Πώς συλλέχθηκαν τα πειστήρια;
Ο εισαγγελέας βασίστηκε στο DNA και σε πειστήρια που βρέθηκαν στο βουνό για να τεκμηριώσει – στην πρότασή του – την φυσική παρουσία των κατηγορουμένων.
Πριν από την εξέταση της περίπτωσης του κάθε κατηγορουμένου ξεχωριστά, έχει σημασία να θυμηθούμε πως συνέλεξε η εταιρεία (και όχι η αστυνομία) τα πειστήρια, σε κάποια από τα οποία βασίστηκε ο εισαγγελέας.
Σύμβουλος Ασφάλειας της North Star (εταιρεία security που δούλευε για την Ελληνικός Χρυσός Α.Ε.)
[…]
Πρόεδρος: Με τα πειστήρια τι έγινε;
Α.: Κοιτάξτε τα πειστήρια δε τα μάζεψε η αστυνομία γιατί υπήρχε μια παγιωμένη τακτική σε συνεννόηση με την αστυνομία για να τα συλλέγουμε εμείς.
Πρόεδρος: Τι εννοείτε;
Α.: Ε να υπήρχε και ένα άλλο επεισόδιο στις 5 Γενάρη, μαζέψαμε κάποια πειστήρια πήραμε τηλ την αστυνομία και μας είπε να τα κατεβάσουμε εμείς στο Α.Τ. Αρναίας.
[…]
Καραβασίλης: Εντολή για να κάνετε έρευνα ποιος σας έδωσε;
Μάρτυρας: Ε αφού ήταν ιδιωτικός χώρος…
Πρόεδρος: Ποιοι βρήκαν τα φυσίγγια;
Μάρτυρας: [κομπιάζει] δε θυμάμαι.
Καραβασίλης: Έχετε από την εκπαίδευσή σας κάποιες γνώσεις ότι σε τέτοια σκηνή εγκλήματος δεν παρεμβαίνουμε στην έρευνα;
Μ: Ναι εκεί δε μπορούμε.
[…]
Κυρ: Και έχουν εκπαιδευτεί οι υπάλληλοι για τη συλλογή στοιχείων;
Α.: Όχι.
[…]
Υπαλληλος North Star Security
Καραβασίλης: Με ποιους άλλους μαζεύατε στοιχεία;
Μ: Με τον Τ. ψάχναμε τον Μ.
Καρ: Παίρνετε εντολή από τον Σωτηρόπουλο (αρχιφυλακας) να ψάξετε. Που ψάξατε;
Μ: Κατεβαίναμε το δρόμο και μας είπε όπως πηγαίναμε να βρούμε τον Μ. να μαζεύουμε ό,τι βρίσκουμε στο δρόμο.
Καρ: Πως παίρνατε τα πράγματα;
Μ: Με σακούλα.
Καρ: Σημειώνατε που τα βρίσκατε;
Μ: Όχι.
Καρ: Έπρεπε να το κάνετε;
Μ: Τι να σας πω, δεν ξέρω.
[…]
Υπάλληλος North Star Security
Παύλου: Με τι τα μαζέψατε;
Ε: Με… γάντια, σακούλες.
Πρόεδρος: Με γάντια κ. Μάρτυρα ή με σακούλες;
Ε: Με γάντια.
Πρόεδρος: Μα με σακούλες μας είπατε πριν.
Παύλου: Τι γάντια ήταν;
Ε: Πλαστικά. Του χειρούργου.
Παύλου: Χρησιμοποιήσατε χειρούργου γιατί τα είχατε στο εργοστάσιο λέτε. Ποια εταιρία σεκιούριτι χρησιμοποιεί χειρουργικά γάντια.
Ε: Ε τα είχαμε.
Οι παραπάνω μάρτυρες λένε ότι η συλλογή των πειστηρίων έγινε από τους security, κάτω από αδιευκρίνιστες συνθήκες, ενδεχομένως χωρίς γάντια και χωρίς να σημειώνουν και να φωτογραφίζουν το σημείο που βρέθηκαν τα εν λόγω πειστήρια. Φαίνεται λοιπόν, πως κατά τη συλλογή των όσων η ΕΛ.ΑΣ. χαρακτηρίζει «πειστήρια» δεν τηρήθηκε κανένα πρωτόκολλο, ενώ τα συνέλεξαν άτομα που δεν είχαν καν δικαιοδοσία ή την κατάλληλη εκπαίδευση για να συνδράμουν σε μια τέτοια διαδικασία.
Αν συνδυάσει κανείς τις μαρτυρίες από προηγούμενες δικασίμους, τις απολογίες των κατηγορουμένων, καθώς και κάποιες από τις παρεμβάσεις των συνηγόρων υπεράσπισης, σχηματίζεται μια μάλλον διαφορετική εικόνα από αυτήν που περιέγραψε ο εισαγγελέας για τα πειστήρια και την αξιοπιστία τους.
Για τον Δημ. και τους κάλυκες
Ο εισαγγελέας “είδε” φυσική παρουσία του Β. Δημ. στο χώρο εξαιτίας των καλύκων που βρέθηκαν κοντά στο εργοτάξιο. Ο ανθυπαστυνόμος Σαραφόπουλος είναι ο βασικός μάρτυρας κατηγορίας και είναι αυτός που “συνδύασε” κλήσεις του Δημ., προκειμένου να στηριχθεί η θεωρία της εγκληματικής οργάνωσης. Όμως, σχετικά με τους κάλυκες που βρέθηκαν και συμπεριλήφθηκαν στη δικογραφία, στην 4η δικάσιμο κατέθεσε τα παρακάτω:
Καραβασίλης: Αν [οι κάλυκες] είχαν ίχνη οξείδωσης, αυτό πού μας οδηγεί;
Σαραφόπουλος: Όσο πιο οξειδωμένοι, τόσο πιο παλαιοί.
Καραβασίλης: Αυτοί που ήταν έξω από το Π2, τι μας λένε;
Σαραφόπουλος: Μάλλον από κυνήγι.
Καραβασίλης: Αυτοί έξω από το Π1;
Σαραφόπουλος: Αντίστοιχα.
οι σκουριασμένοι κάλυκες που βρέθηκαν κοντά στο εργοτάξιο
Η εξέταση του μάρτυρα, στη συνέχεια, αποκαλύπτει μια ανακολουθία κατά την καταγραφή των πειστηρίων.
Καραβασίλης: Στείλατε για βαλλιστική κάλυκες του Δημ.;
Σαραφόπουλος: Όχι, δεν έχουν νόημα.
Καραβασίλης: Επειδή λέτε ότι δεν πήρατε, [δείχνει έκθεση κατάσχεσης], όντως φαίνεται ότι δεν πήρατε. 7/3 όμως, την ίδια μέρα, συντάσσεται έκθεση αφαίρεσης.
Σαραφόπουλος (διαβάζοντας την έκθεση αφαίρεσης): «… με αυτήν την έκθεση αφαιρούνται από την έκθεση κατασχέσεως 4 φυσίγγια…»
Καραβασίλης: Δηλαδή, για να καταλάβει το δικαστήριο: συντάσσεται έκθεση κατάσχεσης που έχει μόνο το όπλο και τον ασύρματο. Δέκα λεπτά μετά, συντάσσεται έκθεση αφαίρεσης τεσσάρων φυσιγγίων από την αρχική κατάθεση, που δεν υπήρχαν πουθενά πριν!
Σαραφόπουλος: Έχετε δίκιο, μ’ αυτό που μου δείχνετε…
Καραβασίλης: Τι «έχετε δίκιο»; Απάντηση θέλω. […] Σε όλους τους άλλους είναι σωστές. Στον Δημ. γίνεται λάθος. Μιλάμε για τους κάλυκες που μάζεψαν οι φύλακες. Όλα τα λάθη πάνω του έχουν γίνει.
Διαβάζοντας τα παραπάνω κανείς μπορεί να καταλάβει την προχειρότητα με την οποία αντιμετωπίστηκε η διαδικασία συλλογής και καταγραφής των πειστηρίων που αφορούν στον κατηγορούμενο. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση δύο αστυνομικών, οι οποίοι λίγες μέρες μετά την επίθεση, όπως είδαμε στην 2η δικάσιμο, πρόσθεσαν ως πειστήριο στα αποδεικτικά στοιχεία της υπόθεσης μια πάνινη τσάντα με μολότοφ, η οποία όμως σχετίζονταν με άλλο επεισόδιο στην περιοχή. Για τους δυο αστυνομικούς διατάχθηκε ΕΔΕ και στη συνέχεια παραπέμφθηκαν σε δίκη, στην οποία όμως αθωώθηκαν λόγω έλλειψης δόλου.
Στην 3η δικάσιμο εξετάζεται ο σύμβουλος ασφαλείας της εταιρείας security, North Star, που επιβεβαιώνει και αυτός με τη σειρά του πως οι κάλυκες που βρέθηκαν δεν συλλέχθηκαν από αστυνομικούς αλλά από προσωπικό της εταιρίας security και της Ελληνικός Χρυσός, ενώ παράλληλα δημιουργεί επιπλέον αμφιβολίες για το κατά πόσο αυτοί σχετίζονται με την υπόθεση.
Σύμβουλος Ασφαλείας της North Star
Α: {…}Εγώ μάζεψα μια δάδα και έναν πυρσό, τα άλλα τα μάζεψαν οι εργαζόμενοι της Ελληνικός Χρυσός. Εγώ μπορώ να σας πω από την εμπειρία μου ότι τα φυσίγγια που βρέθηκαν μπορεί να είναι και από 3 χρόνια πριν εκεί.
Για τον Παγ. Γ. και τον σκούφο
Για τον εν λόγω κατηγορούμενο αυτό που τον τοποθετεί στο χώρο, σύμφωνα με τον Εισαγγελέα, είναι μια κουκούλα full face που βρέθηκε πεταμένη στο βουνό και περιείχε δείγμα DNA. Η ασφάλεια τοποθετεί τον σκούφο του Παγ. 700 μέτρα από την πύλη, στην κεραία της Vodafone, σύμφωνα με τους χάρτες που έχει καταρτίσει, ωστόσο ο σκούφος δεν βρέθηκε από την Ασφάλεια αλλά από τους security.
Πρόεδρος: Ο Παγ. Γ.;
Σαραφόπουλος: Βρέθηκε κουκούλα full face.
Πρόεδρος: Ποιος την βρήκε αυτήν;
Σαραφόπουλος: Ο τρόπος που έγινε συλλογή ήταν λίγο… διαφορετικός. [εννοεί ότι και αυτός συλλέχθηκε από την εταιρεία]
[Γέλια στην αίθουσα]
Σαραφόπουλος: Ωστόσο δε μειώνεται η σημασία του πειστηρίου.
To άλλοθι του Παγ.
Ο Παγ. όπως και η σύζυγος του ισχυρίστηκαν ενώπιον του δικαστηρίου ότι το βράδυ της επίθεσης ο Παγ. βρισκόταν στις Σέρρες. Στην 7η δικάσιμο καταθέτει ο Μ. που συνεργάζεται επαγγελματικά με τον κατηγορούμενο:
Μ: Μερικές μέρες πριν είχα παραγγείλει κάτι ζωοτροφές. Με παίρνει τηλέφωνο κοντά Πέμπτη-Παρασκευή να με πει ότι θα έρθει {στις Σέρρες} Σαββάτο βράδυ, 16 Φεβρουαρίου, γιατί θα πήγαινε και αλλού εκεί {στις Σέρρες} να δώσει ζωοτροφές, και του είπα εγώ δεν μπορώ. […] Εγώ κατασκευάζω γαλαρίες για τα μεταλλεία από το 1997.
Καρ: Δηλαδή είστε υπέρ της εξόρυξης;
Μ: Ναι.
Καρ: Θα ερχόσασταν δηλαδή ποτέ να υπερασπιστείτε για την εξόρυξη χρυσού τον Παγ. λέγοντας ψέματα;
Μ: Όχι.
Η απολογία του Παγ.
Πρόεδρος: Φορούσατε Full face;
ΠΓ: Ναι είχε κρύο. Όταν ζεσταίνεσαι τον βγάζεις, τι να κάνεις;
Πρόεδρος: Θυμάστε πότε το βγάλατε;
ΠΓ: Όχι. Μπορεί να το άφησα στο αμάξι, δεν ήταν μπουφάν που είναι χοντρό πράμα. Είχα 2-3 σκούφους, άλλους στο μπουφάν και άλλους στο αμάξι. Και μπουφάν είχα. Είχαμε αλλαξιές.
[…]
Πρόεδρος: Πότε πήγατε τελευταία φορά πάνω στο βουνό στο εργοτάξιο;
ΠΓ: Πέμπτη απόγευμα.
Πρόεδρος: Μέρα ή νύχτα;
ΠΓ: Νύχτα.
Πρόεδρος: Για υλοτομία;
ΠΓ: Ναι για υλοτομία
Για τον Παπ. Χ. και το καπάκι φωτοβολίδας
Σύμφωνα με έκθεση που συντάχθηκε μετά την επίθεση (17/2/2013) κατασχέθηκαν και εστάλησαν στο κέντρο ερευνών 14 καπάκια φωτοβλίδων. Απεστάλησαν αυθημερόν και ελέγχθηκαν. Σ’ αυτά δε βρίσκεται βιολογικό υλικό. Στις 14 Μαϊου 2014, όμως νέα έκθεση αναφέρει ότι ανιχνεύθηκε DNA του Πα.Χ. σε καπάκι φωτοβολίδας.
Έχει σημασία να δούμε τι λένε ή δεν λένε στο δικαστήριο και στην ασφάλεια σχετικά με τα καπάκια αυτά, οι security που τα συνέλεξαν:
Υπαλληλος North Star Security
Κυρίτσης: Απαριθμήστε μας με σειρά τι βρήκατε.
Μ: Πυρσό, κάλυκες και ένα φακό πράσινο.
Παύλου: Τίποτα κόκκινο βρήκατε; Γιατί αυτό το κόκκινο αν το βρήκατε ενοχοποιεί ένα άτομο.
Μ: Δε θυμάμαι να βρίσκω κόκκινα.
Παύλου: Κύριε μάρτυρα 12 καπάκια κόκκινα δε τα θυμάστε;
Μ: Αααααα ναι, καπάκια.
{…}
Καραβασίλης: Αυτοί οι προωθητήρες που λέτε εδώ τι είναι;
Μ: Εγώ δεν είπα τίποτα.
Καραβασίλης: Μα γράφετε στην κατάθεση. Υπογράψατε την κατάθεση.
Μ: Εγώ δεν ξέρω καν τι είναι προωθητήρας.
[…]
Κυρίτσης: Την κατάθεσή σας τη διαβάσατε ναι ή όχι;
Μ: Όχι δε την διάβασα.
[Ο συνήγορος Καραβασίλης δείχνει τον σκουριασμένο πυρσό στο μάρτυρα, ο μάρτυρας λέει ότι είναι από μπρούτζο. Γέλια στην αίθουσα.]
[…]
Ε: Στην ευθεία από Π1-Π2, βρήκαμε αναπτήρες, ψαλίδι, κυνηγετικούς κάλυκες.
Προεδρος: Τι ώρα φύγατε;
Ε: Φύγαμε όταν τελείωνε η βάρδια.
Πρόεδρος: Ψάξατε δυο φορές ή μια φορά;
Ε: [με δισταγμό] μια φορά.
Πρόεδρος: Στην κατάθεσή σας λέτε ότι βρήκατε και αντικείμενα με φωτοβολίδες.
Ε: Τώρα τι να πω, ό,τι κατέθεσα τότε.
Πρόεδρος: Το θυμάστε;
Ε: Τώρα τι να πω, δε το θυμάμαι.
Πρόεδρος: τις καταθέσεις τις διαβάσατε πριν τις υπογράψετε;
Ε: Όχι μας τις διάβασε ο αστυνομικός.
[…]
Καραβασίλης: Βρήκατε κάλυκες. Χρώμα θυμάστε;
Ε: Όχι δε θυμάμαι.
Καραβασίλης: Λέτε «Φαίνονταν καινούργιοι επειδή δεν ήταν οξειδωμένοι», εσάς αυτό το «οξειδωμένοι» πως σας ήρθε;
Ε: Α δεν ξέρω, μπορεί να το είπε ο αστυνομικός.
Καραβασίλης: Ο αστυνομικός στην κατάθεσή σας!
[…]
Παύλου: Πως έγινε η κατάθεση; Με δική σας πρωτοβουλία τα λέγατε αυτά; Τι σας έλεγαν οι αστυνομικοί;
Ε: Με ρώτησε ο αστυνομικός πως ξεκίνησε.
Πρόεδρος: Τα θυμάστε ή υποθέτετε τώρα;
Παύλου: Γιατί γράφετε στο τέλος ότι «δεν έπιασα με γυμνά χέρια τα αντικείμενα»; Σας το είπαν ή μόνος σας;
Ε: Δε θυμάμαι.
Και σ’ αυτήν την περίπτωση οι security συνέλεξαν το καπάκι στο οποίο βρέθηκε μερικό δείγμα DNA του κατηγορουμένου, σε ανάλυση που διενεργήθηκε ενάμιση χρόνο μετά την επίθεση. Οι security κατά την εξέταση τους αδυνατούσαν να θυμηθούν εάν και κατά πόσο συνέλεξαν καπάκια από φωτοβολίδες. Μάλιστα από τις απαντήσεις του μάρτυρα στις ερωτήσεις των συνηγόρων υπεράσπισης και του Προέδρου προέκυψε ότι οι μάρτυρες υπέγραψαν καταθέσεις που δεν είχαν διαβάσει, αλλά και πως υπάρχει πιθανότητα οι αστυνομικοί που λειτουργούσαν ως ανακριτικοί υπάλληλοι να προσέθεταν στοιχεία ή/και διευκρινίσεις στις εν λόγω καταθέσεις.
Η απολογία του Παπ. Χ. και ο τρόπος λήψης DNA
Πρόεδρος: Πως βρέθηκε το γενετικό υλικό στο καπάκι;
ΠΧ: Δεν έχω ιδέα.
Πρόεδρος: Ναι αλλά βρέθηκε, για να βρέθηκε θα ήρθατε σε επαφή.
ΠΧ: Δεν έχω ιδέα και όταν πήγα για το γεννετικό υλικό μου βάλαν κάτι ξυλάκια στο στόμα και τα άφηναν μετά με γυμνά χέρια πάνω στο τραπέζι.{…}
Πρ. και Παν.: «ένοχοι – συνδεδεμένοι με τους άλλους τρεις», γιατί αγόρασαν καινούργια κινητά.
Ο Εισαγγελέας πρότεινε την ενοχή των Πρ. και Παν. με δεδομένο ότι είχαν συνομιλίες με τους Δημ., Παγ. και Παπ. των οποίων η φυσική παρουσία, κατά τον Εισαγγελέα, «είναι αδιαμφισβήτητη». Οι δυο κατηγορούμενοι μέρες μετά την επίθεση άλλαξαν τα κινητά τους τηλέφωνα, γεγονός που ο εισαγγελέας έκρινε ύποπτο, κινούμενος ακριβώς σύμφωνα με την ανάγνωση της πράξης, που έκανε ο ανθυπαστυνόμος Σαραφόπουλος κατά την κατάθεση του στην 4η δικάσιμο.
Το παραπάνω σκεπτικό ουσιαστικά υποθέτει ότι οι 2 κατηγορούμενοι ήρθαν σε τηλεφωνική συνεννόηση για την επίθεση το βράδυ εκείνο με τους έτερους 3 κατηγορούμενους και έπειτα άλλαξαν τις συσκευές τους με νέες, θεωρώντας ότι έτσι δεν θα γίνουν αντιληπτοί.
Οι κατηγορούμενοι από την πλευρά τους κατέθεσαν τα εξής σχετικά με τα νέα κινητά τους τηλέφωνα :
Εισαγγελέας: Γιατί αλλάξατε τηλέφωνο στις 21 Φεβρουαρίου;
ΤΠ: Άλλαξα γιατί μου το χάλασε η κόρη μου.
Εισαγγελέας: Για ποιο λόγο αλλάξατε τηλέφωνο;
Δ: Μου είχε κάνει δώρο η γυναίκα μου.
Εισ: Τόσο κοντά χρονικά;
Δ: Αλλάζουμε τηλέφωνα συχνά πυκνα. Έχω αλλάξει και άλλες φορές.
Αμφίβολης αξιοπιστίας τα πειστήρια και το DNA για τους συνηγόρους υπεράσπισης:
Οι συνήγοροι υπεράσπισης Καμμένου και Παύλου, αντίστοιχα, εξέφρασαν τις αμφιβολίες τους για την αξιοπιστία των πειστηρίων. Συγκεκριμένα δήλωσαν κατά τον σχολιασμό αναγνωστέων στην 7η δικάσιμο:
Συνήγορος Καμμένου: Ο νόμος λέει ότι όταν παίρνουμε από κάποιον DNA και βγαίνει θετικό πρέπει να του κοινοποιούμε το αποτέλεσμα για να βάλει ειδικό σύμβουλο να ελέγξει την διαδικασία. Αυτό δεν έγινε στην συγκεκριμένη περίπτωση για τον Π.Χ.. Επομένως χάθηκε κάθε δικαίωμα να ελέγξουμε την εγκυρότητα του αποτελέσματος. Και αφού παραβιάστηκε ο νόμος δεν πρέπει να γίνει δεκτό από το δικαστήριο εδώ.
Συνήγορος Παύλου: Από τα αναγνωστέα προκύπτει δικονομική αταξία στη δόμηση προανακριτικού υλικού, ειδικά στο πεδίο των καλύκων ή των περίφημων πλαστικών καπακιών. Υπάρχει ζήτημα αξιοπιστίας ευρημάτων. Προσκομίζουμε την αθωωτική απόφαση των δύο αστυνομικών που μετέφεραν από άλλη υπόθεση στοιχεία. Αθωώθηκαν λόγω έλλειψης δόλου. Αυτό δεν νομιμοποιεί όμως αυτό που έγινε. Εδώ υπήρξε σύνθεση, αλλοίωση και προσθήκη στοιχείων. Θα επανέλθουμε στις αγορεύσεις μας, εδώ έχουμε όμως μια δικονομική αταξία. Για εμένα είναι κρίσιμη η αθωωτική απόφαση των αστυνομικών, γιατί ένα ψευδές μέσο μπήκε στη δικογραφία.
Είναι η εικόνα που συνθέτουν τα παραπάνω ικανή για να καταδικάσει τους 5 όπως πρότεινε ο εισαγγελέας; Μια διαδικασία συλλογής πειστηρίων χωρίς να τηρηθεί η σχετική διαδικασία, απουσία του εγκληματολογικού που έχει την ευθύνη για τη συλλογή. Μαρτυρίες που δεν επιβεβαιώνουν απόλυτα αν οι κάλυκες που βρέθηκαν χρησιμοποιήθηκαν στην επίθεση και ένα δείγμα DNA, το οποίο, όπως ισχυρίζεται η υπεράσπιση, πιθανόν να έχει επιμολυνθεί ενώ αποτελεί μερικό και μεταφερόμενο δείγμα.
Τελικά, μένει να δούμε τι έχουν να πουν οι συνήγοροι υπεράσπισης για όλα αυτά, καθώς και ποια θα είναι η κρίση του δικαστηρίου, στις δικάσιμους που ακολουθούν και είναι: Δευτέρα 19/11 και Τετάρτη 21/11 στο Δικαστικό Μέγαρο Θεσσαλονίκης στο υπόγειο.