρά μας.