Μέσα στη δίνη της προεκλογικής περιόδου, δεν ξέρω πόσοι έδωσαν σημασία, ή έστω διάβασαν τα αποτελέσματα της Πανελλήνιας έρευνας του Ινστιτούτου Ψυχικής υγείας σχετικά με τη χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών στον μαθητικό πληθυσμό. Τα αποτελέσματα είναι απογοητευτικά, ταυτόχρονα, κυρίως στις μεγαλουπόλεις είναι ολοφάνερη η αύξηση τοξικομανών αρκεί κάποιος να κάνει μια βόλτα στο κέντρο των πόλεων. Περιορίζομαι στο να γράψω τα αποτελέσματα της έρευνας ως προς την χρήση των ναρκωτικών, όχι πως η αυξητική χρήση του αλκοόλ ή του τσιγάρου δεν είναι εξίσου σημαντικές, απλώς για άλλη μια φορά τίθεται από κάποιους το αφελές ίσως ερώτημα, γιατί σε μια κοινωνία “αφθονίας” και ενώ πλέον υπάρχει πλήρης ενημέρωση για τα αποτελέσματα της χρήσης των ναρκωτικών, οι νέοι άνθρωποι καταφεύγουν πολλές φορές χωρίς δεύτερη σκέψη στη χρήση τους. 

Ως προς την χρήση των ναρκωτικών στον μαθητικό πληθυσμό η έρευνα του ΕΠΙΨΥ έδειξε :

Ναρκωτικά

Σύνολο μαθητών 15-19 ετών

• Ένας στους 7 (15,2%) έχει κάνει χρήση (έστω και μία φορά) κάποιας παράνομης ουσίας, κυρίως κάνναβης. Η πλειονότητά τους έχει επαναλάβει τη χρήση. 
• Έχουν κάνει χρήση περισσότερα αγόρια από κορίτσια (αναλογία ~ 2,5 προς 1)
• Υπερτερούν στη χρήση η Αθήνα και η Θεσσαλονίκη σε σύγκριση με τις άλλες περιοχές

Χρήση κάνναβης σε σχέση με την ηλικία

• Με την ηλικία αυξάνεται σημαντικά ο αριθμός όσων έχουν κάνει χρήση : Στην ηλικία των 17-18 ετών χρήση κάνναβης τον τελευταίο χρόνο έχει κάνει ένας στους 7 (13,6%) και τον τελευταίο μήνα το 8% 
• Χρήση κάνναβης έστω και μία φορά έχει κάνει στην ηλικία των 13-14 ετών το 2,6% των αγοριών και το 0,9% των κοριτσιών

Διαχρονικά 1984-2011 (μαθητές 15-19 ετών)

• Σχεδόν τριπλασιάζεται η χρήση ναρκωτικών μέσα στην εικοσιπενταετία (από 6% το 1984 σε 15,3% το 2011) 
• Αυξάνεται περισσότερο από τη δοκιμή η συστηματικότερη χρήση (χρήση 3+ φορές)

(το σύνολο το αποτελεσμάτων της έρευνας και για τις υπόλοιπες εξαρτησιογόνες ουσίες μπορείτε να τις βρείτε εδώ 

http://www.epipsi.gr/Tekmiriosi/epid/Epidimiologikes_erevnes/espadgr.php)

Διαχρονικά λοιπόν, τριπλασιάζεται η χρήση ναρκωτικών σε ηλικίες 15 – 19 ετών, ενώ αυξάνεται κατά πολύ η συστηματικότερη χρήση από την δοκιμή. Και σαφώς το φαινόμενο δεν σταματάει στην κάνναβη, ούτε θα αναλύσω την διαφορά κάνναβης με τα υπόλοιπα ναρκωτικά, αυτό είναι ένα ζήτημα που θεωρώ πως θέλει τεράστια προσοχή στο πώς θα αναλυθεί και θα παρουσιαστεί, ιδίως όταν μιλάμε για ηλικίες 15 με 19 ετών. Το θέμα είναι πως με βάση τις στατιστικές των κοινοτήτων απεξάρτησης, δυστυχώς η χρήση δεν σταματάει στην κάνναβη και υπάρχει ραγδαία αύξηση των τοξικομανών τα τελευταία χρόνια με την πρωτιά να την έχουν τα μεγάλα αστικά κέντρα. 

Στη διάδοση των ναρκωτικών προστίθενται χρόνο με το χρόνο, όλο και καινούργια είδη, καταναλώνονται χρήματα παγκοσμίως για την παραγωγή και την “προώθηση” νέων χαπιών που στοχεύουν κατά κύριο λόγο στο νεαρό ηλικιακά “αγοραστικό κοινό”. Μπορεί κάποιοι να θεωρήσουν την έκφραση υπερβολική, αλλά στις σύγχρονες χώρες του ώριμου καπιταλισμού και των κοινωνιών της “αφθονίας” η διάδοση των ναρκωτικών έχει πάρει διαστάσεις οργανωμένου κοινωνικού εγκλήματος. Άλλωστε είναι γνωστό πως “κράτος – ναρκωτικά” είναι μια ερωτική σχέση που κρατάει χρόνια σε παγκόσμιο επίπεδο.

Οι ερμηνείες που διατυπώνονται για το φαινόμενο είναι διάφορες, όσο και να μας φανεί περίεργο όμως,  η άποψη που επικρατεί στο “μέσο” πολίτη, είναι εκείνη που θέλει τους νέους καλομαθημένους, χωρίς περιορισμούς από την οικογένεια τους, με ανεξέλεγκτη ελευθερία, κάποιοι μάλιστα το αποδίδουν και αυτό στις “παράνομες” δραστηριότητες των μεταναστών που συσσωρεύονται στα αστικά κέντρα  (πώς καταλήγουν στο συμπέρασμα αυτό δεν έχω ιδέα, είναι μάλλον μπαλαντέρ οι μετανάστες για ό,τι μας είναι δύσκολο να κατανοήσουμε και να βρούμε τα βαθύτερα αίτια).

Κοινώς είναι δύσκολο σε πάρα πολλούς να κατανοήσουν και να αντιληφθούν γιατί οι νέοι άνθρωποι “τρέπονται και τέρπονται” με τα ναρκωτικά σ’έναν κόσμο που υποτίθεται ότι τους δίνει τα πάντα και οπωσδήποτε πολύ περισσότερα απ’όσα έδινε σε νέους προηγούμενων γενεών, οι οποίοι, όπως καραμελίζουν πολλοί παλαιότεροι, δούλευαν από πολύ μικρή ηλικία, προσπαθούσαν να επιβιώσουν, συνέβαλαν στην οικογένεια, δεν είχαν τον χρόνο και την πολυτέλεια για διασκέδαση και πάει λέγοντας….

Δυστυχώς απ’ό,τι φαίνεται μέχρι και σήμερα δεν μπορεί να γίνει εύκολα αντιληπτό ότι το πρόβλημα των ναρκωτικών είναι κατά βάση ξεκάθαρα κοινωνιολογικό. Ο υλικός ευδαιμονισμός, τα πληθώρα υλικά αγαθά, η φοβερή και τρομερή τεχνολογία που δίνει δυνατότητες για απεριόριστη γνώση, ενημέρωση, διασκέδαση, η άνεση, το life style, κοινώς ένας κόσμος “υπερεπάρκειας” αποδείχτηκε και αποδεικνύεται καθημερινά ότι όχι μόνο δεν αρκεί για να δώσει πολλές φορές νόημα ύπαρξης στους νέους ανθρώπους αλλά αντίθετα νοσεί, οι κοινωνίες της αφθονίας και της δήθεν εξέλιξης νοσούν και αυτό όσο κι αν χαλάει κάποιους η ιδέα και τους ξεβολεύει, αποδεικνύεται από την αύξηση των νέων ανθρώπων που πεθαίνουν από χρήση ναρκωτικών, ή που κλείνονται σε κέντρα αποτοξίνωσης σε μια προσπάθεια αποφυγής του “παραδείσου” που πίστευαν πως θα τους λυτρώσει και διαψεύστηκαν. 

Η οικονομική κρίση που βιώνουμε τον τελευταίο καιρό συνάδει ακριβώς με το παραπάνω, την δημιουργία ενός πλασματικού “παραδείσου”, αν και όπως φαίνεται η αύξηση των τοξικομανών δεν συνέβη τα τελευταία δύο χρόνια αλλά έχει μια σταθερή και επιθετική προς τα πάνω πορεία από το 1984, η οικονομική κρίση και oi εγκληματικές αποφάσεις ιθυνόντων απλώς πέταξαν στους δρόμους αρκετούς τοξικομανείς με αποτέλεσμα το πρόβλημα πλέον να γίνεται πιο ορατό.

Θα μπορούσαμε να γράφουμε σελίδες επί σελίδων για την κοινωνιολογική διάσταση των ναρκωτικών. Η ανασφάλεια, η παρακμή, η απομόνωση, η μοναξιά, η μίζερη πραγματικότητα, η αντικατάσταση του “είναι” από το “έχειν” ο αλλοτριωτικός χαρακτήρας των μεγαλουπόλεων, η καταστροφή της συλλογικότητας…….φοβάμαι όμως πώς έτσι το μόνο που θα καταφέρω είναι να γράψω έκθεση ιδεών για τις πανελλήνιες, όπου έθεταν το θέμα με υποερώτημα ποια τα αίτια της χρήσης των ναρκωτικών.

Αντίθετα θα κλείσω δίνοντας τους πιο συνηθισμένους λόγους  που εκφράζουν τα ίδια τα παιδιά που είναι τοξικομανείς, για το γεγονός ότι στράφηκαν προς τα ναρκωτικά και νομίζω πως επιβεβαιώνεται περίτρανα από τις αιτιολογίες που δίνουν η φράση “o ναρκομανής είναι κάποιος που χρησιμοποιεί το σώμα του για να πει στην κοινωνία ότι κάτι δεν πάει καλά…..”

Για να διασκεδάσω και να αισθανθώ όμορφαΓια να είμαι παρέα με φίλουςΓια να χαλαρώσωΓια να ξεφύγω από την πραγματικότηταΓια να γνωρίσω τον εαυτό μου Για να βλέπω την καλή πλευρά των πραγμάτωνΓια να συγκρατήσω τις μικρομανίες μουΓια να κάνω παρέεςΓια να μην σκέφτομαι

(οι απαντήσεις είναι οι συχνότερες που γράφονται σε ερωτηματολόγιο που δίνεται σε παιδιά σε κέντρο απεξάρτησης το οποίο και συμπληρώνουν μέσα στις ομάδες ανώνυμα)

“Εμένα οι φίλοι μου είναι μαύρα πουλιά

Εμένα οι φίλες μου είναι σύρματα τεντωμένα

Κάνουν ό,τι λάχει

Όλο ταξιδεύουν οι φίλοι μου

γιατί δεν τους αφήσατε σπιθαμή για σπιθαμή

Όλοι οι φίλοι μου ζωγραφίζουν με μαύρο χρώμα

γιατί τους ρημάξατε το κόκκινο

Γράφουν σε συνθηματική γλώσσα

γιατί η δική σας μόνο για γλύψιμο κάνει

Οι φίλοι μου είναι μαύρα πουλιά και σύρματα

στο λαιμό σας, στα χέρια σας…” Κ. Γώγου