Στο διάστημα των τριών τελευταίων εβδομάδων της δίκης της Χρυσής Αυγής ως εγκληματικής οργάνωσης ολοκληρώθηκε η παρατεταμένη εξέταση πλήθους εγγράφων που προσκόμισε η υπεράσπιση, καθώς και οι σχολιασμοί των συνηγόρων της πολιτικής αγωγής και της υπεράσπισης πάνω στα επιπλέον αναγνωστέα.
Κατά την 332η ημέρα της δίκης, ξεκίνησε η εξέταση των μαρτύρων υπεράσπισης, με πρώτη τη μητέρα του κατηγορούμενου Αγιοβλασίτη (ένταξη στην εγκληματική οργάνωση και συμμετοχή στην επίθεση της Χ.Α. στον κοινωνικό χώρο «Συνεργείο» στην Ηλιούπολη). Όπως σημείωσε στην εκπομπή του βιντεοχρονολογίου της Δίκης της Χρυσής Αυγής στο omniatv η Ελευθερία Τομπατζόγλου, δικηγόρος της πολιτικής αγωγής για την οικογένεια Φύσσα, «είναι πάρα πολύ λογικό κι επόμενο να μην εισφερθεί τίποτα υπέρ των κατηγορουμένων» από τους μάρτυρες υπεράσπισης. «Θα ακούσουμε το γνωστό επιχείρημα ‘Αίμα – Τιμή – Δεν Ήμουνα Εκεί’».
Η υπεράσπιση της Χρυσής Αυγής έχει δηλώσει – από την αρχή της δίκης – τα ονόματα περισσότερων από 200 μαρτύρων. Ωστόσο είναι άγνωστο αν τελικά θα παραστούν όλοι, υπό το φως των συντριπτικά ενοχοποιητικών στοιχείων που έχουν προκύψει στη δικαστική αίθουσα.
Είναι χαρακτηριστικό ότι η πρώτη μάρτυρας ήδη παρουσίασε αντιφάσεις με όσα είχε πει στην κατάθεσή του ο κατηγορούμενος Αγιοβλασίτης. Η μητέρα του σημείωσε ότι «γνώριζε τον Καζαντζόγλου» (επιχειρησιακό επικεφαλής του τάγματος εφόδου της Νίκαιας) και ότι τον γιό της «μπορεί να τον πήρε τηλέφωνο» ο Καζαντζόγλου για να πάει στη «μοτοπορεία» που κατέληξε στην επίθεση στο «Συνεργείο».
Αντίθετα, ο ίδιος ο Αγιοβλασίτης στην κατάθεσή του είχε πει ότι δεν γνώριζε κανέναν άλλον από τους συμμετέχοντες στη «μοτοπορεία»:
Κατά τις προηγούμενες δικασίμους, σχολιάστηκαν τα επιπλέον αναγνωστέα της πολιτικής αγωγής και της υπεράσπισης.
Τα επιπλέον αναγνωστέα που είχε προσκομίσει η πολιτική αγωγή περιλάμβαναν καταδικαστικές αποφάσεις για συναφείς υποθέσεις, επιπλέον στοιχεία από την ίδια τη δικογραφία τα οποία δεν είχαν αναλυθεί επαρκώς από την αστυνομία, δημοσιεύματα αλλά και την τεχνική μελέτη του ερευνητικού κέντρου Forensic Architecture, που δομεί τα στοιχεία της δολοφονίας Φύσσα σε ένα ενιαίο σύνολο.
Τα έγγραφα αυτά εξετάστηκαν από τις 18 Ιουλίου έως τις 12 Σεπτεμβρίου του 2018, σε διάστημα δηλαδή επτά δικασίμων. Πράγμα που είχε σημειώσει και η πρόεδρος, Μαρία Λεπενιώτη, σε μια παρατήρησή της προς την υπεράσπιση της Χ.Α.
Αντιθέτως, τα επιπλέον αναγνωστέα που προσκόμισε η υπεράσπιση της Χρυσής Αυγής και περιλάμβαναν χιλιάδες κοινοβουλευτικές επερωτήσεις των κατηγορούμενων για διεύθυνση της εγκληματικής οργάνωσης, ομιλίες του Μιχαλολιάκου και των υφισταμένων του, ακόμα και το… καταστατικό του ΚΚΕ, χρειάστηκαν πολλαπλάσιο χρόνο από αυτά της πολιτικής αγωγής: έξι ολόκληρους μήνες. Και, μάλιστα, έξι μήνες στους οποίους πύκνωσε ο προγραμματισμός των δικασίμων, κατόπιν επανειλημμένων αιτημάτων της πολιτικής αγωγής. Πράγμα που αποτυπώνεται στο γεγονός ότι το δικαστήριο εξέταζε τα έγγραφα της υπεράσπισης της Χρυσής Αυγής επί 57 ολόκληρες δικασίμους.
Οι σχολιασμοί της πολιτικής αγωγής
Για την οικογένεια Φύσσα
Με την ολοκλήρωση των εγγράφων, η έδρα ζήτησε από τους συνηγόρους των δύο πλευρών να σχολιάσουν το περιεχόμενό τους, όπως προβλέπεται από τον κώδικα ποινικής δικονομίας.
«Για την πολιτική αγωγή τα αναγνωστέα της υπεράσπισης εισφέρουν ένα πολύ σημαντικό στοιχείο: Την πλήρη έλλειψη υπερασπιστικών επιχειρημάτων ως προς την μη τέλεση των αδικημάτων», σχολίασε η Ελευθερία Τομπατζόγλου για την πολιτική αγωγή εκ μέρους της οικογένειας Φύσσα.
Και συνέχισε:
Επιχειρούν να μας πείσουν ότι η ΧΑ είναι ένα κόμμα σαν όλα τα υπόλοιπα […] Δεν ακούστηκε τίποτα για τις συνομιλίες (σ.: των κατηγορουμένων), τίποτα για τη στοχοποίηση του Π. Φύσσα, τίποτα για την προαναγγελία του Παναγιώταρου, για τα πογκρόμ. […] Καμμία σημασία δεν έχει αν οι ενέργειες γίνονται από οικογενειάρχες. Δεν αποτελεί στοιχείο της παραβατικότητας ή μη. Ούτε αν ο χρυσαυγίτης έχει κάνει παιδιά από τα 22 του, ούτε οι διανομές τροφίμων.
Για την τεχνική μελέτη του Forensic Architecture:
Ως προς τα αναγνωστέα τα δικά μας θέλω να σταθώ στα βίντεο της δικογραφίας, το οποίο δεν εισφέραμε το πρώτον εμείς, αλλά αποτελούσαν μέρος της […] παρά την προσπάθεια της υπεράσπισης να το απαξιώσει και από το οποίο προκύπτουν οι ακριβείς χρόνοι. […] Τί προκύπτει από αυτό το βίντεο; Η συγκρότηση του τάγματος εφόδου, η ολιγωρία των αστυνομικών, οι κινήσεις του Ρουπακιά. […] Ολοκληρώθηκε η πομπή του τάγματος εφόδου […] Η πομπή αυτή έχει κατεύθυνση τη Σαλαμίνος στη Λαμπράκη […] συνεχίζεται μετά την Κεφαλληνίας […] το συμπέρασμα που μπορούμε να έχουμε είναι ότι η πομπή έστριψε αριστερά στην Κεφαλληνίας […]
Πρόεδρος: Μην μας αναφέρετε όλη την έκθεση.
Τομπατζόγλου: Όχι, είναι οι χρόνοι κ. Πρόεδρε
Χαρακτηριστική για τον εκνευρισμό της υπεράσπισης ήταν η παρέμβαση του Τάκη Μιχαλόλια, αδελφού και υπερασπιστή του Νίκου Μιχαλολιάκου, ο οποίος, όπως μετέδωσε το παρατηρητήριο Golden Dawn Watch, σε αυτό το σημείο διέκοψε τον σχολιασμό της Ελ. Τομπατζόγλου:
Μιχαλόλιας Τ. παρεμβαίνει: Διαβάζετε αυτά που σας γράφουν
Τομπατζόγλου: Ναι, όπως σας τα έγραψε εσάς ο κ. Τσάγκας.
Ολοκληρώνοντας τον σχολιασμό της, η Ελ. Τομπατζόγλου ανέφερε:
… είναι τα ίδια άτομα που είναι κατηγορούμενοι ενώπιόν σας που προσπαθούν να σας πείσουν, όπως και η ηγεσία τους, ότι ανήκουν σε ένα δήθεν νόμιμο πολιτικό κόμμα, ενώ στην πραγματικότητα είναι μέλη εγκληματικής οργάνωσης, πρωταρχικός στόχος της οποίας είναι η φυσική εξόντωση όσων θεωρούν εχθρούς τους.
Η Χρύσα Παπαδοπούλου, επίσης από την πολιτική αγωγή της οικογένειας Φύσσα, αναφέρθηκε στην ανάληψη της πολιτικής ευθύνης για τη δολοφονία Φύσσα από τον αρχηγό της Χρυσής Αυγής:
Το ότι (σ.: ο Παύλος Φύσσας) δεν ήταν ενταγμένος πολιτικά δε σημαίνει ότι δεν είχε σαφή πολιτική άποψη για το τι συμβαίνει στην κοινωνία. Το να είσαι απέναντι στο ναζισμό είναι μια ξεκάθαρη πολιτική άποψη […] Τα τραγούδια του αφορούν τη ζωή.
Πρέπει να μας απασχολήσει τί άλλαξε από τη συνέντευξη στις 19/9/2013, όπου ο Μιχαλολιάκος αρνιόταν την πολιτική ευθύνη, μέχρι την ανάληψη του 2015. […] Στέλνει ένα μήνυμα ο Μιχαλολιάκος ότι ο ‘αρχηγός είναι εδώ’. […]
Όσο και να προσπαθεί η άλλη πλευρά, θα δικάσουμε συγκεκριμένα αδικήματα, βάσει συγκεκριμένης δικογραφίας και θα πω γιατί στη δικογραφία αυτή υπάρχει ποινική ευθύνη […] διότι προκύπτει η οργάνωση για τη δολοφονία του Παύλου Φύσσα. […] Βέβαια είδαμε το Λαγό να λέει ότι ενημερώθηκε για τη δολοφονία 30-40 λεπτά από την ώρα της δολοφονίας […] έπειτα μιλά στο προσωπικό κινητό το Μιχαλολιάκου.
Έχουμε ποινική ευθύνη γιατί έχουμε ντοκουμέντα για τη στρατιωτική δομή της ΧΑ. Σε αυτή τη δικογραφία έχουμε ντοκουμεντα για τον τρόπο που λειτουργεί η οργάνωση.
Για τους Αιγύπτιους αλιεργάτες
«Ο υπερασπιστικός ισχυρισμός της Χρυσής Αυγής πηγαίνει ως εξής: πρώτον, ‘εμείς δεν κάνουμε τέτοια πράγματα, εμείς είμαστε πρόσκοποι’, δεύτερον, ‘αυτά τα κάνουν και σε εμάς’ ή ‘αυτά τα κάνουν και άλλοι’ και, τρίτον, ‘σε κάθε περίπτωση, εάν γίνονται τέτοια πράγματα, ο αρχηγός δε γνωρίζει τίποτα’», ξεκίνησε τον σχολιασμό του ο Θανάσης Καμπαγιάννης, από την πολιτική αγωγή των Αιγυπτίων αλιεργατών.
Συνδέοντας όλα τα – άφθονα – στοιχεία που περιείχαν ακόμα και τα έγγραφα της υπεράσπισης, ο Θ. Καμπαγιάννης εξέθεσε πώς και οι τρεις επιμέρους υποθέσεις, μαζί με τις συσχετισμένες δικογραφίες, αποτελούν τα κλαδιά του ίδιου κορμού: της εγκληματικής οργάνωσης με κίνητρο τη ναζιστική ιδεολογία και αρχηγό τον Ν. Μιχαλολιάκο.
Χαρακτηριστικά, μεταξύ άλλων, σχολίασε τα ακόλουθα:
Θέλω να επιμείνω στις δηλώσεις των ηγετικών στελεχών την επομένη της δολοφονίας (σ.: του Π. Φύσσα), όπου δηλώνουν ότι «η ΧΑ δεν έχει καμμία σχέση με τα γεγονότα στο Κερατσίνι» και θεωρώ ότι έχουν μεγαλύτερη αξία τώρα, που το δικαστήριό σας γνωρίζει τη διαδοχή των κλήσεων εκείνης της νύχτας, την τηλεφωνική κλήση Λαγού – Μιχαλολιάκου, Λαγού – Πατέλη στις 19/9, από την οποία προκύπτει ότι ο Πατέλης ήταν παρών στη δολοφονία. Πρόκειται για «ομερτά», το σημαντικότερο δηλαδή χαρακτηριστικό κάθε εγκληματικής οργάνωσης. Ο Πατέλης προσήλθε στην εργασία του στα γραφεία της ΧΑ στη Μεσογείων, όντας πριν λίγες ώρες στη δολοφονία του Π. Φύσσα και εκεί στήθηκε όλη η συνεννόηση μεταξύ τους για τη συγκάλυψη. Προκύπτει λοιπόν πλήρης γνώση του Μιχαλολιάκου για τη δολοφονία Φύσσα από την ασφάλεια της Χρυσής Αυγής, τον ρόλο της οποίας ο Αρχηγός επιχείρησε να συγκαλύψει, με συνείδηση του ψεύδους του.
Στην υπόθεση του ΠΑΜΕ έχουμε βέβαια τα μηνύματα και τις τηλεφωνικές συνομιλίες Λαγού που δεν αφήνουν καμία αμφιβολία για τον κεντρικό σχεδιασμό της επίθεσης. Την επόμενη ημέρα, η ΧΑ ξεκινάει ένα μπαράζ διαψεύσεων όπου συκοφαντεί ανοιχτά το ΚΚΕ λέγοντας ότι βλέπουν παντού φαντάσματα. Έχουμε λοιπόν και σε αυτή την περίπτωση, απόλυτη γνώση και συγκάλυψη.
Το ίδιο και με τους Αιγύπτιους αλιεργάτες: η δολοφονική επίθεση τελέστηκε με εντολή, έγκριση και γνώση της κεντρικής ηγεσίας της Χρυσής Αυγής. Είδαμε το βίντεο ότι μερικές ώρες πριν ο Λαγός έλεγε ότι ‘από εδώ και πέρα οι Αιγύπτιοι θα δίνουν λόγο στη ΧΑ’. Ο Μιχαλολιακος λέει, ‘δεν ήταν δικοί μας άνθρωποι’. Αυτή τη στιγμή το δικαστήριό σας γνωρίζει αν ο Πανταζής ήταν δικός τους άνθρωπος, διότι έχει δει το βίντεο, έχει εξετάσει την υπόθεση του Περάματος, όπου ο Πανταζής ήταν επικεφαλής. Η συνεχιζόμενη παρουσία του Πανταζή στους κόλπους της Χ.Α. και ο στελεχιακός ρόλος που αυτός συνέχιζε και συνεχίζει να έχει, είναι η μεγαλύτερη απόδειξη της κεντρικής οργάνωσης της δολοφονικής επίθεσης.
Μπορεί να είναι ποινικά αδιάφορο το γεγονός ότι ο Λαγός κάνει (σ.: κοινοβουλευτική) ερώτηση για την ‘απειλή που θέτουν τα ισλαμικά τεμένη’. Αυτό όμως που διαφοροποιεί τη Χρυσή Αυγή είναι ότι διαθέτει τις ομάδες που θα πάνε έξω από το τζαμί στον Πειραιά και θα γράψουν «Φωτιά στα τζαμί», όπως είδαμε στον σκληρό δίσκο Πατέλη, ή που θα του βάλουν φωτιά, όπως μας είπε ο μάρτυρας κ. Ναΐμ Ελγαντούρ. Διώκονται για αυτά τα οποία έκαναν, όχι για τις ερωτήσεις τους στη Βουλή.
Προσκόμισαν έγγραφα ότι είναι οικογενειάρχες, έχουν ΑΜΚΑ, μικρά παιδιά. Γιατί τέτοιοι άνθρωποι, με τόσα χαρίσματα αλλά και με τόσα προβλήματα, αφήνανε τις οικογένειες στις 11 το βράδυ που έπαιρναν ένα μήνυμα και έτρεχαν εκεί που τους καλούσαν να εγκληματίσουν; Γιατί όλοι οι κατηγορούμενοι είχαν υποτάξει τη βούλησή τους στην οργάνωση.
Στην πανελλαδική δράση της Χρυσής Αυγής, όπως προκύπτει από τις καταδικαστικές αποφάσεις άλλων δικαστηρίων που έχει προσκομίσει η πολιτική αγωγή κι έχουν αναγνωστεί από την έδρα, αναφέρθηκε ο συνήγορος Κώστας Σκαρμέας, επίσης από την πολιτική αγωγή των Αιγυπτίων ψαράδων:
Η πολιτική αγωγή προσκόμισε αποφάσεις από τις οποίες προέκυψε κοινό modus operandi: ότι ομάδες, υπέρτερες από τα θύματα, δρουν με στρατιωτική δομή. Οι δράσεις τους δεν αφορούν μόνο στη Νίκαια και στο Πέραμα αλλά πανελληνίως. Δεν προσκομίσαμε απόφαση από την οποία προκύπτουν προσωπικά κίνητρα του δράστη και μόνο, όπως π.χ. για βιασμό από κατηγορούμενο, αλλά μόνο όσα σχετίζονται με την εγκληματική οργάνωση.
Περαιτέρω, ο Κ. Σκαρμέας σχολίασε την τακτική της Χ.Α. κατά των μαρτύρων που κατέθεσαν: «Η υπεράσπιση ήθελε να σκοτωθούν οι χαρακτήρες των μαρτύρων και όχι στοιχεία για αντίκρουση των λεγομένων τους. Όμως έτσι δεν αποσείει τις ευθύνες της»
Σε αντίστοιχες θέσεις κινήθηκε και ο σχολιασμός από τον Κώστα Παπαδάκη, από την ίδια ομάδα της πολιτικής αγωγής, σημειώνοντας ιδιαίτερα την άνεση που ένιωθαν οι χρυσαυγίτες να κινούνται δίπλα και ανάμεσα στις αστυνομικές δυνάμεις.
Για τα μέλη του ΠΑΜΕ και του ΚΚΕ
Οι συνήγοροι της πολιτικής αγωγής Θεοδωρόπουλος, Μαλαγάρης, Στρατής και Βρεττός, εκ μέρους των μελών του ΠΑΜΕ και του ΚΚΕ που είχαν υποστεί την δολοφονική επίθεση στο Πέραμα, σχολίασαν επικεντρώνοντας στις σχέσεις του «σωματείου» της Χρυσής Αυγής στη Ναυπηγοεπισκευαστική Ζώνη με εργοδότες. Αναφέρθηκαν στην δομή και την ιεραρχία της οργάνωσης που φτάνει μέχρι τον αρχηγό, Νίκο Μιχαλολιάκο, η οποία αποδείχθηκε από όλα τα αναγνωστέα που εξετάστηκαν.
Ειδικά ως προς τα αναγνωστέα της υπεράσπισης, ο συνήγορος Βρεττός είπε χαρακτηριστικά:
Έδειξε η υπεράσπιση πλάνα από τσακωμούς με το ΠΑΜΕ, το οποίο προστάτευε τον κόσμο σε πορείες. Αυτά όμως δεν μπορούν να συγκριθούν με την «κρυπτεία». Άλλο να ανάψουν τα αίματα σε μια συνέλευση, άλλο μια δολοφονία όπως του Φύσσα, άλλο να εκπαιδεύονται τα τάγματα εφόδου για να χτυπάνε μετανάστες.
Η δίκη συνεχίζεται
Κατά την τρέχουσα εβδομάδα έχουν προγραμματιστεί οι εξής δικάσιμοι:
- Τρίτη 12 Μαρτίου, στην αίθουσα τελετών του Εφετείου Αθηνών
- Τετάρτη 13 Μαρτίου, στην αίθουσα των γυναικείων φυλακών Κορυδαλλού και
- Πέμπτη 14 Μαρτίου, πάλι στο Εφετείο.
Λεπτομέρειες για τη συνέχεια της δίκης της Χρυσής Αυγής μπορείτε να βλέπετε ζωντανά κάθε Παρασκευή (εφόσον έχουν προηγηθεί δικάσιμοι), λίγο μετά τις 9μμ, στο βιντεοχρονολόγιο του omniatv. Μπορείτε να δείτε και το αρχείο όλων των προηγούμενων εκπομπών, από την αρχή της δίκης μέχρι τώρα.
Επισκεφθείτε επίσης τις σελίδες:
- της ομάδας δικηγόρων πολιτικής αγωγής JailGoldenDawn, με πληθώρα στοιχείων και τεκμηρίωσης για το σύνολο της δίκης αλλά και τις επιμέρους υποθέσεις
- του παρατηρητηρίου της δίκης Golden Dawn Watch, με τις αναφορές των παρατηρητών για κάθε ημέρα διεξαγωγής της δίκης.