Το Journals n’ spirits 2023 θα διεξαχθεί στο βιβλιομπάρ του red n’ noir (Δροσοπούλου 52, Κυψέλη) στις 3,4 και 5 Νοεμβρίου 2023 (Πρώτο ΠΣΚ).
Πρόκειται για τριήμερο φεστιβαλάκι με στόχο την συνομιλία, συνεργασία και ανάδειξη του παραδείγματος μικρών και εναλλακτικών δημοσιογραφικών μέσων στην κάλυψη κρίσιμων ζητημάτων.
Η πρώτη μέρα, Παρασκευή 3 Νοεμβρίου 2023, θα είναι αφιερωμένη στην κλιματική κρίση, τις συνέπειες της και το αφήγημα της εξουσίας όπως εμφανίζεται μέσω των κυριάρχων μίντια. Στην «πράσινη ανάπτυξη», τους τοπικούς αγώνες για την προστασία του περιβάλλοντος, στην παρουσία στην δημόσια σφαίρα και τις επιθέσεις που δέχονται προκειμένου να παραγκωνιστούν από αυτήν (slapp).
Η δεύτερη μέρα, Σάββατο 4 Νοεμβρίου 2023, θα είναι αφιερωμένη στο Ναυάγιο της Πύλου. Τέσσερα ανεξάρτητα μέσα θα μιλήσουν για τις έρευνες τους, τα σημεία που φωτίζονται από αυτές, τις διαφορές με το κυρίαρχο αφήγημα και τα εμπόδια που συνάντησαν.
Η τρίτη μέρα, Κυριακή 5 Νοεμβρίου 2023, θα είναι αφιερωμένη στην ανίχνευση του σημερινού μιντιακού και σοσιλαμιντιακού τοπίου μέσα στο οποίο καλούνται να λειτουργήσουν τα μικρά και εναλλακτικά μέσα. Στις κλειστές δομές προσφύγων και την προοπτική απαγόρευσης πρόσβασης σε δημοσιογράφους. Στην αντιπροσφυγική ρητορική μέσα από τα κυρίαρχα μίντια και σόσιαλ μίντια, στην άνοδο της ακροδεξιάς και τα σόσιαλ μίντια. Το τριήμερο θα κλείσει με την συζήτηση γύρω από την βιωσιμότητα των εναλλακτικών μέσων και τους τρόπους που αυτά μπορούν να μείνουν ανεξάρτητα.
Το πρόγραμμα:
Παρασκευή 3 Νοεμβρίου 2023
18:30 Από τις Σκουριές μέχρι τις Σταγιάτες- επικοινωνιακές τακτικές | Χρήστος Αβραμίδης | Jacobin greece
19:30 Οι αγωγές slapp ως μέσο φίμωσης του λόγου | Σταυρούλα Πουλημένη | alterthess
20:30 Ανεμογεννήτριες στα καμένα του Έβρου | Νεκταρία Ψαράκη και Γεωργία Κριεμπάρδη | the press project
21:30 Πυρκαγιές στον Έβρο και φασιστικά πογκρόμ | Γεωργία Κριεμπάρδη | the press project
Σάββατο 4 Νοεμβρίου 2023
18:30 Δίνοντας τον λόγο στους 9 ναυαγούς που ξεβράστηκαν στις ελληνικές φυλακές | Λουκάς Σταμέλλος | omniatv
19:30 Ναυάγιο στην Πύλο: Από την υλοποίηση ως τη συγκάλυψη ενός εγκλήματος | Νεκταρία Ψαράκη | the press project
20:30 Πεθαίνοντας στη Μεσόγειο μπροστά στις κλειστές κάμερες των Αρχών | Σταύρος Μαλιχούδης | solomon
21:30 Η βύθιση, η συγκάλυψη και η σχέση των πραγματικών διακινητών με την ελληνική κυβέρνηση | Ιωάννα Λουλούδη | reporters united
Κυριακή 5 Νοεμβρίου 2023
18:30 Το υπό διαβούλευση «νέο Προσφυγικό» στους κόλπους της Ευρωπαϊκής Ένωσης | Σοφοκλής Αρχοντάκης | 2020mag.gr
19:30 Άνοδος ακροδεξιάς και σόσιαλ μίντια | Νίκος Σμυρναίος | Πανεπιστήμιο Τουλούζης
20:30 Αντιπροσφυγική ρητορική, μίντια και σόσιαλ μίντια| Δημήτρης Ελαφρόπουλος και Πάνος Τσιμπούκης | Πανεπιστήμιο Τουλούζης
21:30 Εργασία σε εναλλακτικά vs μέινστριμ μέσα | Κων/νος Πουλής και Άννα Νίνη | the press project και omniatv.
Οι εκδηλώσεις αναλυτικά
Από τις Σκουριές μέχρι τις Σταγιάτες- επικοινωνιακές τακτικές | Χρήστος Αβραμίδης | jacobin
Από τις Σκουριές μέχρι τις Σταγιάτες τα κυρίαρχα ΜΜΕ επιλέγουν διαφορετικές τακτικές προκειμένου να προωθήσουν τους στόχους των μεγάλων οικονομικών και πολιτικών συμφερόντων, με τα οποία άλλωστε σε πολλές περιπτώσεις έχουν και κοινό μετοχικό κεφάλαιο. Παραθέτουμε κάποιες επικοινωνιακές τακτικές και τις αντιπαραβάλουμε με την κάλυψη που υπήρξε από τα εναλλακτικά ΜΜΕ.
Οι αγωγές slapp ως μέσο φίμωσης του λόγου | Σταυρούλα Πουλημένη | alterthess
Το φαινόμενο των Slapp αγωγών έχει ανοίξει τη συζήτηση γύρω από το δικαίωμά μας στην πληροφόρηση και την πολιτική πράξη. Μέσα από την υπόθεση της αγωγής εναντίον του Alterthess συζητάμε για μια συνολική προσπάθεια επίθεσης στην ελευθερία του Τύπου και στα περιβαλλοντικά κινήματα. Παράλληλα σχολιάζουμε την εργαλειακή χρήση της νομοθεσίας για την προστασία των προσωπικών δεδομένων στον σκοπό της απόκρυψης πληροφοριών για τα ζητήματα δημοσίου ενδιαφέροντος.
Ανεμογεννήτριες στα καμένα του Έβρου | Νεκταρία Ψαράκη και Γεωργία Κριεμπάρδη | the press project
Με ανακοίνωσή της η Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία αποκάλυψε ότι η Αποκεντρωμένη Διοίκηση Μακεδονίας – Θράκης σε συνεργασία με το ΥΠΕΝ ενέκριναν την τοποθέτηση ανεμογεννητριών στα καμένα του Έβρου, την ίδια ώρα που η αρμόδια υπηρεσία του Υπουργείου (ΟΦΥΠΕΚΑ) είχε δώσει αρνητική εισήγηση. Μετά τις αντιδράσεις, το ΥΠΕΝ ανέστειλε αυτή την «οικονομική δραστηριότητα» για έναν χρόνο, με το ζήτημα να εξακολουθεί να γεννά ερωτήματα ως προς το ποια είναι τα κριτήρια τα οποία υπερίσχυσαν της εισήγησης του ΟΦΥΠΕΚΑ. Η αρμόδια υπηρεσία του υπουργείου για την ολοκληρωμένη διαχείριση των φυσικών περιοχών υπάρχει μόνο φωτογραφικά. Οι γνωμοδοτήσεις παρακάμπτονται και εν τέλει οι αποφάσεις για τις επενδύσεις στο χώρο των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας παίρνονται μόνο σε πολιτικό επίπεδο εξυπηρετώντας τα ισχυρά λόμπι στο χώρο της αιολικής ενέργειας, χωρίς επιστημονική βάση και χωρίς συγκροτημένο σχέδιο για την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος.
Πυρκαγιές στον Έβρο και φασιστικά πογκρόμ | Γεωργία Κριεμπάρδη | the press project
Το Τhe Press Project αποκάλυψε και δημοσίευσε μια σειρά ρεπορτάζ που έφερναν στο φως τα μηνύματα που αντάλλασσαν οι ακροδεξιοί Εβρίτες στην ομαδική που είχαν δημιουργήσει στο viber, με όνομα «Εβρίτες εν δράση». Στο γκρουπ βρίσκονταν και ο φασίστας που συνελήφθη για την απαγωγή 13 προσφύγων, όπως και οι φερόμενοι συνεργοί του. Τα μηνύματα ήταν σοκαριστικά. Καλούσαν σε δολοφονίες.
Μετά από αυτά, ο Αντεισαγγελέας του Αρείου Πάγου Γιώργος Σκιαδαρέσης απέστειλε διπλή παραγγελία τόσο στην Εισαγγελία Πρωτοδικών της Αθήνας όσο και στην Εισαγγελία της Αλεξανδρούπολης για τα φαινόμενα ρατσιστικής βίας που εκδηλώνονταν. Ανάμεσα στα δημοσιεύματα, που προκάλεσαν την αντίδραση της εισαγγελίας του Αρείου Πάγου, είναι ρεπορτάζ της Γεωργίας Κριεμπάρδη στο TPΡ.
Δίνοντας τον λόγο στους 9 ναυαγούς που ξεβράστηκαν στις ελληνικές φυλακές | Λουκάς Σταμέλλος | omniatv
Εννιά άνθρωποι που σώθηκαν από πνιγμό στο ναυάγιο της Πύλου, βρίσκονται στην φυλακή με τις κατηγορίες της πρόκλησης ναυαγίου, ανθρωποκτονίας από αμέλεια, εγκληματική οργάνωση και έκθεση ζωής σε κίνδυνο ενώ είναι πολύ πιθανό να είναι απλώς οι άνθρωποι που ενήργησαν πιο δραστήρια σε ένα καθεστώς απόγνωσης. Το omniatv ταξίδεψε στις φυλακές Ναυπλίου, βρήκε επαφή με τους κατηγορούμενους και επί σειρά ημερών συνομίλησε τηλεφωνικώς μαζί τους προκειμένου να δώσει χώρο και στις δικιές τους μαρτυρίες.
Πεθαίνοντας στη Μεσόγειο μπροστά στις κλειστές κάμερες των Αρχών | Σταύρος Μαλιχούδης | solomon
Τα ξημερώματα της 14ης Ιουνίου, οι υπερσύγχρονες κάμερες του ΠΠΛΣ-920 παρέμειναν κλειστές. Το φονικότερο ναυάγιο εντός της ελληνικής Ζώνης Έρευνας και Διάσωσης, ένα από τα μεγαλύτερα που γνώρισε ποτέ η Μεσόγειος, φέρεται να μην έχει αποτυπωθεί οπτικά.
Υπάρχουν αεροφωτογραφίες του υπέρφορτου αλιευτικού πολλές ώρες πριν. Βίντεο που τραβήχτηκαν από παραπλέοντα τάνκερ, πριν λάβουν εντολή να αποχωρήσουν από το σημείο. Δορυφορικές εικόνες που αποτυπώνουν την κίνησή του.
Αλλά οι ακριβείς συνθήκες κατά τις οποίες ανετράπη το Adriana ανοιχτά της Πύλου, οδηγώντας στον θάνατο τουλάχιστον 600 ανθρώπων, παραμένουν άγνωστες.
Σε ένορκες καταθέσεις και συνεντεύξεις τους, ορισμένοι από τους μόλις 104 επιζώντες αποδίδουν την βύθιση του αλιευτικού σε απόπειρα ρυμούλκησής του προς τα ιταλικά νερά από σκάφος του Λιμενικού Σώματος.
Το Λιμενικό υπογραμμίζει ότι έσωσε ανθρώπινες ζωές, και υποστηρίζει ότι για την ανατροπή του σκάφους ευθύνεται η αναταραχή των επιβαινόντων.
Το σκάφος ΠΠΛΣ-920 του Λιμενικού Σώματος, το μόνο σκάφος στο σημείο κατά την ανατροπή του Adriana, όφειλε να καταγράφει τις ενέργειές του, αφού σε έγγραφο της Frontex από το 2021 περιλαμβάνεται σύσταση προς τις ελληνικές αρχές για συνεχή καταγραφή των επιχειρήσεων.
Απ’ τη βύθιση στη συγκάλυψη και η σχέση των πραγματικών διακινητών με την ελληνική κυβέρνηση | Ιωάννα Λουλούδη | reporters united
Η σχέση των πραγματικών διακινητών πίσω από το ναυάγιο της Πύλου με τον Λίβυο στρατηγό Χαλίφα Χαφτάρ, με τον οποίο μέχρι πρόσφατα η ελληνική κυβέρνηση ανέπτυσσε στενές σχέσεις ενώ η ΕΕ αναζητά συνεργασία μαζί του για να περιορίσει τη μετανάστευση…
Οι συνεντεύξεις με 17 επιζώντες, συγγενείς επιβατών και ένα δίκτυο πηγών στη Λιβύη ρίχνουν φως στο εάν οι εννέα Αιγύπτιοι που συνελήφθησαν στην Ελλάδα είχαν πράγματι τον ρόλο που τους αποδίδεται από τις ελληνικές αρχές.
Ναυάγιο στην Πύλο: Από την υλοποίηση ως τη συγκάλυψη ενός εγκλήματος | Νεκταρία Ψαράκη | the press project
Τις πρώτες πρωινές ώρες της 14ης Ιουνίου 2023 σημειώθηκε το πιο θανατηφόρο ναυάγιο μεταναστών στη Μεσόγειο Θάλασσα με αποτέλεσμα τον θάνατο 650 προσφύγων, με την πλειοψηφία αυτών να είναι γυναίκες και παιδιά. Πολύ γρήγορα, το συμβάν απέκτησε όνομα και πρόσωπο: Έγκλημα, με πρωταγωνιστές τον πολυπλόκαμο μηχανισμό της αντιμεταναστευτικής πολιτικής που χαράσσει η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας τα τελευταία τέσσερα και πλέον χρόνια.
Υπουργεία, Frontex, Ελληνική Ακτοφυλακή, Δικαιοσύνη και Μέσα Ενημέρωσης σε πλήρη ευθυγράμμιση – και με διακριτούς ρόλους ο καθένας -οργανώνουν και συγκαλύπτουν τα ρατσιστικά εγκλήματα σε θάλασσα και στεριά απολαμβάνοντας με περίσσια αλαζονεία την ατιμωρησία τους. Όμως, τέλειο έγκλημα δεν υπάρχει.
Στην υπόθεση του ναυαγίου της Πύλου οι συνεργοί απέτυχαν. Το αφήγημα αποδομήθηκε. Η Ελληνική Δικαιοσύνη κατηγόρησε 9 αποδιοπομπαίους τράγους οι οποίοι φυλακίστηκαν και λοιδορήθηκαν, με μία δίκη παρωδία να είναι προ των πυλών. Το Ναυτοδικείο Πειραιά με αφορμή τις δημοσιογραφικές αποκαλύψεις – μεταξύ αυτών και του The Press Project – ξεκίνησε τη δική του διερεύνηση για τις ευθύνες του πληρώματος του σκάφους 920, οι επιζώντες του ναυαγίου κατέθεσαν μηνυτήρια αναφορά, οδηγώντας τις Ελληνικές Αρχές προ των ευθυνών τους, ενώ στην υπόθεση συνεχίζει να πέφτει δημοσιογραφικό φως με τις αποκαλύψεις να διαδέχονται η μία την άλλη.
Το υπό διαβούλευση «νέο Προσφυγικό» στους κόλπους της Ευρωπαϊκής Ένωσης | Σοφοκλής Αρχοντάκης | 2020mag.gr
Ο Σοφοκλής Αρχοντάκης θα μιλήσει για τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι δημοσιογράφοι που ασχολούνται με το προσφυγικό και θα ανοίξει ένα μικρό παράθυρο στις συζητήσεις των αρχηγών των κρατών-μελών, για το νέο Προσφυγικό που είναι σε διαβούλευση στους κόλπους της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Άνοδος ακροδεξιάς και σόσιαλ μίντια | Νίκος Σμυρναίος | Πανεπιστήμιο Τουλούζης
Η ακροδεξιά στην Ελλάδα έχει επεκταθεί, έχει νομιμοποιηθεί στο δημόσιο διάλογο και έχει κανονικοποιηθεί τόσο ιδεολογικά όσο και πολιτικά. Ο χώρος της ακροδεξιάς διαθέτει πλέον μια ομοιογενή και ισχυρή δομή λόγου, νέους και πληθώρα πολιτικών εκφραστών και μια ποικιλία κοινωνικών ομάδων αναφοράς, στοχευμένων ακροατηριών και θεματικών.
Όσον αφορά τη δομή των δικτύων αλληλεπίδρασης, παρατηρούμε την ανάδυση νέων πόλων έλξης στο πολιτικό πεδίο, όπως το κόμμα Νίκη, καθώς και προσώπων από την κεντρική πολιτική σκηνή ενώ ο ψηφιακός χώρος της ακροδεξιάς περιλαμβάνει ακόμα και εκπροσώπους θεσμικών φορέων.
Οι μεγάλες σοσιαλμιντιακές πλατφόρμες συμβάλουν στη μαζική διάδοση της ρητορικής μίσους, ρατσισμού, ξενοφοβίας, σεξισμού και ομοφοβίας λόγω του κέρδους που παράγεται από τις αλληλεπιδράσεις των χρηστών γύρω από τέτοιο περιεχόμενο.
Η εισήγηση του Νίκου Σμυρναίου θα βασιστεί στην έρευνα του μαζί με τους Δημήτρη Ελαφρόπουλου, Πάνου Τσιμπούκη, Κατερίνα Μνιέστρη και Ματθαίου Τσιμιτάκη: «Βουβό Κύμα. Διερευνώντας το λόγο και τα δίκτυα της ακροδεξιάς στην ψηφιακή δημόσια σφαίρα».
Αντιπροσφυγική ρητορική, μίντια και σόσιαλ μίντια | Δημήτρης Ελαφρόπουλος και Πάνος Τσιμπούκης | Πανεπιστήμιο Τουλούζης
Η κάλυψη των θεμάτων που σχετίζονται με το μεταναστευτικό από ένα σημαντικό ποσοστό των πιο δημοφιλών κυρίαρχων μέσων ενημέρωσης συμπίπτει σε μεγάλο βαθμό με εκείνη ακροδεξιών περιθωριακών μέσων αλλά σε λιγότερο ωμή και βίαιη μορφή. Οι μετανάστες παρουσιάζονται ως επιθετική δύναμη εισβολής ή ακόμα και ως φυσική καταστροφή ενώ οι λόγοι που τους οδηγούν στην μετανάστευση αποσιωπώνται.
Οι λόγοι που οδηγούν σε αυτήν την ρητορική συνδέονται με την συγκαλυμμένη ιδεολογική τοποθέτηση ορισμένων κυρίαρχων ΜΜΕ αλλά και την εντυπωσιοθηρία με στόχο την αύξηση επισκεψιμότητας.
Σχετικά γεγονότα που καταλαμβάνουν σημαντική ειδησεογραφική κάλυψη σχολιάζονται συστηματικά και μαζικά στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Έτσι, επικεντρώνουν τη δημόσια ατζέντα σε θέματα προνομιακά για την ακροδεξιά δημιουργώντας πολιτική δυναμική υπέρ της.
Η εισηγήσεις των Δημήτρη Ελαφρόπουλου και Πάνο Τσιμπούκη θα βασιστούν στην έρευνα τους μαζί με τους Νίκου Σμυρναίου, Κατερίνα Μνιέστρη και Ματθαίου Τσιμιτάκη: «Βουβό Κύμα. Διερευνώντας το λόγο και τα δίκτυα της ακροδεξιάς στην ψηφιακή δημόσια σφαίρα».
Εργασία σε εναλλακτικά vs μέινστριμ μέσα | Κων/νος Πουλής και Άννα Νίνη | the press project και omniatv
Η βιωσιμότητα των εναλλακτικών μέσων, οι τρόποι που αυτά μπορούν να μείνουν ανεξάρτητα. Οι προκλήσεις, τα προβλήματα, οι πραγματικές δυνατότητες, οι ελευθερίες, οι περιορισμοί και τα όρια που έχει η εργασία των δημοσιογράφων στα εναλλακτικά μέσα σε αντιπαραβολή με τα κυρίαρχα.
