Στο προηγούμενο άρθρο μας, οι Εννέα της Πύλου, τους οποίους το ελληνικό Λιμενικό Σώμα, υπό τη σκέπη της εκπεφρασμένης απ’ τον πρωθυπουργό πολιτικής βούλησης, οδήγησε να κατηγορηθούν για το ναυάγιο, μας έδωσαν σαφή εικόνα της αντιμετώπισης που είχαν κατά την προανάκριση, καθώς και του ύποπτου παιχνιδιού με τη διερμηνεία.
Σήμερα, στο πλαίσιο συνεργασίας του omniatv με το AlJazeera και την Εφημερίδα των Συντακτών, το ρεπορτάζ της Εύας Παπαδοπούλου αποκαλύπτει πώς έγινε η «πραγματογνωμοσύνη» που συμπεριλήφθηκε στη δικογραφία κατά των Εννέα.
Δύο μέρες φτάνουν
Το Λιμενικό Σώμα, διενεργώντας την προανάκριση για το ναυάγιο – ενώ ήδη πλείστες όσες μαρτυρίες από τους διασωθέντες συνέκλιναν στην δική του ευθύνη για την ανατροπή της ψαρότρατας με τους περίπου 750 επιβάτες – ζήτησε και πήρε μια πραγματογνωμοσύνη για τα αίτια του ναυαγίου, η οποία ολοκληρώθηκε μέσα σε… δύο (2) εικοσιτετράωρα.
Οι πραγματογνώμονες ξεκίνησαν τη σύνταξη της «έκθεσης» στις 19 Ιουνίου 2023 και την παρέδωσαν στις 21.
Ποια στοιχεία έλαβαν υπόψη;
Το υλικό που παρέδωσε το Λιμενικό στους πραγματογνώμονες, ήταν το εξής:
- Οι γνωστές τρεις φωτογραφίες του πλοίου, που είχαν ήδη δοθεί από το Λιμενικό στη δημοσιότητα. Οι δύο τραβηγμένες από αεροσκάφος και η άλλη νυχτερινή, πιθανόν από κάποιο από τα παραπλέοντα πλοία.
- Το σύντομο, 38 δευτερολέπτων, βίντεο από το κινητό του πλοιάρχου του ΠΠΛΣ920, ο οποίος βιντεοσκόπησε την οθόνη των συστημάτων του πλοίου. Να θυμίσουμε εδώ ότι ο ισχυρισμός των Λιμενικών είναι πως στα υπερσύγχρονα, ισραηλινής κατασκευής συστήματα του ολοκαίνουργιου ΠΠΛΣ920 δεν λειτουργούσε το καταγραφικό. Το συγκεκριμένο βίντεο διέρρευσε, λίγες μέρες αργότερα, από άγνωστη πηγή στον αστυνομικό συντάκτη Β. Λαμπρόπουλο, ο οποίος το παρουσίασε στον τηλεοπτικό σταθμό Mega στις 8 Ιουλίου 2023.
Η εντολή των πραγματογνωμόνων περιλάμβανε και τη συλλογή επιπλέον στοιχείων από «κάθε άλλη πηγή, σχετικά με το πλοίο και τη βύθισή του». Ωστόσο, τα μόνα επιπλέον στοιχεία που «συνέλεξαν» οι συντάκτες της έκθεσης ήταν:
- Το βίντεο που είχε δημοσιοποιήσει ο FRONTEX, όπως είχε ανέβει στο YouTube. Το βίντεο αυτό αποτελεί σύνθεση από επιμέρους βίντεο που έχουν τραβηχτεί με εναέρια μέσα.
- Ένα διαβιβαστικό του αιγυπτιακού Κέντρου Έρευνας και Διάσωσης προς το ελληνικό Κοινό Κέντρο Συντονισμού Έρευνας και Διάσωσης, με το οποίο η αρμόδια υπηρεσία της Αιγύπτου απλώς ζητούσε από τις ελληνικές αρχές να την ενημερώσουν σχετικά με τις συνθήκες βύθισης, καθώς και για επιζώντες και αγνοούμενα άτομα αιγυπτιακής υπηκοότητας, χωρίς να εισφέρει οτιδήποτε περαιτέρω για τα γεγονότα του ναυαγίου.
Αν όλα τα παραπάνω σας φαίνονται κάπως ελλιπή στοιχεία για να αποφανθεί ένας πραγματογνώμονας, ερευνητής, μηχανικός ή επιστήμονας για το τι οδήγησε στη βύθιση της μηχανότρατας, μάλλον καλά σας φαίνεται. Οι πραγματογνώμονες δεν κλήθηκαν να λάβουν υπόψη, όχι μόνο το πλήθος δημοσιευμάτων που υπήρχε ήδη, αλλά ούτε καν καταθέσεις μαρτύρων που δόθηκαν στις 18 Ιουνίου 2023 και ανέφεραν ρητά τη ρυμούλκηση.
Το συμπέρασμα της «πραγματογνωμοσύνης»
Πρόκειται λοιπόν για ένα γονατογράφημα, το οποίο καταλήγει, περίπου, στο συμπέρασμα ότι «δεν ξέρουμε πώς προκλήθηκε το ναυάγιο, αλλά αν κουνιόταν πολύ ο κόσμος, μπορεί να έγινε κι απ’ αυτό».
Χαρακτηριστικά αναφέρεται:
Το κρίσιμο εδώ ερώτημα είναι τι προκάλεσε τον μηδενισμό του μετακεντρικού ύψους;
Προηγούμενη εξωτερική δράση, όπως και οριζόντια μετακίνηση επιβαινόντων δεν μεταβάλουν(sic) το μετακεντρικό ύψος.
Η μεταβολή αυτή μπορεί να προήλθε από:
– Πιθανή εισροή υδάτων κυρίως στο χώρο του μηχανοστασίου. Στην αρχική φάση της ταλάντωσης δεν παρατηρείται κατάκλυση του εσωτερικού χώρου, όμως η εισροή υδάτων μπορεί να συνοδεύτηκε από απότομη μετακίνηση των επιβαινόντων από τους εσωτερικούς χώρους προς τα καταστρώματα με αποτέλεσμα μηδενισμό ή και αρνητικές τιμές στο μετακεντρικό ύψος.
– Μετακίνηση των επιβαινόντων προς τα πάνω για άλλους λόγους για τους οποίους δεν υπάρχει σαφής εικόνα (π.χ. αγανάκτηση, αγωνία, φόβος, εξάντληση υπομονής λόγω της επί ημέρες διαμονή(sic) τους σε μηχανοστάσιο και ψυγείο σε αφόρητες συνθήκες καθώς και λόγω του παράγοντα της διακοπής της λειτουργίας της μηχανής)
Απόσπασμα από την «πραγματογνωμοσύνη»
Ενώ καταλήγει με μια συμβουλή για την ασφάλεια των ναυτιλλομένων:
Τα διαθέσιμα μέσα μας προσανατόλισαν να επικεντρωθούμε στο μετακεντρικό ύψος ως τον κρίσιμο παράγοντα που προκάλεσε την εν λόγω τραγωδία. Τονίζουμε κλείνοντας, την αναγκαιότητα της συμμόρφωσης στους νόμους, εγκυκλίους και κανονισμούς που διέπουν τον κάθε πλου.
Απόσπασμα από την «πραγματογνωμοσύνη»
Σκοπιμότητα;
Τα σοβαρά προβλήματα αυτής της «πραγματογνωμοσύνης» είχαν διατυπωθεί, μεταξύ άλλων, και σε σχετική ένσταση την οποία είχαν υποβάλει κάποιοι απ’ τους κατηγορούμενους διά των συνηγόρων τους, η οποία όμως απορρίφθηκε με ένα παράλογο σκεπτικό.
Παρόμοια αντιμετώπιση είχαν και οι άλλες ενστάσεις, καθώς και το αίτημα 30 σημείων της υπεράσπισης για αποδεικτικά στοιχεία, το οποίο απορρίφθηκε συνοπτικά λίγο πριν περατωθεί η ανάκριση.
Όλα αυτά, έρχονται στο φως λίγες μέρες μετά το εσωτερικό έγγραφο του γραφείου FRO του FRONTEX, το οποίο αναφέρεται ρητά σε ευθύνες του ελληνικού Λιμενικού Σώματος:
οι ελληνικές αρχές φαίνεται ότι καθυστέρησαν την κήρυξη της επιχείρησης έρευνας και διάσωσης μέχρι τη στιγμή του ναυαγίου, όταν δεν ήταν πλέον δυνατή η διάσωση όλων των επιβαινόντων, αναπτύσσοντας ανεπαρκείς και ακατάλληλους πόρους, αν ληφθεί υπόψη ο αριθμός των ατόμων που επέβαιναν στο αλιευτικό, και δεν αξιοποίησαν τους πόρους που προσέφερε ο FRONTEX
Από την εσωτερική αναφορά του FRONTEX για την Πύλο
***
Διαβάστε εδώ το ρεπορτάζ των Moira Lavelle και Vedat Yeler για το Al Jazeera
